Κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας.

 

Του Δημήτρη Μάρδα, Καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, π. Αν. Υπουργού Οικονομικών και Υφ/γού Εξωτερικών

 

Την προηγούμενη εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε τη γνώμη του υπερψηφίζοντας την πρόταση περί επιβολής κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας. Η γνώμη του δεν είναι δεσμευτική καθώς δεν συναποφασίζει με το Συμβούλιο στο συγκεκριμένο θέμα. Στη Σύνοδο Κορυφής της 10-11 Δεκεμβρίου θα αποφασίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την τύχη των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας μετά τη μετάθεση της απόφασής του τον Οκτώβριο του 2020.

Η απάντηση του Ερντογάν –και πριν τη Σύνοδο ενδεχομένως– μπορεί να δοθεί με μια νέα «απόβαση» προσφύγων στα Ελληνικά νησιά. Η έλευση Ευρωπαϊκού στόλου στα επίμαχα νησιά πλησίον της Τουρκίας πριν την απόφαση του Δεκεμβρίου, θα ήταν ίσως μια πρώτη απάντηση στην τουρκική προκλητικότητα.

Η απόφαση της Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ηχεί δύσκολη, λόγω της πολυπλοκότητας των συμφερόντων πολιτικής και κυρίως οικονομικής υφής. Θα ήταν σκόπιμο λοιπόν να επικεντρωθεί στην πρώτη της φάση, σε κυρώσεις με αποδέκτη μόνο την τουρκική κυβέρνηση, μέσω του «κοψίματος» της χρηματοδότησης της Τουρκίας από τον Κοινοτικό προϋπολογισμό και της στέρησης κάθε τεχνικής βοήθειας.

Thanks for reading Hellenic News of America

Subscribe to HNA

Και δεν αναφερόμαστε μόνο στα χρήματα του «Μηχανισμού της Προενταξιακής Βοήθειας», τα οποία για την Τουρκία κατά την περίοδο 2014-20 ανέρχονταν σε 3,5 δις ευρώ, αφού δεν είναι τα μόνα χρήματα που παίρνει από την ΕΕ.

Αποδέκτης μιας  τέτοιας κύρωσης είναι οι μερικότερες κυβερνητικές πολιτικές με θέμα την περιφερειακή, την αγροτική ανάπτυξη κ.ά. Μπορούν να εξαιρεθούν μόνο τα χρήματα υπέρ των προσφύγων υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεθοδεύεται νέα  «απόβασή» τους στα Ελληνικά νησιά.

Μια τέτοια απόφαση έχει τόσο οικονομικές επιπτώσεις όσο και έντονα πολιτικές. Στην ουσία «κόβει» το νήμα του προενταξιακού διαλόγου της Τουρκίας που άρχισε μετ’ εμποδίων το 2005, δίνοντας έτσι ένα στίγμα ιδιαίτερα σαφές. Η Τουρκική κυβέρνηση οφείλει ακόμη, να δώσει επαρκείς εξηγήσεις στην επιχειρηματική της κοινότητα για τις επιλογές της, ικανές να προκαλέσουν στο απώτερο μέλλον προβλήματα αναφερόμενα στο 40% των τουρκικών εξαγωγών, που κατευθύνονται στα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Αν η συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο περιστραφεί στην Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας,  και το όποιο «πάγωμά» της, αυτό θα θίξει πολλές Ευρωπαϊκές (και Ελληνικές εξαγωγικές) επιχειρήσεις άμεσα… Πράγματι, ένας σημαντικός αριθμός Ευρωπαϊκών εταιριών επένδυσαν στην Τουρκία στο όνομα του ολικού ανοίγματος της αγοράς της ΕΕ μέσα από την πολυσυζητημένη Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας. Αυτή εξασφάλισε την χωρίς εμπόδια των εκεί παραγομένων προϊόντων τους στις αγορές της Ένωσης.

Μια απόφαση αναστολής της Τελωνειακής Ένωσης θα μπορούσε λοιπόν να είναι η έσχατη λύση που θα υιοθετηθεί σε ένα δεύτερο στάδιο, λίγους μήνες μετά, αν η Τουρκική προκλητικότητα συνεχισθεί.

Να υπενθυμίσουμε τέλος ότι κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν τοποθετήσει κατά την τελευταία περίοδο στην  Τουρκία κεφάλαια της τάξης των 120 δις ευρώ με προεξέχουσα την Ισπανία (64 δις ευρώ), ένα στοιχείο της προαναφερθείσας πολυπλοκότητας και εξέλιξη που προκαλεί εύλογα αντιστάσεις κατά των κυρώσεων.

Η διαδικασία της σύνδεσης και κατόπιν της ένταξης του Τουρκίας στην ΕΕ είναι η πιο ταλαιπωρημένη που υπήρχε ποτέ. Η Τουρκική κυβέρνηση υπέβαλε αίτηση σύνδεσης με την τότε ΕΟΚ  στις 31 Ιουλίου 1959, χωρίς καν να ρωτήσει την Εθνοσυνέλευση της χώρας!. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα στις 8 Ιουνίου είχε προηγηθεί η ελληνική αίτηση σύνδεσης. Μετά από περιπέτειες, η Συμφωνία Σύνδεσης ΕΟΚ-Τουρκίας υπογράφηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1963.

Η Συμφωνία Σύνδεσης συνοδεύθηκε επίσης και από Χρηματοδοτικά Πρωτόκολλα. Από τότε και κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας οι τουρκικές εξαγωγές προς την ΕΟΚ σχεδόν διπλασιάστηκαν αγγίζοντας το 42% των συνολικών εξαγωγών της από το 23% του 1963.

Βλέποντας η Επιτροπή την προσπάθεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετά το 1975 για ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και γνωρίζοντας την αντίδραση της Ελλάδας απέναντι στην Τουρκία λόγω της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, προσπάθησε να αναθερμάνει στις σχέσεις ΕΟΚ-Τουρκίας. Αυτό έγινε επί της τελευταίας κυβέρνησης Ετσεβίτ λίγο πριν το πραξικόπημα του στρατηγού Εβρέν (1980).

Οι εσωτερικές όμως αντιδράσεις εντός της κυβέρνησης οδήγησαν στην άρνηση του Ετσεβίτ για δημιουργία Ευρωπαϊκού κεκτημένου υπέρ της Τουρκίας απέναντι στην προς ένταξη Ελλάδα. Η Τουρκία έχασε την πρώτη της ευκαιρία για να βάλει… πόδι στην ΕΟΚ τότε. Το 1995 τίθεται σε εφαρμογή η Τελωνειακή Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, αναπτερώνοντας έτσι τις ελπίδες της Άγκυρας για μια μελλοντική ένταξη.

Η δεύτερη ευκαιρία της Τουρκίας χάθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου (1997) λίγο μετά την περιπέτεια των Ιμίων. Η κρίση των Ιμίων της στέρησε τον δρόμο προς την ένταξη! Αυτός μισάνοιξε στη Σύνοδο Κορυφής τους Ελσίνκι (1999), όπου η Τουρκία θεωρήθηκε όμως απλώς «επιλέξιμο προς ένταξη κράτος»!.

Την προσπέρασαν τότε οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης μαζί με την Κύπρο και την Μάλτα… Τον Οκτώβριο του 2005 αποφασίσθηκε η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας και έκτοτε καρκινοβατεί όλη αυτή η διαδικασία, η οποία δεν πρόκειται να ανθίσει ποτέ πλέον, καθώς το τρένο της ιστορίας των εντάξεων δεν περνά πολλές φορές..

Γερμανία-Τουρκία Αδελφές χώρες. Ενάντια στην Ελλάδα πάντα.

 

 

Δηλαδή μετά από τρία μνημόνια, Μέρκελ και Σόιμπλε, λαθρομεταναστευτικό και τόσα άλλα, τώρα καταλάβατε τον ανθελληνικό ρόλο της Γερμανίας;

Εκτός εάν είστε αυτοί που επικροτούσατε το "βάστα Σόιμπλε" και φοράγατε κομματικές παρωπίδες.

Τι περιμένατε να πράξει, μια χώρα η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Τουρκία;

Έχουν την ίδια αντίληψη περί της γεωπολιτικής, στηρίζει στρατιωτικά και οικονομικά την Τουρκία. Και αυτό φαίνεται σε κάθε σύνοδο, σύσκεψη, δωμάτιο και γωνία.

 

Και εξηγώ δίνοντας συνοπτικά έξι λόγους:

Ο τρόπος που η Γερμανία αντιμετώπισε την απόφαση του Ερντογάν στο να στείλει μαζικά χιλιάδες λαθρομετανάστες στον Έβρο και στα μικρασιατικά παράλια με σκοπό να περάσουν βιαίως στην Ελλάδα, ΤΟ διαχρονικό γεωπολιτικό έρωτα της Γερμανίας προς την Τουρκία.

 

Δεύτερον, η Γερμανία φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια τουρκικής καταγωγής Γερμανούς υπηκόους. Αυτοί ψηφίζουν και επηρεάζουν τις πολιτικές εξελίξεις. Υπάρχουν 20.000 Γκρίζοι Λύκοι όπου δρουν…ελεύθερα. [1]

 

Τρίτο, το Γερμανο-Τουρκικό Forum για την ενέργεια[2] είναι ενδεικτικό για το πώς σκέφτεται η Γερμανία τον ενεργειακό χάρτη, αν συνυπολογίσουμε και τις ειδικές σχέσεις που έχουν το Βερολίνο με τη Ρωσία(70% της ενέργειας) και η Ρωσία με την Τουρκία. Με απλά λόγια η Γερμανία δεν θέλει ΑΟΖ Ελλάδας Αιγύπτου, δεν θέλει τον αγωγό East Med γιατί χάνει χρήματα.

 

Τέταρτο, οι γερμανοτουρκικές σχέσεις ανάγονται στην εποχή της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και της αντίστοιχης Οθωμανικής (τέλος 19ου αιώνα), υπήρχαν οι στενές σχέσεις με τους Ναζί [3] [4] και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Οι σχέσεις τους είναι πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές. Ενδεικτικά αναφέρω ότι παρόλο που η Γερμανία έχει επιβάλλει εμπάργκο στην Τουρκία, εξαιρεί όμως το μεγαλύτερο όμως πρόγραμμα, που δεν είναι τίποτα άλλο από τα υποβρύχια 214, που συνεχίζονται κανονικά.

 

Τέλος, υπάρχουν 80000 γερμανοτουρκικές επιχειρήσεις με 52 δις τζίρο, ο όγκος των γερμανικών εξαγωγών (2018) ανήλθε στα 21 δις ευρώ, άρα έχουν στενές οικονομικές σχέσεις.

 

Εν κατακλείδι: Η Γερμανία θα στηρίζει στην πράξη την Τουρκία, με ή χωρίς τον Ερντογάν. Ας καταλάβουμε πλέον, ότι πρέπει να συνεχίσουμε ρεαλιστικά, με μόνη οδό το συμφέρον μας. Η Γερμανία ήταν και είναι απέναντί μας, διαχρονικά και μελλοντικά.

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ 1821:::::::::::::

 

 

 

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είναι, σύμφωνα με τις απαντήσεις, ο απόλυτος σταρ στο πάνθεον των ηρώων (92,7%). Την ίδια στιγμή όμως, για τον Αναστάσιο Πολυζωίδη, πολιτικό και δικαστή που μαζί με τον Γεώργιο Τερτσέτη αρνήθηκαν να υπογράψουν την απόφαση καταδίκης σε θάνατο για εσχάτη προδοσία του Κολοκοτρώνη κ.ά., δηλώνουν άγνοια δύο στους τρεις ερωτώμενους.

Σχετικά με το κρυφό σχολειό, παρά την αμφισβήτησή του από πολλούς ιστορικούς τα τελευταία χρόνια, ποσοστό 70,71% των Ελλήνων συνεχίζει να πιστεύει ότι υπήρξε. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον αφορισμό της Επανάστασης από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, γεγονός που, ενώ δεν έχει αμφισβητηθεί και περιλαμβάνεται στη διδασκαλία της μέσης εκπαίδευσης, ένας στους τρεις Ελληνες (33,2%) δηλώνει αβέβαιος ως προς το εάν αυτό συνέβη στην πραγματικότητα, ενώ το 23,3% το αμφισβητεί ευθέως.

Με αφορμή τη συμπλήρωση, το 2021, διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) θα εκπονήσει συνολικά τρεις ετήσιες δημοσκοπήσεις με θέμα τη δημόσια πρόσληψη της Επανάστασης του ’21.

Στόχος είναι να αποτυπωθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ευκρίνεια η εικόνα που έχει η ελληνική κοινωνία για το ’21, για τους πρωταγωνιστές και τους αφανείς ήρωες, τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων, των ομάδων και των θεσμών, τις τρεις Εθνοσυνελεύσεις και τα Συντάγματα, τον χαρακτήρα της Επανάστασης, αλλά και το πώς αυτή διδάσκεται στο σχολείο.

Η πρώτη δημοσκόπηση, συμπεράσματα της οποίας παρουσιάζουμε και αναλύει ο Αριστείδης Χατζής (διευθυντής Ερευνών στο ΚΕΦίΜ), καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από την εταιρεία MARC με τη μέθοδο της πολυσταδιακής τυχαίας δειγματοληψίας με χρήση quota βάσει φύλου, ηλικίας και γεωγραφικής κατανομής, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε 1.200 νοικοκυριά από 22 ερευνητές της MARC. Οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν ήταν απλές και ευθείς, προκειμένου να αποφευχθούν η επίδραση του πλαισίου και η χειραγώγηση των απαντήσεων. Στόχος της έρευνας, εκτός από την αποτύπωση της πραγματικής εικόνας για το ’21, είναι και το πώς αυτή η εικόνα επηρεάζεται από δημογραφικά και άλλα χαρακτηριστικά: εισόδημα, επίπεδο μόρφωσης, πολιτική τοποθέτηση.

Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι όλα αυτά τα χαρακτηριστικά λίγο επηρεάζουν τις απαντήσεις και η εικόνα των Ελληνων πολιτών για την Επανάσταση του ’21 διακρίνεται από ομοφωνία. Στο ερώτημα τι είδους επανάσταση ήταν η ελληνική, το 90,4% απαντάει εθνική, οι περισσότεροι όμως αναγνωρίζουν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της: κοινωνικό, φιλελεύθερο, θρησκευτικό, δημοκρατικό, με τον τελευταίο να υποτιμάται περισσότερο έναντι των άλλων, σε ποσοστό 35,6%, ιδιαίτερα από τη γενιά του Πολυτεχνείου (55-64 ετών). Και πάλι όμως οι διακυμάνσεις, αν και ορατές, δεν είναι εντυπωσιακές. Ο Αγώνας των Ελλήνων ήταν αγώνας για την ελευθερία· η κυρίαρχη άποψη είναι αυτή.

Στη λίστα με τους πιο «δημοφιλείς» της Ελληνικής Επανάστασης, στις πιο χαμηλές θέσεις βρίσκονται μερικές από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες. Οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, η οικογένεια Κουντουριώτη, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο Λόρδος Βύρων. Τον ρόλο του Μαυροκορδάτου τον αναγνωρίζουν οι αριστεροί (πολύ περισσότερο από τους φιλελεύθερους) και οι οικονομικά ισχυρότεροι, ενώ τον απορρίπτουν πλήρως οι αυτοχαρακτηριζόμενοι εθνικιστές. Σχετικά χαμηλά όμως βρίσκεται και ο Ιωάννης Καποδίστριας, μάλλον γιατί δεν συμμετέχει στα πολεμικά γεγονότα της Επανάστασης, αφού έρχεται στην Ελλάδα μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Αναδεικνύεται σε ηγέτη και πρωταγωνιστή στην τελευταία φάση της Επανάστασης. Θετικότερα αποτιμάται από τους νέους (10,2%) ενώ λιγότερο θετικά για τους μεγαλύτερους σε ηλικία (1,8%), είναι πιο δημοφιλής στα στρώματα με ανώτερο μορφωτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο και στους κεντρώους (9,1%) και ελάχιστα στην Αριστερά (2,4%), στους ψηφοφόρους του ΚΚΕ (1%) και όσους δηλώνουν κομμουνιστές (0%). Εχει ενδιαφέρον ότι είναι δημοφιλής ανάμεσα σε όσους δηλώνουν φιλελεύθεροι στις αυθόρμητες απαντήσεις (6,5%) ενώ και πάλι οι φιλελεύθεροι και οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ δίνουν και το ισχυρότερο θετικό πρόσημο στη δράση του.

Οσον αφορά τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων, οι Ελληνίδες και οι Ελληνες θεωρούν ότι στην επιτυχία της Επανάστασης πρωταγωνίστησε κυρίως η Ρωσία και όχι η Αγγλία, η οποία συνέβαλε στον μεγαλύτερο βαθμό στη νικηφόρο έκβαση του Αγώνα. Σύμφωνα με τον Αριστείδη Χατζή, η προτίμηση αυτή πιθανόν συσχετίζεται με τη στάση των ιδίων έναντι της σημερινής Ρωσίας, παρά με συγκεκριμένες ενέργειες της ρωσικής πολιτικής που ευνόησαν το ελληνικό ζήτημα. Η Ρωσία επιλέγεται κυρίως από τους μεγαλύτερους σε ηλικία (44-46,5%, έναντι 37,6% στους νέους), τους πολίτες μέσου εισοδήματος (47,1%), τους σοσιαλιστές (48,6% – Αριστερά 46,6% – Κεντροαριστερά 47,8% – ψηφοφόροι ΣΥΡΙΖΑ 48,1%) ακόμη και τους φιλελεύθερους (45,5%). Λιγότερο επιλέγεται μεταξύ των συντηρητικών (30,7%).

Διχασμένη εμφανίζεται η κοινή γνώμη για το αν η Επανάσταση ξεκίνησε την 25η Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας. Το 42,5% θεωρεί ότι η έναρξη έγινε εκεί τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ενώ το 42,7% πιστεύει ότι πρόκειται για μύθο. Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της έρευνας είναι ότι 42,9% των Ελλήνων θεωρούν ότι οι ίδιοι γνωρίζουν καλά την Επανάσταση, αλλά ταυτόχρονα το 91,1% θεωρεί ότι οι υπόλοιποι τη γνωρίζουν ελάχιστα. 

Πολύπτυχο γεγονός, πολύ πιο σύνθετο από ό,τι νομίζουμε
Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών

Οι Ελληνίδες και οι Ελληνες είναι, δικαίως, υπερήφανοι για την Ελληνική Επανάσταση. Την βλέπουν, όλοι σχεδόν, με τον ίδιο τρόπο. Ως ένα πολεμικό γεγονός, μία σειρά ηρωικών πράξεων και θυσιών, γι’ αυτό θαυμάζουν κυρίως τους στρατιωτικούς της στεριάς και της θάλασσας. Εκτιμούν ταυτόχρονα τη συμβολή όλων των ομάδων που ενεπλάκησαν, αν και αδικούν κάπως τους εμπόρους και τους προεστούς.

Ολοι όσοι συμμετείχαν, πάντως, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν θετικό πρόσημο στην ελληνική κοινωνία, ακόμα και ομάδες και πρόσωπα που έχουν δαιμονοποιηθεί, όπως οι Φαναριώτες. Φαίνεται όμως να υποτιμώνται η πολιτική, η διπλωματική, η οικονομική και η θεσμική διάσταση του Αγώνα.

Προφανώς, η επιτυχής κατάληξη του Αγώνα οφείλεται κυρίως στην εκπληκτική αντοχή των Ελλήνων που πολεμούν αδιάκοπα για οκτώ χρόνια (1821-1829). Δεν φαίνεται να γνωρίζουν όμως οι περισσότεροι πώς οργανώθηκε πολιτικά το επαναστατικό κρατικό μόρφωμα, ποιους νεωτερικούς θεσμούς υιοθέτησε και πόσο πρωτοποριακά Συντάγματα ψήφισε, ποιοι χρηματοδοτούσαν απλόχερα τον Αγώνα αλλά και ποιος ήταν ο αρχιτέκτονας της αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής.

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν ένα παγκόσμιο γεγονός, η πρώτη πετυχημένη εθνική Επανάσταση στη μεταναπολεόντεια Ευρώπη που οδήγησε σε εθνικό ανεξάρτητο κράτος. Εχει χαρακτηριστικά που θα μας έκαναν διπλά περήφανους αν τα γνωρίζαμε καλύτερα, γιατί αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο έχει πολλές πτυχές και είναι πολύ πιο σύνθετο απ’ ό,τι νομίζουμε.

Γυναίκες πρωταγωνίστριες, φιλελεύθερα και δημοκρατικά Συντάγματα, ριζοσπαστικές ιδέες, εφημερίδες και πολιτικός διάλογος, μια παραδοσιακή κοινωνία που δέχεται το νεωτερικό και το εσωτερικοποιεί.

Η Ελληνική Επανάσταση είναι συναρπαστική με πολύ περισσότερους τρόπους από αυτούς που γνωρίζουμε.

Να επαναπροσεγγίσουμε το 1821 χωρίς κρωγμούς
Μαρία Ευθυμίου, ιστορικός 

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε εκπαιδευθεί σε σχέση με την Ελληνική Επανάσταση, μέσω πανομοιότυπης πληροφόρησης που στηρίζεται στα σχολικά βιβλία και στους επετειακούς λόγους των δασκάλων μας. Ελάχιστοι έχουμε αναζητήσει περαιτέρω τροφοδότηση και προβληματιστεί προς άλλες κατευθύνσεις. Δεν είναι κακό οι λαοί να έχουν κοινή κατεύθυνση, ωστόσο είναι εξαιρετικά χρήσιμο να ξαναδούμε το ’21 μέσα από τις νέες προσεγγίσεις. Αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό διαφορετικές από το κυρίαρχο αφήγημα του Μεσοπολέμου σύμφωνα με το οποίο οι στρατιωτικοί ήταν «καλά παιδιά του λαού», οι πολιτικοί «προδότες της Επανάστασης», ο Κολοκοτρώνης «άγιος», ο Μαυροκορδάτος «δαίμονας», η Αγγλία «ο εκπρόσωπος του κακού».

Δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι, στην παρούσα δημοσκόπηση, οι περισσότεροι από εμάς απαντούμε ότι η συμβολή της Ρωσίας ήταν σημαντικότερη για την έκβαση του Αγώνα απ’ αυτήν της Αγγλίας. Το γεγονός ότι εξαρτηθήκαμε σε μεγάλο βαθμό από την Αγγλία για να ολοκληρωθεί η Επανάσταση και να δημιουργηθεί ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, γέννησε αίσθημα μειονεξίας το οποίο επιφέρει εντός μας αναστροφή του γεγονότος.

Προφανώς, νιώθουμε άβολα για το γεγονός ότι δεν τα καταφέραμε μόνοι μας και χρειαστήκαμε τη βοήθεια των μεγάλων δυνάμεων και κυρίως της Αγγλίας. Αυτή, ας μην ξεχνάμε, ήταν ο πιο μισητός εχθρός της τότε Αριστεράς, λόγιοι της οποίας συνέβαλαν, στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, να διαμορφωθεί το κυρίαρχο μέχρι σήμερα αφήγημα.

Εχουμε βολευτεί σε μια μονοδιάστατη εικόνα για την Ελληνική Επανάσταση. Και αυτό μας αδικεί. Αδικεί την ευφυΐα μας, αδικεί το επίπεδο των ιστορικών γνώσεων που έχουμε στο μεταξύ κατακτήσει για την προεπαναστατική και την επαναστατική περίοδο, στη βάση και νέων στοιχείων που έχουν εντοπισθεί και αξιοποιηθεί. Είναι σημαντικό να επαναπροσεγγίσουμε το 1821 χωρίς εντάσεις, χωρίς πόλωση, χωρίς κρωγμούς. Η Ελληνική Επανάσταση έχει πλευρές φωτεινές και σκοτεινές αλλά έχει και αναγνώσεις πολιτικές και κοινωνικές πολύ ενδιαφέρουσες που αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο το ειδικό βάρος και τη σημασία της. Ως πολίτες μόνο να κερδίσουμε έχουμε από αυτό το ξανακοίταγμα της Ιστορίας. Αρκεί να το χειριστούμε με ουσία, μέτρο και σωφροσύνη. Και χαρά επαναπροσδιορισμού μας.

ΠΥΡΡΕΙΟΣ ΝΙΚΗ

 

 

 

 

 

Στην ιστορία λέγεται ότι ο Πύρρος, βασιλιάς της Ηπείρου (318-272π.Χ.) πραγματοποίησε περίφημες εκστρατείες  εναντίον του ανερχόμενου εκείνη την εποχή ρωμαϊκού κράτους.  Ο Ηπειρώτης, λοιπόν, βασιλιάς απείλησε τις ρωμαϊκές βλέψεις για επέκταση και κυριαρχία στο χώρο της νότιας Ιταλίας και της  Σικελίας μέσα από μία σειρά νικηφόρων, αλλά αιματηρών συγκρούσεων. Σε μια μάχη του εναντίον των Ρωμαίων, κοντά στην πόλη Άσκλο της Απουλίας στην Κάτω Ιταλία, σημείωσε βέβαια σημαντική νίκη, αλλά είχε πολύ μεγάλες απώλειες στο στράτευμά του. Κι όταν οι αξιωματικοί του τού δίνανε κατενθουσιασμένοι συγχαρητήρια για την επιτυχία του, εκείνος ήταν σκεφτικός, σοβαρός, και τους παρατήρησε: «Εάν έτι μίαν μάχην Ρωμαίους νικήσωμεν, απολούμεθα παντελώς»· δηλαδή, «αν ακόμη μια φορά πετύχουμε άλλη μια τέτοια μάχη-νίκη ενάντια στους Ρωμαίους, θα χαθούμε πέρα για πέρα!!!».
Η  φράση σήμερα  χρησιμοποιείται μεταφορικά και έχει μείνει στους αιώνες, να λέγεται για επιτυχία αμφίβολη. Για νίκη βέβαια, αλλά που έγινε με τόσες απώλειες, ώστε να ισοδυναμεί με σοβαρή ήττα.

24 ΓΝΩΜΙΚΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ

 

Ο Σωκράτης ήταν ο σπουδαιότερος κλασικός Έλληνας φιλόσοφος και θεωρείται ως ένας από τους ιδρυτές της δυτικής φιλοσοφίας.

Είναι μια αινιγματική φιγούρα γνωστή κυρίως μέσω των έργων των κλασικών συγγραφέων, ειδικά τα γραπτά των μαθητών του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα και τα έργα του Αριστοφάνη.

Κυρίως, οι Διαλόγοι του Πλάτωνα είναι το πιο σημαντικό έργο εκ του οποίου η φιλοσοφία του Σωκράτη επιβίωσε απο την αρχαιότητα εως σήμερα.

Ας θυμηθούμε τη σοφία του, διαβάζοντας 24 διάσημα αποσπάσματα του:

1) “Η μόνη αληθινή σοφία είναι η γνώση οτι δε ξέρεις τίποτα.”

2) “Η ζωή δεν αξίζει όταν δεν είναι αφιερωμένη σε κάποιο σκοπο

3) “Υπάρχει μόνο ένα καλό, η γνώση, και ένα κακό, η άγνοια.»

4) “Δεν μπορώ να διδάξω τίποτα σε κανέναν. Μπορώ μόνο να τον μάθω να σκέφτεται”

5) “Να είσαι ευγενικός,κάθε άνθρωπος που συναντάς μάχεται μια σκληρή μάχη’

6) “Τα σπουδαία μυαλά συζητούν ιδέες, τα μέτρια μυαλά συζητούν τα γεγονότα, τα αδύναμα μυαλά συζητούν για τους άλλους.”

7) “Αν παντρευτείς μια καλή σύζυγο, θα γίνεις ευτυχισμένος.Αν παντρευτείς μια κακή, θα γίνεις φιλόσοφος.

8) “Αυτός που δεν είναι ευχαριστημένος με αυτό που έχει, δεν θα είναι ευχαριστημένος ακόμη και με με ό,τι θα ήθελε να έχει.

9) “Αν δεν πάρεις αυτό που θέλεις, θα υποφέρεις. Αν πάρεις κατι που δεν θέλεις, πάλι θα υποφέρεις.Ακόμη και όταν παίρνεις ακριβώς αυτό που θέλεις, μπορεί ακόμα να υποφέρεις επειδή δεν μπορείς να το κρατήσεις για πάντα. Το μυαλό μας είναι προγραμματισμένο να δυσάρεστείται.

Θέλει να είναι ελεύθερο από την αλλαγή. Χωρίς πόνο, χωρίς τις υποχρεώσεις της ζωής και του θανάτου. Αλλά η αλλαγή είναι ο νόμος και κανένα ποσό προσποίησης δεν θα αλλάξει αυτή την πραγματικότητα.

10) “Μερικές φορές χτίζουμε τοίχους οχι για να κρατήσουν τους ανθρώπους έξω, αλλά για να δούμε ποιος ενδιαφέρεται αρκετά για να τους γκρεμίσει.”

11) “H αρχή της σοφίας είναι η αναζήτηση.”

12) “Για να βρείτε τον εαυτό σας, σκεφτείτε για τον εαυτό σας.

13) “Η εκπαίδευση είναι το άναμμα της φλόγας,όχι το γέμισμα ενός βάζου.

14) “Γνώθι σ ‘αυτόν’

15) “Αυτός που θέλει να αλλάξει τον κόσμο πρέπει να αλλάξει πρώτα τον εαυτό του.

16) “Το μυστικό της ευτυχίας, βλέπετε, δεν βρίσκεται στην αναζήτηση περισσότερο, αλλά στην ανάπτυξη της ικανότητας να ικανοποιείσαι με όσο το δυνατόν λιγότερα.

17) “Το μυστικό της αλλαγής είναι να επικεντρώσεις όλη την ενέργειά σου, όχι στο πως να πολεμήσεις το παλιό, αλλά στην κατασκευή του νέου.

18) “Δεν είμαι Αθηναίος ή Έλληνας, αλλά πολίτης του κόσμου.

19) “Προτιμήστε τις γνώσεις από τον πλούτο, γιατί το πλούτος είναι παροδικός,ενώ η γνώση παντοτινή.

20) “Η κατανόηση της ερώτησης είναι η μισή απάντηση”

21) “Η αληθινή σοφία έρχεται στον καθένα μας όταν συνειδητοποιήσουμε πόσο λίγα γνωρίζουμε για τη ζωή, τους εαυτούς μας και τον κόσμο γύρω μας”

22) “Ο πλουσιότερος είναι αυτός ο οποίος είναι ικανοποιημένος με όσο το δυνατόν λιγότερα’

23) “Το να υπάρχεις σημαίνει να πράττεις ”

24) “Το μυαλό είναι το παν. Γινόμαστε τελικά ό,τι σκεφτόμαστε περισσότερο “

Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος: «Οι ναοί πρέπει να ανοίξουν άμεσα»

 

Δήλωση σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί με τους κλειστούς ναούς στη χώρα μας έκανε ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος.

Σε κείμενο του, ο Σεβασμιώτατος, αρχικά αναφέρεται στο άνοιγμα των ναών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στην Αμερική, υπογραμμίζοντας: «Γιατί στην Ελλάδα τόσο ασφυκτικά τα μέτρα; Γιατί, αντί σταδιακά να χαλαρώνουν, τώρα η λατρεία να αστυνομεύεται; Γιατί εδώ, στον ευλογημένο τόπο μας, που είναι γεμάτος από μοναστήρια, εκκλησάκια και προσκυνήματα, αν πας να ανάψεις ένα κεράκι στον ναό, κινδυνεύεις με πρόστιμο; Να πηγαίνεις σαν κλέφτης ή και λίγο ψεύτης!».

«Μήπως υπήρξε διασπορά της πανδημίας στους ναούς, που ούτως ή άλλως ένας μικρός αριθμός πιστών συμμετείχε, μεγαλύτερη από τα supermarkets και τα καταστήματα; Υπάρχει τέτοια ένδειξη και δεν το γνωρίζουμε; Και πώς εξηγείται η γεωγραφική κατανομή της διασποράς; Μήπως και γι’ αυτό έφταιγαν οι χριστιανοί της Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν λιγότερο ευλαβείς; Και αν αρρώστησαν κάποιοι κληρικοί ή μοναχοί, αυτό τί σημαίνει; Ότι κόλλησαν στην Εκκλησία; Και γιατί κόλλησαν οι κληρικοί και όχι οι πιστοί; Μήπως οι υπουργοί και βουλευτές κόλλησαν στα γραφεία τους;», αναρωτιέται.

«Έχουμε ανάγκη από ανάσα. Ασφυκτιούμε! Δεν μπορούμε άλλο», τονίζει και συνεχίζει «Η πίστη είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στις καρδιές των πιστών. Είναι πιο αναγκαία από την αναπνοή μας. Τα μέτρα που επιβάλλονται χωρίς να ακούγεται ούτε η ανάσα μας ούτε και η κραυγή μας είναι θανατηφόρα για την ύπαρξή μας. Δεν αντέχουμε. Η ανάγκη της Εκκλησίας και των μυστηρίων της είναι υπαρκτική ανάγκη. Και όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα το αίσθημα της ασφυξίας επιτείνεται».

Ο Σεβασμιώτατος ζητά οι ναοί την περίοδο των Χριστουγέννων να είναι ανοιχτοί καθώς «ο εκκλησιασμός μας τα Χριστούγεννα πολύ πιο ουσιαστικός από τους στολισμούς, τα δώρα, την εμπορική κίνηση, τις εστιάσεις. Γι’ αυτό βάλαμε πρόθυμα τις μάσκες. Με την ελπίδα ότι θα ανασάνει επιτέλους η ψυχή μας τέτοιες μέρες. Οι ναοί πρέπει να ανοίξουν άμεσα. Με όρους ασφαλώς υγειονομικούς και αυστηρούς. Αλλά και λογικούς».

«Ζητούμε όμως και τον σεβασμό στην πίστη και στην ανάγκη της πνευματικής επιβίωσής μας. Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν μας έριξαν στην Εντατική. Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε οξυγόνο και… αναπνευστήρα. Χρειαζόμαστε τους ναούς μας ανοιχτούς. Τουλάχιστον όχι κλειδωμένους και επιτηρούμενους. Οι κλειστοί ναοί απειλούν τους πιστούς. Οι ανοιχτοί όλους τους ιούς», καταλήγει.

Αναλυτικά η δήλωση του Σεβασμιωτάτου αναφέρει: 

Διαβάζει κανείς ότι στην Αγγλία ανοίγουν οι εκκλησίες για τα Χριστούγεννα. Μαζί με όλες και οι Ορθόδοξες. Από σήμερα και η Ιρλανδία επιτρέπει 50 πιστούς στις λειτουργίες.

Στην Ολλανδία δεν έκλεισαν καθόλου στη δεύτερη φάση, και ας υπήρξε τεράστια έκρηξη κρουσμάτων και θυμάτων της πανδημίας.

Το ίδιο στην Πολωνία, καίτοι κι εδώ η κατάσταση υπήρξε πολύ δριμύτερη από ό,τι στην Ελλάδα.

Στις ΗΠΑ, το Ανώτατο Δικαστήριο απαγόρευσε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης να επιβάλει αυστηρά όρια παρουσίας σε οίκους θρησκευτικής λατρείας, ως αντισυνταγματική ενέργεια.

Ο Μακρόν ανακοινώνει άνοιγμα των εκκλησιών στη Γαλλία. Γιατί; Επειδή οι πιστοί είναι λιγότεροι και συνεπώς η απειλή μικρότερη; Ή μήπως επειδή «η τέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων είναι συνταγματικό δικαίωμα» στη Γαλλία και στην Αμερική και όχι στην Ελλάδα;

Τώρα βλέπουμε και στην Κύπρο. Επιβάλλονται μέτρα, που δεν στερούν από τον πιστό λαό την αναπνοή του. 75 πιστοί σε κάθε ναό. Η Λεμεσός και η Πάφος ανοίγουν τους ναούς για να γιορτάσουν τον Απόστολο Ανδρέα. Η Πάτρα κλείνει τον Άγιο Ανδρέα για να μη γιορτάσει τον Άγιό της ο λαός! Με αστυνομική επιτήρηση. Και ακολουθούν οι άγιοι του Δεκεμβρίου. Και μετά Χριστούγεννα…

Και διερωτώμαστε: Γιατί στην Ελλάδα τόσο ασφυκτικά τα μέτρα; Γιατί, αντί σταδιακά να χαλαρώνουν, τώρα η λατρεία να αστυνομεύεται;

Γιατί εδώ, στον ευλογημένο τόπο μας, που είναι γεμάτος από μοναστήρια, εκκλησάκια και προσκυνήματα, αν πας να ανάψεις ένα κεράκι στον ναό, κινδυνεύεις με πρόστιμο; Να πηγαίνεις σαν κλέφτης ή και λίγο ψεύτης!

Να μην υπάρχει πρόνοια να πας στο κοιμητήριο να κλάψεις τον άνθρωπό σου, να κάνεις ένα τρισάγιο για την ψυχή του, να ρίξεις λίγο σταράκι ή λίγο χώμα στο μνήμα του!

Γιατί δεν προβλέπεται ούτε ένας πιστός στη θεία λειτουργία ή στις ακολουθίες και απαγορεύονται παντελώς τα μυστήρια (γάμοι και βαπτίσεις) και οι ιεροτελεστίες;

Ακόμη και στις κηδείες η περιοριστική ασφυξία είναι ακατανόητη. Δηλαδή αν πεθάνει μια πολύτεκνη μάνα ή ένας πατέρας, τα αδέλφια, τα παιδιά και τα εγγόνια τους θα εμποδιστούν να πάνε να τους αποχαιρετίσουν, να τους κλάψουν και να προσευχηθούν;

Και τί θα πείραζε ένα μέτρο συμμετοχής των πιστών στους ναούς, όπως στην Κύπρο, ανάλογα με το μέγεθος του ναού και στη βάση των ενδεδειγμένων αποστάσεων ασφαλείας;

Μήπως οι Κύπριοι είναι λιγότερο θερμοί στην πίστη τους, λιγότερο εκδηλωτικοί από ό,τι εμείς και γι’ αυτό ο κίνδυνος εκτροπών είναι μεγαλύτερος στην Ελλάδα από ό,τι εκεί;

Μήπως υπήρξε διασπορά της πανδημίας στους ναούς, που ούτως ή άλλως ένας μικρός αριθμός πιστών συμμετείχε, μεγαλύτερη από τα supermarkets και τα καταστήματα; Υπάρχει τέτοια ένδειξη και δεν το γνωρίζουμε;

Και πώς εξηγείται η γεωγραφική κατανομή της διασποράς; Μήπως και γι’ αυτό έφταιγαν οι χριστιανοί της Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν λιγότερο ευλαβείς;

Και αν αρρώστησαν κάποιοι κληρικοί ή μοναχοί, αυτό τί σημαίνει; Ότι κόλλησαν στην Εκκλησία; Και γιατί κόλλησαν οι κληρικοί και όχι οι πιστοί; Μήπως οι υπουργοί και βουλευτές κόλλησαν στα γραφεία τους;

Γιατί γίνονται ανεκτές οι αντιδράσεις και δημόσιες προκλητικές παραβιάσεις κομμάτων ή πολιτικών φορέων και δεν υπάρχει λίγη ανοχή για εκλογικευμένη λειτουργία των εκκλησιών; Γι’ αυτό μιλάμε, όχι για κάτι άλλο.

Έχουμε ανάγκη από ανάσα. Ασφυκτιούμε! Δεν μπορούμε άλλο.

Ποιος φταίει τελικά για όλα αυτά; Ο κακομαθημένος «λαός του Θεού»; Η παθητική στάση της Εκκλησίας; Η έλλειψη κατανόησης από την πλευρά της πολιτείας; Ή μήπως προκαταλήψεις και εχθρικότητα ή ακόμη και διάθεση προσβολής και δίωξης της Εκκλησίας και των πιστών; Τί φταίει;

Άσχετα με το ποιος φταίει, κάτι πρέπει να αλλάξει, με σεβασμό και στην κρισιμότητα της καταστάσεως, αλλά και στην αναγκαιότητα της πνευματικής επιβιώσεώς μας.

Η πίστη είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στις καρδιές των πιστών. Είναι πιο αναγκαία από την αναπνοή μας. Τα μέτρα που επιβάλλονται χωρίς να ακούγεται ούτε η ανάσα μας ούτε και η κραυγή μας είναι θανατηφόρα για την ύπαρξή μας. Δεν αντέχουμε. Η ανάγκη της Εκκλησίας και των μυστηρίων της είναι υπαρκτική ανάγκη. Και όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα το αίσθημα της ασφυξίας επιτείνεται.

Σεβόμαστε όλα τα μέτρα και πρέπει να τα τηρούμε με απόλυτη συνέπεια, και για να προφυλάξουμε τη δική μας και τη δημόσια υγεία ασφαλώς, αλλά και για να περισώσουμε τις τελευταίες αναπνοές της πίστης μας.

Δεχόμαστε ευχαρίστως τα πάντα προκειμένου να μείνουν οι εκκλησιές μας ανοιχτές. Για να μείνει ανοιχτή και μία χαραμάδα ελπίδας μέσα μας. Λίγο φως. Το οξυγόνο της θείας λατρείας μας είναι πολύ πιο αναγκαίο από το οξυγόνο της αναπνοής.

Και ο εκκλησιασμός μας τα Χριστούγεννα πολύ πιο ουσιαστικός από τους στολισμούς, τα δώρα, την εμπορική κίνηση, τις εστιάσεις. Γι’ αυτό βάλαμε πρόθυμα τις μάσκες. Με την ελπίδα ότι θα ανασάνει επιτέλους η ψυχή μας τέτοιες μέρες.

Οι ναοί πρέπει να ανοίξουν άμεσα. Με όρους ασφαλώς υγειονομικούς και αυστηρούς. Αλλά και λογικούς.

Σεβόμαστε την κρίση και τη λογική της προστασίας της υγείας μας. Δεν θέλουμε καθόλου να γίνουμε υπεύθυνοι για την κακή υγεία και τον θάνατο συνανθρώπων μας. Ούτε να ασεβήσουμε στην ευθύνη των αρμοδίων. Ποτέ και καθόλου. Ας αναλάβουμε κι εμείς ως Εκκλησία την ευθύνη που μας αναλογεί.

Ζητούμε όμως και τον σεβασμό στην πίστη και στην ανάγκη της πνευματικής επιβίωσής μας. Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν μας έριξαν στην Εντατική. Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε οξυγόνο και… αναπνευστήρα. Χρειαζόμαστε τους ναούς μας ανοιχτούς. Τουλάχιστον όχι κλειδωμένους και επιτηρούμενους.

Οι κλειστοί ναοί απειλούν τους πιστούς. Οι ανοιχτοί όλους τους ιούς

ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΛΙΜΝΕΣ ΕΝΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΕΥΤΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ

 

Λίμνη Λάδωνα
Ο ποταμός Λάδωνας είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αλφειού. Ονομάστηκε έτσι από το Βοιωτικό Λάδωνα μετά το 1307 π.Χ., όταν στην περιοχή πήγαν και εγκαταστάθηκαν Βοιωτοί. Ένα από τα αξιοθέατα είναι το φράγμα του ποταμού, που δημιούργησε σε μια χαράδρα του βουνού Αφροδίσιου τεχνητή λίμνη μεγίστου μήκους 15 χλμ. και επιφάνειας 6.000 στρεμμάτων. Το φράγμα έχει χτιστεί στη θέση Πήδημα, σε υψόμετρο 420 μέτρων. Το τοπίο της λίμνης είναι επιβλητικό και το φυσικό περιβάλλον παρθένο. Το φράγμα της λίμνης του Λάδωνα εντυπωσιάζει γιατί βρίσκεται στερεωμένο στα πρανή των βουνών. Στην τεχνητή λίμνη του Λάδωνα φθάνει κανείς από τα Τρόπαια ή από τη Δάφνη Αχαΐας. Η διαδρομή είναι συναρπαστική και από το δρόμο υπάρχει υπέροχη θέα στη λίμνη και στο φράγμα. Το πιο κομψό και ελαφρύ φράγμα, σε σχέση με τα σημερινά ογκώδη. Τα φράγματα του Λάδωνα στην Αρκαδία και του Άγρα στην Έδεσσα πληρώθηκαν από τις αποζημιώσεις της Ιταλίας προς την Ελλάδα, μετά τον πόλεμο του ’40. Εκτός από χώρος αναψυχής για ήρεμες στιγμές στο ψάρεμα και λίγο δρόσισμα το καλοκαίρι, η λίμνη του Λάδωνα προσφέρεται και για κωπηλασία, ιστιοσανίδα, κολύμπι και βαρκάδα. Η ωραιότερη πλευρά της είναι η βόρεια, κοντά στα σύνορα με το νομό Αχαΐας, από το χωριό Μουριά, με το κλασικό πετρόκτιστο, αλλά ερημωμένο Δημοτικό σχολείο. Ήδη η περιοχή της τεχνητής λίμνης έχει κηρυχθεί σε οικολογικό πάρκο.

Λίμνη Εύηνου
Πολυδιαφημισμένο το φράγμα του Εύηνου, είναι χωμάτινο, ύψους 104 μ., επιφάνειας 3,5 τ. χλμ., που ενώνεται με του Μόρνου. Ολοκληρώθηκε το 2000 και εγκαινιάστηκε και δημιουργήθηκε αυτή η υπέροχη λίμνη. Ενδιαφέρουσα η διαδρομή βαθιά στα όρη της Αιτωλοακαρνανίας, προς την Ευρυτανία. Έλατα, χιονισμένα όρη, χαράδρες, υδάτινα μονοπάτια που ξεφεύγουν από τον Εύηνο (γνωστό και ως Φίδαρη). Τα δυο αντικριστά χωριά, το Νεοχώρι και η Αράχωβα χωρίστηκαν από το νερό, αλλά δανείστηκαν αλπική ομορφιά που καθρεπτίζεται στη λίμνη.

Λίμνη Άγρα
Σε απόσταση 6 χλμ. δυτικά από την Έδεσσα και μεταξύ των χωριών Νησίου και Βρυτών βρίσκονται οι πηγές του Εδεσσαίου ποταμού. Το ποτάμι απλώνεται και κυλάει νωχελικά μέχρι τα πρόθυρα του χωριού Άγρας και μέσω ενός φράγματος μεταμορφώνει τη μικρή λεκάνη σε αβαθή λίμνη με πυκνή βλάστηση, καλαμιώνες και ενδιαφέρουσα ιχθυοπανίδα και ορνιθοπανίδα. Το υδατικό δυναμικό της εμπλουτιζόταν παλαιότερα από τη λίμνη Βεγορίτιδα, μέσω μιας υπόγειας σήραγγας μήκους 7 χλμ. Η λίμνη όσο ήρεμη στέκεται τόσο άγρια και δυνατή καταλήγει, για να ποτίσει τους καταρράκτες της Έδεσσας, 6 χλμ. παρακάτω. Δημιουργήθηκε σ’ ένα τοπίο υγρό από τον ποταμό Βόδα, παραπόταμο του Λουδία. Το φράγμα είναι χωμάτινο, χωρητικότητας 40.000 κυβικών μέτρων και έκτασης γύρω στα 8,5 χιλιάδες στρέμματα. Στα νερά της συναντάμε, εκτός από τις εκλεκτές ποικιλίες καραβίδας, γριβάδια, τούρνες, τσιρόνια, πλατίκες και γουλιανούς, ενώ στους καλαμιώνες της βρίσκουν καταφύγιο βαλτόπαπιες, λαγόνες και αρπακτικά όπως ο φιδαετός και ο σφηκιάρης και μεταναστευτικά πτηνά όπως ροδοπελεκάνοι, κορμοράνοι, νυκτοκόρακες και φυσικά κύκνοι, από τους οποίους στη λαϊκή παράδοση πήρε το όνομα «λίμνη των κύκνων».

Λίμνη Τυχερού
Ο Έβρος λασπώνει από τα νερά του ποταμού, ακόμα και όταν δεν πλημμυρίζει. Μια ιδανική ανάπαυλα είναι η επίσκεψη στο μικρό φράγμα του Τυχερού, στο ομώνυμο χωριό. Τόπος για κούρνιασμα για πάπιες και άλλα πουλιά που αφθονούν στην περιοχή.

Λίμνη Θέρμης
Αποτελεί το στολίδι της Θέρμης. Η λίμνη που έχει σχηματίσει το φράγμα δημιουργεί ένα ξεχωριστό τοπίο, ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, το οποίο δεν μπορεί ν’ αφήσει αδιάφορους ούτε τους γονείς αλλά ούτε και τα παιδιά. Ο δήμος της Θέρμης έκλεισε μια για πάντα την πληγή της χωματερής, μετατρέποντας την περιοχή σε μεγάλο πάρκο με λίμνη. Αρχικά ήταν οι ανάγκες για το πότισμα που οδήγησαν τη δημοτική αρχή στη δημιουργία του φράγματος για 250.000 κυβικά νερό. Στην περιοχή υπάρχουν καφετέρια - αναψυκτήριο για να χαλαρώνουν οι μεγαλύτεροι, αλλά και αθλητικές εγκαταστάσεις, που περιλαμβάνουν γήπεδα μπάσκετ, τένις και ποδοσφαίρου για τους μικρούς επισκέπτες. Οι μικρότεροι μπορούν να παίξουν στις όχθες της λίμνης, να περπατήσουν στα μονοπάτια και τις γεφυρούλες, να ταΐσουν τις πάπιες και τις χελώνες, να κάνουν πικνίκ στο γκαζόν και γενικά να χαρούν τη φύση σ’ έναν μικρό παράδεισο που βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Κοντινός χώρος αναψυχής για τους Θεσσαλονικείς (10 χλμ. μακριά από την πόλη), η λίμνη της Θέρμης αποτελεί παράδεισο.

Λίμνη των πηγών Αώου
Σε απόσταση 20 χλμ. από το Μέτσοβο, σε υψόμετρο 1.400 μ., η λίμνη του Πηγών Αώου, ξαπλώνει την ομορφιά της και το δασικό της πλούτο (έλατα και οξιές) στο Μαυροβούνι. Είναι γειτόνισσα με τον παράδεισο του Εθνικού Δρυμού Βάλια Κάλντα. Χαρακτηριστικό της οι πολλές μικρές νησίδες που σε συνδυασμό με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής συνθέτουν ένα τοπίο μαγευτικό. Έχει δημιουργηθεί από φράγμα της ΔΕΗ στην ΒΔ άκρη της. Το σκηνικό, σχεδόν αλπικό, αναδεικνύεται με μοναδικές στιγμές ιδιαίτερα το χειμώνα και την άνοιξη, εμπλουτισμένο με άφθονα ψάρια, αρκετά είδη αρπακτικών, αλλά και παρυδάτιων πουλιών.

Λίμνη Πηνειού
Η τεχνητή λίμνη φράγματος του Πηνειού ποταμού βρίσκεται στην Ηλεία, ΒΑ της Αμαλιάδας, ανατολικά της αρχαίας Ήλιδας, πάνω από την αρχαία Ήλιδα, 20 χλμ. περίπου από την ακτή που βρίσκεται στο χωριό Κέντρο. Ο ορεινός όγκος του νομού Ηλείας παραμένει ανεξερεύνητος για τους πολλούς. Καταπράσινος, σμιλεμένος από εξαίρετα φαράγγια, πλουτίζει ακόμα περισσότερο τη συλλογή ενδιαφερόντων με τη λίμνη του Πηνειού. Οι ανάγκες για την άρδευση του κάμπου δημιούργησαν στη δεκαετία του ’60 την τεχνητή λίμνη, που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε χώρο αναψυχής αθλητών, ποδηλατών, περιπατητών. Το δημοτικό αναψυκτήριο-εστιατόριο, βολεμένο στο ωραιότερο σημείο, λειτουργεί όλο το χρόνο.

Λίμνη Ζαρού
Τα άνυδρα πόδια του κρητικού βουνού, ο κάμπος της Μεσαράς, δεν ζούσαν από τον τουρισμό, αλλά από καλλιέργειες (ελιές και οπωροκηπευτικά). Παλαιότερα στη λεβεντογέννα νήσο έπεφταν βροχή το ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα), που στην περιοχή του Ζαρού δε σπαταλήθηκαν. Δημιούργημά τους είναι η πανέμορφη και τόσο φιλική για περιπάτους και ξεκούραση, λίμνη Ζαρού, από το νερό του ποταμού Κουτσουλίδη. Με έργα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τα νερά συγκέντρωσαν 22 στρέμματα άνυδρης γης. Από τα ίδια νερά προσπαθεί να γεμίσει (χρόνια τώρα) το κοντινό φράγμα της Φανερωμένης, χωρητικότητας 17.000.000 κυβικά μέτρα.

Λίμνη Θησαυρού
Σπάνια ένα ποτάμι κρατάει σε τόση μεγάλη διαδρομή την ομορφιά του, όπως ο Νέστος. Ανηφορίζοντας προς το νομό Δράμας, 13 χλμ. από το Παρανέστι, το τελευταίο «φως» ζωής στην παραμεθόριο πριν από τη Βουλγαρία, προχωράμε δίπλα στη οφιοειδή πορεία του ποταμού. Σε λίγο φαίνεται η λίμνη. Στην αρχή φαίνονται καφετιές φέτες γης, νησάκια που επέζησαν από το πνίξιμό της. Στη συνέχεια το νερό απλώνει όλες του τις δυνάμεις και η λίμνη γίνεται τεράστια.

Λίμνη Σφηκιάς
Για μια ακόμα φορά ο Αλιάκμονας μαντρώνεται σε μια λίμνη, τη λίμνη Σφηκιάς. Το φράγμα της εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα φιόρδ που σχηματίστηκαν από τις έντονες χαράδρες και το μικρό πλάτος. Το τεχνικό έργο μετεξελίχτηκε σε καταφύγιο παρυδάτιων και μεταναστευτικών πουλιών.

Λίμνη Πουρναριού
Η λίμνη Πουρναρίου γεννήθηκε από τον Άραχθο και είναι κοντά στην Άρτα. Το φράγμα είναι χωμάτινο, εντυπωσιακό και είναι το δεύτερο σε μέγεθος μετά του Μόρνου. Η λίμνη είναι δύσκολη στην προσέγγιση και θέλει πόδια για να τη θαυμάσετε, με πρόσβαση εύκολη μόνο το παραλίμνιο χωριό Κάτω Καλεντίνη. Η πιο εντυπωσιακή διαδρομή με το αυτοκίνητο είναι προς τα χιονισμένα Τζουμέρκα και το χωριό Καταρράκτης, όπου προς την απόληξη της λίμνης το νερό παίρνει το χρώμα της πυκνής βλάστησης, ενώ από τα πρανή της λίμνης κατηφορίζουν εντυπωσιακοί καταρράκτες. Πράγματι ένα ονειρικό τοπίο.

Λίμνη Επτά πηγών
Σε ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, σε έναν επίγειο παράδεισο συναντά κανείς την περιοχή «Επτά Πηγές». Η περιοχή πήρε το όνομα της από τις 7 φυσικές πηγές από τις οποίες αναβλύζει το νερό που προέρχεται από τον ποταμό Λουτάνη κι είναι διάσπαρτες σε μια πλαγιά. Το νερό που αναβλύζει σχηματίζει στη συνέχεια ένα ποταμάκι, που περνά μέσα από μια σήραγγα για να καταλήξει σε μια μικρή λίμνη. Η λίμνη δημιουργήθηκε με την κατασκευή ενός φράγματος, που η υπερχείλισή του δημιουργεί έναν καταρράκτη. Στα νερά αυτά ζει το σπάνιο είδος ψαριού «Γκιζάνι» (που απαντάται μόνο στα ρυάκια στη Ρόδο), όπως επίσης, παγώνια, πάπιες, χήνες, χελώνες, χέλια και καβούρια. Η κατασκευή της σήραγγας και όλων των έργων στην περιοχή Κολυμπίων, άρχισαν από μια γαλλική εταιρία και ντόπιους εργάτες το 1920 για να ολοκληρωθούν το 1931. Έχει μήκος 150 μέτρα, το πλάτος της κυμαίνεται από 10 ως 50 μέτρα και το βάθος της από 1 ως 8 μέτρα. Λειτουργεί ως αποθετήρας νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση στη περιοχή Κολύμπια. Στη μέση περίπου της λίμνης υπάρχει ένα πηγάδι που χρησιμεύει ως φωταγωγός και αεραγωγός. Τόσο η διαδρομή προς τη λίμνη, όσο και η ρεματιά με τα αιωνόβια πλατάνια και πεύκα, χαρακτηρίζονται από απερίγραπτα υπέροχες φυσικές ομορφιές. Το τοπίο ομορφαίνουν τα παγώνια, που ανοίγουν τα φτερά τους για να καλωσορίσουν τους επισκέπτες τους. Η λίμνη των Επτά Πηγών στη Ρόδο είναι ο μοναδικός χώρος στη Ρόδο που μπορεί κανείς να κάνει μπάνιο σε γλυκό νερό και να απολαύσει τη δροσιά του τρεχάμενου νερού και του δάσους που περιβάλει τη λίμνη. Μετά την έξοδο από τη σήραγγα πρέπει να προχωρήσει κανείς αριστερά για να φτάσει στο φράγμα με τον καταρράκτη.

Λίμνη Απολακκιάς
Πρώτοι που δίδαξαν τη συγκέντρωση νερού για αρδευτικούς λόγους ήταν οι Ρωμαίοι. Τους ακολούθησαν στην Ιστορία οι Ιταλοί, που εγκαταστάθηκαν στα Δωδεκάνησα. Το νησί της Ρόδου, είναι αλήθεια, δεν έχει ανάγκη από στολίδια, γιατί έχει πολλά. Αλλά το φράγμα της Απολακκιάς (και της Λαχανιάς) προσθέτουν νέες ενδιαφέρουσες εικόνες.

Λίμνη Μεταλλείου
Στα σύνορα με τη FYROM, κοντά στο Σκρα και 15 χλμ. από την Αξιούπολη, σε μια πανέμορφη τοποθεσία, στην περιοχή του Κιλκίς, βρίσκεται μια τεχνητή λίμνη γνωστή και ως «Λίμνη Μεταλλείου». Δημιουργήθηκε το 2000 από το φράγμα Κοτάντερε, έχει μήκος 2 χλμ. και βάθος 35 μ. και είναι ιδανική για ψάρεμα πέστροφας, για ξεκούραση και φυσιολατρικές δραστηριότητες. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από πανέμορφα δάση και φυσική ομορφιά, ενώ η πρόσβαση και περιήγηση είναι δυνατή μέσω καλών δασικών δρόμων.

Λίμνη Λούρου
Ο ποταμός Λούρος έχει μήκος 75 χλμ. και εκβάλλει στον Αμβρακικό κόλπο, όπως και ο Άραχθος. Κυλάει παράλληλα με τον Άραχθο και οι πηγές του βρίσκονται κάπου κοντά στο βουνό Τόμαρος. Τον πλούτο του Λούρου τον μάντρωσαν οι Ρωμαίοι από την εποχή της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντωνίου, που τόσο άδοξα κατέληξε ο δεσμός τους και η δόξα τους στο Άκτιο, έξω από την Πρέβεζα. Στη διαδρομή Φιλιππιάδα-Ιωάννινα, 10 χλμ. μετά τη Φιλιππιάδα, συναντάμε πάνω στο δρόμο στριμωγμένη από το μικρό φράγμα του Λούρου, μια μικρή λίμνη. Είναι 52 περίπου ετών, συνομήλικη με τη λίμνη Άγρα, ένα από τα παλαιότερα φράγματα στην Ελλάδα. Απέχει από την Αθήνα περίπου 420 χλμ. και η λεκάνη απορροής του ταμιευτήρα έχει έκταση 319 τ. χλμ. Στην περιοχή υπάρχουν πουλιά και στη λίμνη ψάρια, πέστροφες και χέλια, που ξεσηκώνουν τους κατοίκους του Άη-Γιώργη, του διπλανού χωριού να τα ψαρέψουν. Λίγο πιο πάνω το εκπληκτικό τοπίο του Άη-Γιώργη με το περίφημο ρωμαϊκό υδραγωγείο, που υδροδοτούσε τη ρωμαϊκή Νικόπολη, την πόλη «δόξα και τιμή» στο νικητή της ναυμαχίας στο Άκτιο, Οκταβιανό, που μετονομάστηκε Αύγουστος.

 

 

 

 

 

Κρεμαστών (η εντυπωσιακή)
Στην τοποθεσία Τσαγκαράλωνα σε ένα χάσμα του βουνού αποκαλύπτεται το πανόραμα της λίμνης των Κρεμαστών, η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας. Δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος, το 1963, από τη συσσώρευση των υδάτινων όγκων του ποταμού Αχελώου και των παραποτάμων του, Αγραφιώτη, Τρικεριώτη και Μέγδοβα. Η λίμνη με έκταση 68.532 στρεμμάτων, βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, που ενώνονται μέσω της Γέφυρας της Επισκοπής. Σε άλλο σημείο υπάρχει και η Γέφυρα της Τατάρνας, κοντά στο ομώνυμο μοναστήρι. Το φράγμα έχει ύψος 160 μέτρα, μήκος 457 μέτρα και πλάτος στη βάση 160 μέτρα. Αποτελεί το μεγαλύτερο γεώφραγμα στην Ευρώπη. Στη λίμνη γίνονται διάφορες αθλητικές δραστηριότητες Canoe-Kayak.

Πολυφύτου (η μεγαλύτερη)
Είναι λίμνη του ποταμού Αλιάκμονα, στο νομό Κοζάνης. Σχηματίστηκε το 1973 μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος (Πολυφύτου) στον ποταμό και καλύπτει έκταση 56.793 στρεμμάτων. Η λίμνη αποτελεί ιδιοκτησία της ΔΕΗ, αλλά παραχωρήθηκε στους γύρω κατοίκους για εκμετάλλευση. Διασχίζεται από τη Γέφυρα Σερβίων και τη μικρότερη Γέφυρα Ρυμνίου. Η μεγαλύτερη έκταση της λίμνης βρίσκεται στην επικράτεια του δήμου Σερβίων. Στα νερά της έχουν καταγραφεί 17 είδη ψαριών, ενώ η περιοχή αποτελεί σημαντικό βιότοπο. Σε έρευνα διαπιστώθηκαν υπερβάσεις ως προς τη συγκέντρωση μολύβδου, ενώ η κατάσταση της λίμνης χαρακτηρίστηκε «μέτρια».

Κερκίνη (σκέτο)
Σχηματίστηκε το 1932 με τη δημιουργία φράγματος στην περιοχή του Λιθότοπου, για να συγκρατεί τα νερά του ποταμού Στρυμόνα κι αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως μέρος αποθήκευσης νερού για την άρδρευση της πεδιάδας του νομού. Βρίσκεται στο νομό Σερρών, 45 χλμ. ΒΔ της πόλης των Σερρών και 100 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Το 1982, λόγω της μείωσης της χωρητικότητας της λίμνης εξαιτίας των φερτών υλών από το Στρυμόνα, κατασκευάστηκε νέο φράγμα. Η έκταση της λίμνης είναι 37.688 στρέμματα. Προστατεύεται από τη σύμβαση Ραμσάρ κι αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου «Φύση 2000». Στην περιοχή συναντάμε πολλά είδη θηλαστικών, όπως το τσακάλι, το λύκο, την αγριόγατα, τη βίδρα, τη νυφίτσα, το ζαρκάδι, το λαγό, το αγριογούρουνο. Υπάρχουν 10 είδη αμφίβιων και περίπου 20 είδη ερπετών. Η ιχθυοπανίδα είναι επίσης πλούσια αφού υπάρχουν 30 είδη ψαριών με κυριότερα τα χέλια. Στη γύρω περιοχή έχουν καταγραφεί περίπου 300 είδη πουλιών. Η Λαγγόνα και ο Αργυροπελεκάνος που ζουν εκεί είναι μοναδικά στον κόσμο είδη, και απειλούνται με εξαφάνιση. Υπάρχουν και πολλά σπάνια αρπακτικά όπως ο χρυσαετός, ο βασιλαετός, ο πετρίτης, ενώ η περιοχή αποτελεί πεδίο έρευνας σχετικά με τους υγρότοπους και τη διαχείριση τους. Στη λίμνη ζει και ο πιο μεγάλος πληθυσμός βουβαλιών στην Ελλάδα (πάνω από 500). Τα τελευταία χρόνια η Κερκίνη γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Η λίμνη και η γύρω περιοχή προσφέρεται για περιβαλλοντική εκπαίδευση και αποτελεί ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού.

Καστρακίου («φωτίζει» τα Επτάνησα)
Τεχνητή λίμνη κοντά στα χωριά Καστράκι και Μπαμπαλιό της Αιτωλοακαρνανίας, πάνω στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, στην περιοχή συμβολής του με τον παραπόταμο Ίναχο. Υδροηλεκτρικό έργο της δεκαετίας του 1960, που φωτίζει μέχρι την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και τη Λευκάδα. Μετέτρεψε την άγονη περιοχή σε γόνιμη, ποτίζοντας 120.000 στρέμματα γης, αλλά και τον πληθυσμό της πόλης του Αγρινίου. Σχεδό ενώνεται με τη λίμνη Στράτου. Η έκταση της επιφάνειας της λίμνης που έχει δημιουργηθεί είναι 26.800 στρέμματα και περιέχει 1.000.000 κυβικά μέτρα νερό, που σκέπασαν σχεδόν όλο τον τόπο. Απ’ τα χωριά Μαλατέικα και Μπαμπαλιό, όλοι οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν σε αναγκαστική μετανάστευση, μικρό όμως τμήμα απ’ αυτούς ανασυγκρότησε οικισμούς σε παραλίμνιες περιοχές. Η λίμνη δημιουργήθηκε από ένα δεύτερο φράγμα στον Αχελώο ποταμό, με ύψος 95 μέτρα, μήκος 530 μέτρα και πλάτος στη βάση 380 μέτρα. Εκεί υπάρχει υδροηλεκτρικός σταθμός της ΔΕΗ που εξοικονομεί σημαντική ενέργεια από πετρέλαιο και τη μόλυνση από αυτό του περιβάλλοντος.

Ταυρωπού (η βασίλισσα)
Η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο νομό Καρδίτσας, και το επίσημό της όνομα είναι λίμνη Ταυρωπού. Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στον ποταμό Ταυρωπό ή Μέγδοβα, και η ιδέα για την κατασκευή της αποδόθηκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα. Όταν το 1935 επισκέφθηκε τη γενέτειρά του, όπου είχαν σημειωθεί καταστροφικές πλημμύρες στη περιοχή και τη Μακεδονία από συνεχείς βροχοπτώσεις, βλέποντας τον χώρο φέρεται να είπε: «εδώ μια μέρα θα γίνει λίμνη», απ’ όπου και το πιο γνωστό της όνομα. Η χρηματοδότησή της έγινε από χρήματα που χρωστούσε η Ιταλία στην Ελλάδα και την κατασκευή ανέλαβε γαλλική εταιρεία. Περιέχει 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έχει μέγιστο μήκος 12 χλμ., μέγιστο πλάτος 4 χλμ., συνολική επιφάνεια 22.000 στρέμματα, ενώ το μέγιστο βάθος της είναι περίπου 60 μέτρα και το ανώτατο υψόμετρο της 750 μ. Το νερό της χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή και άρδευση, καθώς κοντά στο χωριό Μητρόπολη βρίσκεται και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 400 MW. Τα τελευταία χρόνια έχει αξιοποιηθεί τουριστικά με αρκετές δραστηριότητες, πάνω και γύρω από τη λίμνη.

Μόρνου (η διάσημη)
Είναι τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε για να καλυφθούν οι ανάγκες για την ύδρευση της Αθήνας. Δημιουργήθηκε το 1979 με κατασκευή φράγματος στον ποταμό Μόρνο. Η συνολική επιφάνεια της λίμνης, που αντιστοιχεί στη μέση στάθμη της, είναι περίπου 15.500 στρέμματα και είναι η 9η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας. Βρίσκεται στο κέντρο του νομού Φωκίδας και καλύπτει με τα νερά της ένα λεκανοπέδιο δυτικά από το Λιδωρίκι, που υπήρχε ανάμεσα στα βουνά Γκιώνα και Βαρδούσια. Συγκεντρώνει νερό όχι μόνον από τον Μόρνο και τους παραποτάμους του, αλλά και από τη λίμνη του Εύηνου, μέσω μίας σήραγγας που κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτό. Τα έργα για τη δημιουργία της λίμνης έγιναν στο διάστημα 1972-1979 και η λίμνη άρχισε να χρησιμοποιείται το 1981. Για τη δημιουργία της κατασκευάστηκε φράγμα ύψους 125 μέτρων (το 7ο πιο ψηλό της Ελλάδας), με συνολικό όγκο 17 εκατ. κυβικά μέτρα και εκκενώθηκε το χωριό Κάλλιο, που μεταφέρθηκε σε άλλη θέση πάνω από τις όχθες της λίμνης. Σε περιόδους ξηρασίας, όταν η στάθμη της λίμνης κατεβαίνει, αποκαλύπτονται τα σπίτια του παλιού οικισμού. Το υδραγωγείο του Μόρνου που μεταφέρει το νερό της λίμνης στην Αττική, είναι ένα από τα πιο μεγάλα της Ευρώπης με συνολικό μήκος 188 χλμ. Στη διαδρομή του κατασκευάστηκαν 15 σήραγγες συνολικού μήκους 71 χλμ.

Σμοκόβου (η νεότερη)
Τεχνητή λίμνη της Θεσσαλίας, στις πλαγιές των Αγράφων. Βρίσκεται στα όρια των δήμων Μενελαΐδας και Ταμασίου. Πήρε το όνομά της από τα διπλανά γραφικά ιαματικά λουτρά που βρίσκονται σ’ έναν παράδεισο φύσης. Εγκαινιάστηκε το 2002 και έχει έκταση περίπου 8.500 στρεμμάτων. Η λίμνη κατασκευάστηκε για να αρδεύει το ΝΔ τμήμα του κάμπου της Καρδίτσας, καθώς και ένα τμήμα των οροπεδίων της Ομβριακής και του Δομοκού, του νομού Φθιώτιδας. Υπάρχει κι υδροηλεκτρική εγκατάσταση. Το φράγμα της λίμνης κατασκευάστηκε μεταξύ 1981 και 1994 και έφτασε σε ύψος τα 104 μέτρα, 450 μέτρα μήκος και 11 μέτρα πλάτος στην κορυφή του.

Στράτου (η λίμνη του σκιέρ)
Είναι τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε με φράγμα στον ποταμό Αχελώο, με συνολική έκταση 8.400 στρεμμάτων. Ο ταμιευτήρας του μικρού αρδευτικού φράγματος, κάτω από το φράγμα Στράτου, έχει παραχωρηθεί στην Ελληνική Ομοσπονδία Θαλάσσιου Σκι και λειτουργούν σήμερα εγκαταστάσεις του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίου Σκι. Η παρόχθια βλάστηση, η εναλλαγή χρωμάτων, ο πλούτος του οικοσυστήματος μετέτρεψαν τον τόπο, από έργο ενέργειας και άρδρευσης, σ' έναν από τους πλουσιότερους υδροβιότοπους. Βορειότερα βρίσκεται το χωριό Ματσούκι.

Μαραθώνα (η παλιά)
Η λίμνη δημιουργήθηκε για την ύδρευση της Αθήνας, από την ανέγερση του φράγματος του Μαραθώνα, σε μικρή απόσταση από τον Μαραθώνα Αττικής. Η κατασκευή του φράγματος διήρκεσε από το 1926 μέχρι το 1929. Η λίμνη ήταν το κυριότερο απόθεμα νερού για την ύδρευση της Αθήνας από το 1931 (οπότε άρχισε να δίνει νερό) μέχρι το 1959. Το 1959 άρχισε να λειτουργεί σύνδεση παροχής από τη λίμνη Υλίκη, ενώ από το 1981 το περισσότερο νερό για την ύδρευση της Αθήνας προέρχεται από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Σήμερα πλέον όλο το νερό της λίμνης δε θα επαρκούσε παρά μόνο για λίγες ημέρες υδροδότησης της πόλης. Η επιφάνεια της λίμνης, που αντιστοιχεί στη μέση στάθμη της, είναι περίπου 1.027 στρέμματα και το μέγιστο βάθος της είναι 54 μέτρα. Η λίμνη συγκεντρώνει νερά από μία περιοχή με έκταση 118 τετρ. χιλιομέτρων. Η κορυφή του φράγματος βρίσκεται σε ύψος 227 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και η βάση του σε ύψος 173 μέτρα. Ο υπερχειλιστής, όμως, βρίσκεται σε ύψος 223 μέτρων και αυτό είναι το μέγιστο ύψος της επιφάνειας της λίμνης πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.

Δόξα (το «μπιζού»)
Είναι μικρή τεχνητή λίμνη και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στην ορεινή Κορινθία. Αλλάζοντας τα χρώματά της ανάλογα με τις εποχές, κρύβει μια εκπληκτική θέα. Αγκαλιασμένη από ορεινούς όγκους και δάσος, είναι ιδανική για ένα περίπατο γύρω από την περίμετρό της, και από το Φενεό προς το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου.Η κατασκευή της ολοκληρώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990, και στηρίχτηκε στον χείμαρρο Δόξα που περνούσε από την περιοχή. Στο κέντρο της λίμνης το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου δημιουργεί ένα ρομαντικό θέαμα. Παλιότερα βρισκόταν στη θέση του η Μονή Αγίου Γεωργίου, αλλά λόγω των πλημμυρών μεταφέρθηκε σε μικρή απόσταση από την αρχική της θέση, σε διπλανό ύψωμα, και είναι επισκέψιμη