Σχόλιο Σ.Ο.: Το ότι υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για εξισλαμισμό Ελλήνων Ορθοδόξων της Κύπρου κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής δεν πρέπει να θεωρείται ως στοιχείο αντίθετο με τον εξισλαμισμό άλλων εθνοτήτων και δογμάτων στο νησί. Το άρθρο του Τ/κ Alkan Chaglar, το οποίο παρατίθεται μεταφρασμένο στα ελληνικά από τον Νόστο, υποστηρίζει τη χριστιανική εν μέρει (από τους Λατίνους και τους Μαρωνίτες), και γι’ αυτό πολυπολιτισμική, καταγωγή των Τουρκοκυπρίων, κάτι που έρχεται σε κάθετη αντίθεση με το τι η κεμαλική ιδεολογία επέβαλε στους πολίτες της ως «εκσυγχρονισμένη ιστορία».
Στο άρθρο ο συγγραφέας αμελεί να αναφερθεί στις συγκρούσεις των δούλων Ελλήνων ορθοδόξων και των αρχόντων Οθωμανών μουσουλμάνων, και ταυτόχρονα αφήνει παραπληροφοριακά να νοηθεί ότι χριστιανοί (ορθόδοξοι και καθολικοί χωρίς διάκριση) και μουσουλμάνοι μεταχειρίστηκαν τις ίδιες πρακτικές προσηλυτισμού (π.χ. τελεσίγραφα θανάτου, δουλείας ή αλλαγής πίστης)! Παρ’ όλα αυτά και επειδή ακριβώς η άποψη-παραδοχή της μη καθαρόαιμης καταγωγής και του χριστιανικού παρελθόντος σημαντικού μέρους των μουσουλμάνων Τ/κ εκφράζεται από έναν Τ/κ, κρίναμε σκόπιμο να μην την αφήσουμε να χαθεί στο χάος του διαδικτύου.
Τουρκοκύπριοι [πηγή: http://noctoc-noctoc.blogspot.com/2009/12/proselytism-and-crypto-christians-in.html]
‘
«Προσηλυτισμός και κρυπτοχριστιανοί στην Κύπρο»
Ο Alkan Chaglar, γεννήθηκε στις 5 Αυγούστου 1981 (1981-08-05) (28 ετών) στο Λονδίνο, είναι Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος και αρθρογράφος για την εβδομαδιαία δίγλωσση (Αγγλικά-Τουρκικά) εφημερίδα Toplum Postasi. Πήρε την επαίδευση του στο Leicester, Liège, και στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών, με πλαίσιο τις γλώσσες, πολιτικές επιστήμες και την ιστορία. Επί του παρόντος ο Alkan κάνει τη διατριβή του πάνω στο φαινόμενο του θρησκευτικού συγκρητισμού για να πάρει το διδακτορικό του.
Στην εβδομαδιαία του στήλη “Πολιτιστικές Επαφές” ο Alkan Chaglar γράφει με πάθος για τις διαπολιτισμικές επιρροές και την πολυμορφία σε πολυεθνικές χώρες και την κατάσταση των μειονοτικών γλωσσών στον κόσμο.Έχοντας Τουρκοκυπριακή προέλευση, ο Alkan έδειξε ενδιαφέρον για το φαινόμενο των κρυπτοχριστιανών και το θέμα του προσηλυτισμού στο Ισλάμ στην Κύπρο. Στις 5 Μαΐου 2006 στην εφημερίδα Toplum Postasi, ο Alkan έγραψε για τους Λατίνους και τους Μαρωνίτες της Κύπρου που προσηλυτίστηκαν στο Ισλάμ κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Γράφει τα εξής:
Αν και δεν υποτιμάται η σημασία της εγκατάστασης Τούρκων μουσουλμάνων εποίκων από την Ανατολία, το ζήτημα του προσηλυτισμού στην Κύπρο είναι εξίσου καίριας σημασίας για την ιστορική εξέλιξη της σημερινής τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο προσηλυτισμός, η πράξη στο να παρακινείς κάποιον να αλλάξει τη δική του πίστη για την δική σου, ήταν μια πολύ κοινή πρακτική στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπως συνέβη σε πολλές χριστιανικές αυτοκρατορίες τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της βασιλείας των Οθωμανών. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο παρατεταμένος προσηλυτισμός επίσπευσε το σχηματισμό χαλαρών μουσουλμανικών κοινοτήτων σε διάφορες κτήσεις των Οθωμανών.
Ενώ στον Οθωμανικό Πόντο και στην Κρήτη, αυτοί που είχαν ασπασθεί το Ισλάμ ήταν κυρίως Έλληνες ορθόδοξοι χριστιανοί, στην Κύπρο, τουλάχιστον κατά την αρχική περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, οι ποιο πολλοί προσηλυτισμένοι φαίνεται να ήταν Λατίνοι και Μαρωνίτες. Χωρίς να κάνουμε κατάρτιση ενός καταλόγου για θρήνους, είναι σημαντικό, εκτός χρόνου, το τουλάχιστον να ήμαστε σε θέση να μιλήσουμε για γεγονότα του παρελθόντος, όπως αυτά είναι.
Μετά την ήττα των Βενετών από τους Οθωμανούς το 1572, δόθηκε στους Λατίνους κατοίκους της Κύπρου ένα τελεσίγραφο θανάτου, δουλείας ή αλλαγής της πίστης τους. Τουλάχιστον έτσι είναι αυτό που ισχυρίζονται πολλοί ακαδημαϊκοί.
Ο πολύ σεβαστός αραβολόγος και ιστορικός της Οθωμανικής ιστορίας, Ronald Jennings συνοψίζει τα συναίσθημα των Οθωμανών κατά τους ηττημένους Λατίνους ως εξής, “αντιμετώπιζαν τους Κυπρίους με υπόληψη και ήταν καλοπροαίρετοι απέναντί τους, αλλά δεν έδειξαν κανένα έλεος για τους Λατίνους”. Ο Jennings περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι Ενετοί στρατιώτες που πιάστηκαν ως κρατούμενοι είχαν την ευκαιρία να απαλλαγούν από τη δουλεία ή το θάνατο αν άλλαζαν τη πίστη τους για το Ισλάμ, πόσο κοινό ήταν αυτό είναι άγνωστο, αλλά πολλές γνωστές προσωπικότητες, όπως ο βενετσιάνος διοικητής πυροβολικού, ο Hercules Martingengo, αλλαξοπίστησαν και ασπάστηκαν το Ισλάμ. Αν υψηλόβαθμοι διοικητές αλλαξοπίστησαν, τότε είναι πολύ πιθανό ότι θα υπήρχαν επίσης πολλοί αρνησίθρησκοι από τις κατώτερες βαθμίδες.
Σχολιάζοντας σχετικά με την αντιμετώπιση των Ελλήνων, ο Harry Luke γράφει στο βιβλίο του, “Η Κύπρος κάτω από τους Τούρκους”, ” οι Έλληνες κάτοικοι παντού (στο νησί) καλωσόρισαν με προθυμία τις δυνάμεις εισβολής, όταν η προοπτική του να απαλλαγούν από τους σιχαμερούς Λατίνους φάνηκε μια πραγματικότητα που επιτέλους έφθασε”. Οι Έλληνες κάτοικοι εφοδίαζαν συχνά τους Οθωμανούς στρατιώτες με τρόφιμα για την πορεία τους προς τα ενετικά οχυρά. Χωρίς να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες ήταν οι καλύτεροι φίλοι κατά αυτή τη περίοδο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι τελευταίοι θεωρούσαν τους πρώτους ως το λιγότερο από τα δύο κακά και εξέφρασαν ικανοποίηση για την αλλαγή μετά από αιώνες σκληρής Φραγκοκρατίας.
Ο Jennings που αποκρυπτογράφησε οθωμανικά αρχεία, αναφέρει ότι κατά την περίοδο 1593-1595, το 31% του συνόλου των ενήλικων αρρένων μουσουλμάνων των οποίων τα ονόματα και τα πατρικά ονόματα “αναφέρονται ως νομικοί παράγοντες (vekil) στο δικαστήριο ήταν αρνησίθρησκοι. Περισσότερο από το ένα τρίτο των μουσουλμάνων που εμφανίζονται στο δικαστήριο την εποχή εκείνη ήταν αρνησίθρησκοι, με το 30% όλων των καθοριστικής σημασίας μαρτύρων να ανήκουν σε αυτήν την ομάδα το 1609-1611, και αργότερα το 18% του συνόλου των Vekils. Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν ένα αρκετά σημαντικό ποσοστό του μουσουλμανικού πληθυσμού της Κύπρου κατά τον 17 ο αιώνα.
Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι αριθμοί μειώθηκαν μετά το 1611, ο προσηλυτισμός στο Ισλάμ δεν εγκαταλείφθηκε, μάλλον οι πηγές δείχνουν ότι συνεχίστηκε ως το 19 ο αιώνα.
Όσο για τους Μαρωνίτες, ο Palmieri σημειώνει ότι το 1572 οι Μαρωνίτες ζούσαν σε 33 χωριά, από το 1596, 24 χρόνια μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κύπρου, ο συνολικός αριθμός των χωριών των Μαρωνιτών είχε κατέβει στα 19 και μετά από τον 20 ο αιώνα λιγόστεψαν μέχρι τα 4. Τα χωριά των Μαρωνιτών περιλαμβάνονταν από τα εξής: Metosic (Μετόχι), Fludi (Φλούδι), Santa Marina (Αγία Μαρίνα), Asomatos (Ασώματος), Gansili ή Kambyli (Καμπυλή), Carpasia ή Karpasha (Καρπάσια), Cormachita (Κορμακίτης), Primisia (Τριμίθι), Casapifani ή Kazafana (Καζάφανι), Vouno (Βουνό), Cibo (Κήπος ή Κορνόκηπος), Jeri (Γέρι), Gensada (Κυθρέα), Attala (Αττάλι), Clepirio ή Klepini (Κλεπίνη), Piscopia ή Piskobu (Επισκοπειό), Gasbria (Γαστριά), Cefalarisco (Κεφαλόβρυσο) και Sotta Cruscida ή Crysida (Χρυσίδα). Πολλά από τα παραπάνω χωριά, όπως η Καμπυλή, το Καζάφανι, η Αγία Μαρίνα, και το Επισκοπειό ήταν και εξακολουθούν να είναι εν μέρει ή εξ ολοκλήρου τουρκόφωνα, ενώ ο Κορμακίτης κατοικείται από Μαρωνίτες ακόμη και σήμερα.
Ο προσηλυτισμός δημιούργησε μια περιπλοκή στην κυπριακή κοινωνία που οδήγησε στο φαινόμενο της λαθραίας κοινότητας των κρυπτοχριστιανών οι οποίοι είναι ευρέως γνωστοί ως Λινοβάμβακοι (λέξη που σημαίνει άτομα του λινού και του βαμβακιού). Ο όρος επινοήθηκε για την ανάδειξη της πολλαπλής ταυτότητας αυτής της ομάδας. Χωριά όπως η Λουρουτζίνα (το αρχικό του όνομα ήταν Λαυρεντία), η Ποταμιά και μερικά χωριά της Τηλλυρίας, που ήταν πρώην κτήματα των Λατίνων αλλαξοπίστησαν μαζικά στο Ισλάμ.
Ο LR Michel ο οποίος έγραψε για το φαινόμενο των κρυπτοχριστιανών κατά τον 19 ο αιώνα, συχνά μιλά για τη σύγκρουση μεταξύ των Λατίνων και Ορθοδόξων ιερέων για τα δικαιώματά τους κατά τη διάρκεια της ταφής των νεκρών Λινοβαμβάκων. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της οποίας οι επίσκοποι συνεργάζονταν με τους Οθωμανούς άρχοντες τις περισσότερες φορές κέρδιζε.
Υπήρξαν επίσης πολλές νόμιμες περιπτώσεις Ελλήνων ορθοδόξων χριστιανών που αλλαξοπίστησαν στο Ισλάμ, κάτι που επίσης αξίζει πάρα πολύ συζήτηση, αλλά μερικοί Έλληνες ιστορικοί υποστηρίζουν ότι, αφού οι Λινοβάμβακοι ήταν ελληνόφωνοι, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι ίδιοι ήταν Έλληνες. Αλλά τα πράγματα σπάνια είναι όπως φαίνονται στη Κύπρο, οι Λατίνοι και Μαρωνίτες οι οποίοι κατοικούσαν στην Κύπρο συχνά επικοινωνούσαν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου στην ελληνική γλώσσα, ακόμη και πριν από την οθωμανική κατάκτηση. Ο αραβολόγος Alexander Borg επισημαίνει ότι “στο να ομηλείς κάποια περιφερική αραβική γλώσσα συνεπάγεται και η γνώση κάποιας ξένης”, και αυτό θα συνέβαινε στηνΚύπρο, όπως και αλλού, όπου ζούσαν Μαρωνίτες.
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι οι κοινότητες των Λατίνων και των Μαρωνιτών επιβίωναν στην Κύπρο για αιώνες πριν από την άφιξη του στρατού του Λάλα Μουσταφά Πασά, και μέχρι τότε είχαν ήδη εξοικειωθεί στο να ζουν σε ένα νησί όπου η πλειονότητα του πληθυσμού του μιλούσε ελληνικά.
Το γεγονός είναι ότι ένας σημαντικός αριθμός μουσουλμάνων Τουρκοκυπρίων σήμερα έχουν ένα χριστιανικό παρελθόν, και ότι εν μέρει κατάγονται από ενετικές, γενοβέζικες και γαλλικές οικογένειες που είχαν κτήματα στο νησί και που προσηλυτίστηκαν στο σουνιτικό Ισλάμ. Είμαστε μια μικτή κοινότητα, και με αυτό θα αποκομίσουμε πολλά πλεονεκτήματα και τον πλούτο που μας καθιστά αυτό που είμαστε. Είναι καιρός εμείς ως κοινότητα να συνειδητοποίησουμε ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά πρόσωπα στο παρελθόν μας και δεν πρέπει να ντρέπομαστε για αυτό. Αντί να το απορρίψουμε αυτό ως τρέλα, θα πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε για να οικοδομήσουμε γέφυρες φιλίας με άλλους πολιτισμούς και να γιορτάσουμε τη πολλαπλή μας ταυτότητα. Κύπριοι ιστορικοί και από τις δύο πλευρές του χάσματος τείνουν να εστιάζονται υπερβολικά στην Ελληνική ή Τουρκική μας κληρονομιά, σε βάρος της αντικειμενικότητας, αλλά η Κύπρος ήταν και πάντα θα είναι μια σύγκλιση διαφορετικών πολιτισμών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου