Η οικονομική κρίση αλλάζει το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής.
Ελλάδα και Τουρκία συζητούν το ενδεχόμενο αμοιβαίας μείωσης των αμυντικών δαπανών.
Η οικονομική κρίση αλλάζει το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής. Παρά την πρόσφατη απόφαση της ευρωζώνης για δημιουργία μηχανισμού στήριξης που θα ενεργοποιηθεί μόνο σε περίπτωση απόλυτης ανάγκης, ο ελληνικός δανεισμός αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα που δεν επιτρέπει αισιοδοξία. Με φόντο το δημοσιονομικό αδιέξοδο, η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε κινήσεις που μπορούν να φέρουν οικονομική ανακούφιση.
της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΠΑΝΟΥ
Η επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει ο ΑΝΥΠΕΞ Δημήτρης Δρούτσας στην Άγκυρα την επόμενη εβδομάδα (7-8 Απριλίου) έχει ιδιαίτερη σημασία, ακριβώς γιατί θα αποτελέσει προετοιμασία της επικείμενης επίσκεψης του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα, στο τέλος Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου, με βάση τον μέχρι στιγμής προγραμματισμό.
Αναζητώντας το χαμένο “μέρισμα ειρήνης”
Ήδη, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου συζήτησε με τον τούρκο υπουργό Επικρατείας Εγκεμέν Μπαγίς, κατά την πρόσφατη άτυπη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες, το ενδεχόμενο αμοιβαίας μείωσης των αμυντικών δαπανών. Αν και η ελληνική πλευρά προσπάθησε να υποβαθμίσει αυτή τη συνάντηση, ο τούρκος υπουργός σε δημόσιες δηλώσεις του επιτέθηκε εναντίον των ευρωπαϊκών χωρών που πιέζουν την Ελλάδα για μείωση του χρέους και την ίδια ώρα προωθούν οπλικά συστήματα. “Ο γείτονας έχει ανάγκη το αλάτι του γείτονα”, ήταν η τουρκική παροιμία που χρησιμοποίησε, για να δείξει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν θεωρεί ότι τώρα είναι η ώρα για αναθεώρηση των εξοπλιστικών αναγκών.
Αν και ακούγεται πολύ ευχάριστο -τόσο που δεν μοιάζει πιστευτό-, είναι αλήθεια ότι η τουρκική διπλωματία επεξεργάζεται εδώ και καιρό ένα σχέδιο μείωσης της έντασης στο Αιγαίο, με τη διαμόρφωση ενός “κώδικα εναέριας συμπεριφοράς”. Αυτή η -αμφιλεγόμενων προθέσεων- πρόταση είναι πιθανό να επανέλθει από την τουρκική πλευρά, παρόλο που η προηγούμενη κυβέρνηση την είχε απορρίψει, καθώς ο συγκεκριμένος κώδικας προβλέπει επί της ουσίας την ουδετεροποίηση του Αιγαίου.
Άλλη σκέψη την οποία έχουν μεταφέρει, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τούρκοι διπλωμάτες σε έλληνες συναδέλφους τους είναι το “πάγωμα” των πτήσεων στο Αιγαίο προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα. “Τα προβλήματά μας δεν πρόκειται να λυθούν ποτέ. Τουλάχιστον να βρούμε ένα modus operandi ώστε να περιορίσουμε τη σπατάλη”, είναι ένα μήνυμα που μεταφέρθηκε, ανεπισήμως, στην ελληνική πλευρά, σύμφωνα με έγκυρες διπλωματικές πηγές.
Ο φόβος της περιορισμένης κυριαρχίας
Η Αθήνα θα δυσκολευτεί πολύ να συμφωνήσει σε μια τέτοια διευθέτηση, καθώς θα πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα της παραίτησης από την άσκηση κυριαρχικού δικαιώματος, όπως είναι, για παράδειγμα, οι πτήσεις στον εθνικό εναέριο χώρο. Ωστόσο, ο πειρασμός είναι μεγάλος, ειδικά στη συγκεκριμένη συγκυρία. Σημειώνεται ότι μία ώρα πτήσης αεροσκάφους κοστίζει από 8.000 έως 11.100 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο του μαχητικού, και ότι οι έξοδοι ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών για αναγνωρίσεις ή αναχαιτίσεις τουρκικών μαχητικών ξεπερνούν κατά πολύ τις χίλιες ετησίως. Σημειώνεται επίσης η πάγια αμερικανική θέση, κατά την οποία δεν πρέπει να γίνονται αναχαιτίσεις εντός του ελληνικού FIR, και η διαρκής αμερικανική ενθάρρυνση για ελληνοτουρκικό διάλογο που θα καταλήξει σε μια νέα προσέγγιση των ζητημάτων του Αιγαίου.
Σύμφωνα με προσεκτικούς υπολογισμούς, έλλειμμα κάτω από το 10% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος κάτω από το 110% του ΑΕΠ θα είχε η Ελλάδα εάν οι αμυντικές της δαπάνες (ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) κινούνταν στα ίδια επίπεδα με αυτά της Πορτογαλίας. Το μεν έλλειμμα θα ήταν κατά 2 με 3 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα απ’ ό,τι είναι σήμερα. Όσο για το δημόσιο χρέος, αν αυτό το σενάριο ίσχυε επί μία δεκαετία, θα ήταν σήμερα 25 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο.
Το διαπραγματευτικό κεκτημένο Παπανδρέου - Τζεμ
Η διπλωματία Παπανδρέου προωθεί τη σύνταξη συνυποσχετικού για την παραπομπή της διαφοράς σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ωστόσο, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καθοριστεί το εύρος των εθνικών χωρικών υδάτων. Λίγο πριν από τις εκλογές του 2004, σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες, η τότε ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών (Γιώργος Παπανδρέου) είχε φτάσει ένα βήμα πριν από τη συμφωνία με την Άγκυρα για κλιμακωτά χωρικά ύδατα, από έξι έως εννιά ναυτικά μίλια, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα των περιοχών του Αιγαίο, ώστε να καθοριστεί σχετικά και ο εναέριος χώρος και να μην υπάρχει ασυμβατότητα στο εύρος του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων, όπως συμβαίνει σήμερα. Η συμφωνία αυτή ποτέ δεν ανακοινώθηκε γιατί ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, καθώς η τουρκική πλευρά την τελευταία στιγμή ήγειρε θέματα κυριαρχίας (γκρίζες ζώνες).
Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα διαπραγματευτικό κεκτημένο που, κατά κάποιες εκτιμήσεις, μπορεί να αξιοποιηθεί. Και βεβαίως υπάρχει η βούληση της κυβέρνησης να κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να εξασφαλιστεί “μέρισμα ειρήνης”.
Τα όρια της “στρατηγικής ψυχραιμίας”
Η συμπεριφορά της τουρκικής αεροπορίας και του τουρκικού ναυτικού δεν επιτρέπει μεγάλες προσδοκίες. Από τις αρχές του έτους μέχρι τώρα δώδεκα τουρκικά πολεμικά πλοία έχουν κάνει αβλαβείς διελεύσεις σε ολόκληρο το Αιγαίο, μέχρι το Σούνιο, προκειμένου να υπενθυμίσουν τα τουρκικά “ζωτικά συμφέροντα” στο αρχιπέλαγος. Παρά τη “στρατηγική ψυχραιμία” του Πενταγώνου, σύμφωνα με την έκφραση που χρησιμοποιεί ο Ευ. Βενιζέλος, τα όρια ανοχής της ελληνικής διπλωματίας δοκιμάζονται σκληρά. Γιατί είναι μία νέα προκλητική τακτική που λειτουργεί σωρευτικά με τη μεθοδολογία των υπερπτήσεων πάνω από κατοικημένα νησιά τα οποία δεν κατονομάζονται ονομαστικικά στις διεθνείς συνθήκες, όπως είναι το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι, και με αυτό το έωλο επιχείρημα η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία τους.
Η αναβάθμιση του ελληνοτουρκικού διαλόγου σε πολιτικό επίπεδο θα εξελιχθεί με φόντο τις επικείμενες εκλογές στα κατεχόμενα στις 18 Απριλίου. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στον υπερεθνικιστή Έρογλου, και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Άγκυρα διαμηνύει με κάθε ευκαιρία ότι αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για λύση του Κυπριακού. Στις 12 Απριλίου ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου θα επισκεφθεί την Κύπρο και θα έχει σημαντικές συνομιλίες με την πολιτική ηγεσία και τα κόμματα της κυπριακής δημοκρατίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται το ενδεχόμενο να μιλήσει με τουρκοκύπριους και τούρκους δημοσιογράφους, κατά το μοντέλο που πρόσφατα εφάρμοσε ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μιλώντας σε ελληνοκύπριους δημοσιογράφους και το οποίο διαφήμισε ως κίνηση υπέρβασης.
Το άγχος μιας κάποιας λύσης…
Η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να επιδιώκει θετικές εξελίξεις στα εθνικά θέματα, καθώς το κλείσιμο οποιουδήποτε μετώπου θα διευκόλυνε την επικοινωνία με εταίρους και συμμάχους που εμφανίζονται κουρασμένοι από την βαρυφορτωμένη ελληνική ατζέντα, ειδικά μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.
Με αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει να αναμένεται σύντομα η εκδήλωση νέας πρωτοβουλίας για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς θα εμφανιστεί ως πρωταγωνιστής της προσπάθειας, αλλά τα νήματα κινούνται από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Δυναμικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο επίτροπος για τη διεύρυνση Στέφαν Φούλε, ενώ, κατά συγκλίνουσες πληροφορίες, στο τραπέζι βρίσκεται το όνομα “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” για ευρεία διεθνή χρήση, αλλά χωρίς κατάργηση του συνταγματικού ονόματος “Δημοκρατία της Μακεδονίας” για χρήση στο εσωτερικό των Σκοπίων και όπου αλλού τα καταφέρει η ηγεσία της γειτονικής χώρας…
Πτήσεις αεροσκαφών και έλλειμμα
* Από 8.000 έως 11.000 ευρώ κοστίζει η μία ώρα πτήσης αεροσκάφους ανάλογα με τον τύπο του μαχητικού
* Οι έξοδοι ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών για αναγνωρίσεις ή αναχαιτίσεις τουρκικών μαχητικών ξεπερνούν κατά πολύ τις χίλιες ετησίως
* Έλλειμμα κάτω από το 10% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος κάτω από το 110% του ΑΕΠ θα είχε η Ελλάδα εάν οι αμυντικές της δαπάνες (ως ποσοστό του ΑΕΠ) κινούνταν στα ίδια επίπεδα με αυτά της Πορτογαλίας
Τι επεξεργάζονται οι Τούρκοι
* Σχέδιο μείωσης της έντασης στο Αιγαίο, με τη διαμόρφωση ενός “κώδικα εναέριας συμπεριφοράς”
* “Πάγωμα” των πτήσεων στο Αιγαίο προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα
Σάββατο 3 Απριλίου 2010
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ: ΜΕΤΑΝΕΣΤΑΣΕΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΜΟΡΙΚΗ ΓΙΑ ΜΟΝΙΜΑ ΕΙΔΩΜΕΝ
«Σαν παλαβοί τρέχουν οι Έλληνες, από την ακρίβεια που υπάρχει στη χώρα τους, να περάσουν τα σύνορα, για να γεμίσουν το ρεζερβουάρ τους με φθηνή βενζίνη, να ψωνίσουν είδη πρώτης ανάγκης και είδη ένδυσης»
Είναι μια εικόνα που απεικονίζει την οικονομική κρίση της Ελλάδας, την ακρίβεια της Ελλάδας και την αναζήτηση φθηνών αγορών από τους Έλληνες, στον άμεσο περίγυρό τους.
Οι μεγαλύτερες προτεραιότητες για τους Έλληνες που καταφεύγουν τα Σαββατοκύριακα στην Βουλγαρία είναι να γεμίσουν τα αυτοκίνητά τους με φθηνή βενζίνη και να επισκεφτούν τους Βουλγάρους οδοντίατρους...
Η περιοχή του Σαντάνσκι είναι η πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη επιχειρηματικά περιοχή της Βουλγαρίας και τώρα προσπαθούν και οι γύρω περιοχές να την μιμηθούν με πρώτο το βουλγαρικό Πετρίτς.
Οι αλλαγές που επήλθαν στην Ελλάδα, γράφει η εφημερίδα ‘Ούτρινσκι Βέσνικ’, ωφελούν στο έπακρο τη φθηνή βουλγαρική αγορά.
«Τις τελευταίες εβδομάδες οι δύο βουλγαρικές πόλεις των συνόρων είχαν κυριολεκτικά κατακτηθεί από τους έλληνες καταναλωτές. Γεμάτες οι καφετέριες, τα εστιατόρια. Τα ιατρεία και τα οδοντιατρεία είναι γεμάτα και ... με ουρές από Έλληνες. Πραγματική υστερία!»...
Οι Έλληνες αγοράζουν κυρίως τρόφιμα, είδη ένδυσης και υπόδησης, προϊόντα τα οποία έχουν σημαντική διαφορά στις τιμές από τη χώρα τους, ακόμη αγοράζουν έπιπλα και είδη οικιακού εξοπλισμού, είδη αυτοκινήτου, λάστιχα κλπ.
Το εντυπωσιακό είναι πως οι Έλληνες δεν γεμίζουν μόνον τις δεξαμενές καυσίμων των αυτοκινήτων αλλά κουβαλούν και κάνιστρα των 20 ή 40 λίτρων και τα γεμίζουν από τα τοπικά πρατήρια καυσίμων.
Οι Βούλγαροι κάνουν χρυσές δουλειές...
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος
Είναι μια εικόνα που απεικονίζει την οικονομική κρίση της Ελλάδας, την ακρίβεια της Ελλάδας και την αναζήτηση φθηνών αγορών από τους Έλληνες, στον άμεσο περίγυρό τους.
Οι μεγαλύτερες προτεραιότητες για τους Έλληνες που καταφεύγουν τα Σαββατοκύριακα στην Βουλγαρία είναι να γεμίσουν τα αυτοκίνητά τους με φθηνή βενζίνη και να επισκεφτούν τους Βουλγάρους οδοντίατρους...
Η περιοχή του Σαντάνσκι είναι η πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη επιχειρηματικά περιοχή της Βουλγαρίας και τώρα προσπαθούν και οι γύρω περιοχές να την μιμηθούν με πρώτο το βουλγαρικό Πετρίτς.
Οι αλλαγές που επήλθαν στην Ελλάδα, γράφει η εφημερίδα ‘Ούτρινσκι Βέσνικ’, ωφελούν στο έπακρο τη φθηνή βουλγαρική αγορά.
«Τις τελευταίες εβδομάδες οι δύο βουλγαρικές πόλεις των συνόρων είχαν κυριολεκτικά κατακτηθεί από τους έλληνες καταναλωτές. Γεμάτες οι καφετέριες, τα εστιατόρια. Τα ιατρεία και τα οδοντιατρεία είναι γεμάτα και ... με ουρές από Έλληνες. Πραγματική υστερία!»...
Οι Έλληνες αγοράζουν κυρίως τρόφιμα, είδη ένδυσης και υπόδησης, προϊόντα τα οποία έχουν σημαντική διαφορά στις τιμές από τη χώρα τους, ακόμη αγοράζουν έπιπλα και είδη οικιακού εξοπλισμού, είδη αυτοκινήτου, λάστιχα κλπ.
Το εντυπωσιακό είναι πως οι Έλληνες δεν γεμίζουν μόνον τις δεξαμενές καυσίμων των αυτοκινήτων αλλά κουβαλούν και κάνιστρα των 20 ή 40 λίτρων και τα γεμίζουν από τα τοπικά πρατήρια καυσίμων.
Οι Βούλγαροι κάνουν χρυσές δουλειές...
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος
Χριστός ανέστη!
Του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχiου και πάσης Αλβανίας κ. ΑναστασΙου
«Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία
η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:17)
Ενα συγκλονιστικό μήνυμα δεσπόζει στη σημερινή εορτή. Λιτό και περιεκτικό: Χριστός ανέστη! Και αντηχεί επί σαράντα ημέρες σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Πρόκειται για μια βεβαιότητα στην οποία στηρίζεται η Εκκλησία. Ο Χριστός ανέστη και μαζί Του ανέστη η ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.
Οπωσδήποτε, αυτό το συνταρακτικό Γεγονός δεν είναι αποδεκτό από πολλούς. Εδώ στην Αλβανία, στη σκοτεινή περίοδο της αθεϊστικής δικτατορίας, η πίστη και η αναφορά στην ανάσταση του Χριστού εθεωρείτο έγκλημα. Παρά ταύτα, πολλοί άνθρωποι στα μύχια της καρδιάς τους ομολογούσαν: Χριστός ανέστη! Ακόμη, υπάρχουν ιδεολογίες και θρησκείες που αρνούνται την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!
Οι ίδιοι οι Μαθητές του Χριστού ήσαν επιφυλακτικοί στην πρώτη είδηση της Αναστάσεως. Αλλά κατόπιν έδωσαν όλες τους τις δυνάμεις για να κηρύξουν το χαρμόσυνο μήνυμα που άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητος. Ο απόστολος Παύλος, ο οποίος μαζί με τους άλλους αποστόλους επέμενε στο γεγονός της Αναστάσεως, στην επιστολή του προς Κορινθίους διετύπωσε με απόλυτο τρόπο μια κρίσιμη υπόθεση. «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:14). Και κατόπιν επανέλαβε: «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία η πίστις υμών έτι εστέ εν ταις αμαρτίαις υμών» (15:17). Χωρίς την Ανάσταση, η χριστιανική πίστη είναι «κενή», άδεια άνευ ουσιαστικού περιεχομένου και «ματαία», ανωφελής.
Ακούγεται σκληρός αυτός ο λόγος. Αλλ’ αποτελεί την ουσία του Ευαγγελίου. Αν αφαιρεθεί η Ανάσταση, όλο το χριστιανικό οικοδόμημα καταρρέει. Δεν σώζουν ούτε οι έξοχες ιδέες ούτε τα υπέροχα διδάγματα ούτε τα θαυμαστά παραδείγματα. Το κρίσιμο στοιχείο, το μοναδικό και ζωτικό του Χριστιανισμού είναι η Ανάσταση. Πολλοί θα προτιμούσαν ένα χριστιανικό κήρυγμα που θα περιορίζεται σε ηθικοπλαστικά διδάγματα και γενικότητες περί αλληλεγγύης, ισότητος, ειρήνης χωρίς το κήρυγμα περί της Αναστάσεως. Αλλά ένας τέτοιος, «Χριστιανισμός» είναι άγευστος, ατελής, χωρίς πνοή ζωής. Τελικά, δεν είναι Χριστιανισμός.
Ο συλλογισμός του αποστόλου ολοκληρώνεται στον επόμενο στίχο, «ει εν τη ζωή ταύτη ηλπικότες εσμέν εν Χριστώ μόνον, ελεεινότεροι πάντων ανθρώπων εσμέν» (15:19). Αν η χριστιανική ελπίδα μας περιορίζεται μόνο σ’ αυτή τη ζωή, τότε είμαστε οι πιο αξιοθρήνητοι από όλους τους ανθρώπους. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Χριστός έχει αναστηθεί κάνοντας την αρχή για την ανάσταση των κεκοιμημένων. «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο» (στ. 20-21). Και ο Παύλος αναπτύσσει το επιχείρημά του τονίζοντας ότι όλοι καταγόμεθα από τον Αδάμ, αλλά προσέτι ότι όσοι έχουν ενσωματωθεί εν τω Χριστώ τω νέω Αδάμ, θα μετάσχουν σε μια νέα ζωή. «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών. Ωσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται» (21-22). Ο Χριστός όχι μόνο αναστήθηκε ο ίδιος, αλλά συνήγειρε και ανέστησε την ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.
Αυτή τη σωτήρια βεβαιότητα αναγγέλλει επίμονα η Ορθόδοξη Εκκλησία ψάλλοντας επανειλημμένως το Χριστός ανέστη! Και συνάμα τονίζει: Η Ανάσταση του Χριστού διακηρύσσει ότι η αλήθεια είναι δυνατότερη από το ψέμα, το αγαθό ισχυρότερο από το κακό, η αγάπη δυνατότερη από το μίσος, η ζωή κραταιότερη από τον θάνατο. Το Ευαγγέλιο δεν περιορίζεται μόνο σε ηθικές κατευθύνσεις. Διαβεβαιώνει και τη δική μας οντολογική ανάσταση. Γι’ αυτό παραμένει αναλλοίωτο χαρμόσυνο μήνυμα ανά τους αιώνες.
Προφανώς, δεν είμαστε αφελείς. Γνωρίζουμε ότι πολλοί συνάνθρωποί μας δεν δέχονται «την εν ημίν ελπίδα». Ισως, μάλιστα, με πείσμα την αποκρούουν ή απλώς την παραθεωρούν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ούτε υπάρχει λόγος να κρύψουμε ότι και στις καρδιές πολλών χριστιανών κάποτε εισδύει ο δισταγμός. Παρά τις διάφορες όμως επιφυλάξεις και αντιρρήσεις, Χριστός ανέστη!
Αυτή την αναστάσιμη βεβαιότητα η Εκκλησία μάς καλεί να τη ζήσουμε πιο συνειδητά στη σημερινή λαμπρή εορτή. Οσο και αν ο νους μας κάποτε υποκύπτει στην ολιγοπιστία, Χριστός ανέστη! Το ζητούμενο είναι να στηριχθεί αυτή η πίστη μέσα μας, να γίνει πιο σαφής και ατράνταχτη. Και ακόμη, να διακηρυχθεί θαρρετά στο περιβάλλον, το κοντινό όσο και το μακρινό: Χριστός ανέστη!
Οι αιώνες που πέρασαν μαρτυρούν ότι κάθε άλλο παρά «κενή» και «ματαία» υπήρξε η πίστη των χριστιανών. Ανοιξε νέους ορίζοντες για την αποδοχή του Αρρήτου. Προσέφερε σε εκατομμύρια ανθρώπους ακατάβλητη δύναμη αντοχής, δημιουργίας και εκπληκτικών αθλημάτων και τους ανέδειξε πρωταγωνιστές προόδου και πολιτισμού.
Ας χαρούμε, αδελφοί μου, το φετινό Πάσχα ζητώντας από τον αναστάντα Κύριο να δυναμώσει την πίστη μας στην Ανάστασή Του και να στερεώσει το αναστάσιμο φρόνημά μας. Στην περιρρέουσα ζοφερή ατμόσφαιρα, που δυσκολεύει συχνά την αναπνοή και την όρασή μας, το αναστάσιμο φως ας καταυγάσει τη σκέψη μας, ας φωτίσει τον νου και τη συνείδησή μας, ας στηρίξει την καρδιά μας. Ασφαλώς, η καθημερινή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε, οι αδικίες, οι στερήσεις, δεν έπαυσαν να υπάρχουν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ασφαλώς ο πόνος από τα αναπάντεχα –ανέχεια, ασθένειες, θανάτους και άλλα δεινά– είναι συχνά αφόρητος. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!
Ναι, πιστεύουμε στην Ανάσταση. Αυτό διατρανώνει και η ολόλαμπρη αυτή σύναξή μας. Και η πίστη μας δεν είναι ούτε «κενή» ούτε «ματαία». Είναι αστείρευτη πηγή δυναμικής και καρποφόρου ζωής. Χριστός ανέστη!
«Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία
η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:17)
Ενα συγκλονιστικό μήνυμα δεσπόζει στη σημερινή εορτή. Λιτό και περιεκτικό: Χριστός ανέστη! Και αντηχεί επί σαράντα ημέρες σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Πρόκειται για μια βεβαιότητα στην οποία στηρίζεται η Εκκλησία. Ο Χριστός ανέστη και μαζί Του ανέστη η ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.
Οπωσδήποτε, αυτό το συνταρακτικό Γεγονός δεν είναι αποδεκτό από πολλούς. Εδώ στην Αλβανία, στη σκοτεινή περίοδο της αθεϊστικής δικτατορίας, η πίστη και η αναφορά στην ανάσταση του Χριστού εθεωρείτο έγκλημα. Παρά ταύτα, πολλοί άνθρωποι στα μύχια της καρδιάς τους ομολογούσαν: Χριστός ανέστη! Ακόμη, υπάρχουν ιδεολογίες και θρησκείες που αρνούνται την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!
Οι ίδιοι οι Μαθητές του Χριστού ήσαν επιφυλακτικοί στην πρώτη είδηση της Αναστάσεως. Αλλά κατόπιν έδωσαν όλες τους τις δυνάμεις για να κηρύξουν το χαρμόσυνο μήνυμα που άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητος. Ο απόστολος Παύλος, ο οποίος μαζί με τους άλλους αποστόλους επέμενε στο γεγονός της Αναστάσεως, στην επιστολή του προς Κορινθίους διετύπωσε με απόλυτο τρόπο μια κρίσιμη υπόθεση. «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών» (Α΄ Κορ. 15:14). Και κατόπιν επανέλαβε: «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία η πίστις υμών έτι εστέ εν ταις αμαρτίαις υμών» (15:17). Χωρίς την Ανάσταση, η χριστιανική πίστη είναι «κενή», άδεια άνευ ουσιαστικού περιεχομένου και «ματαία», ανωφελής.
Ακούγεται σκληρός αυτός ο λόγος. Αλλ’ αποτελεί την ουσία του Ευαγγελίου. Αν αφαιρεθεί η Ανάσταση, όλο το χριστιανικό οικοδόμημα καταρρέει. Δεν σώζουν ούτε οι έξοχες ιδέες ούτε τα υπέροχα διδάγματα ούτε τα θαυμαστά παραδείγματα. Το κρίσιμο στοιχείο, το μοναδικό και ζωτικό του Χριστιανισμού είναι η Ανάσταση. Πολλοί θα προτιμούσαν ένα χριστιανικό κήρυγμα που θα περιορίζεται σε ηθικοπλαστικά διδάγματα και γενικότητες περί αλληλεγγύης, ισότητος, ειρήνης χωρίς το κήρυγμα περί της Αναστάσεως. Αλλά ένας τέτοιος, «Χριστιανισμός» είναι άγευστος, ατελής, χωρίς πνοή ζωής. Τελικά, δεν είναι Χριστιανισμός.
Ο συλλογισμός του αποστόλου ολοκληρώνεται στον επόμενο στίχο, «ει εν τη ζωή ταύτη ηλπικότες εσμέν εν Χριστώ μόνον, ελεεινότεροι πάντων ανθρώπων εσμέν» (15:19). Αν η χριστιανική ελπίδα μας περιορίζεται μόνο σ’ αυτή τη ζωή, τότε είμαστε οι πιο αξιοθρήνητοι από όλους τους ανθρώπους. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Χριστός έχει αναστηθεί κάνοντας την αρχή για την ανάσταση των κεκοιμημένων. «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο» (στ. 20-21). Και ο Παύλος αναπτύσσει το επιχείρημά του τονίζοντας ότι όλοι καταγόμεθα από τον Αδάμ, αλλά προσέτι ότι όσοι έχουν ενσωματωθεί εν τω Χριστώ τω νέω Αδάμ, θα μετάσχουν σε μια νέα ζωή. «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών. Ωσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται» (21-22). Ο Χριστός όχι μόνο αναστήθηκε ο ίδιος, αλλά συνήγειρε και ανέστησε την ανθρώπινη φύση, την οποία προσέλαβε.
Αυτή τη σωτήρια βεβαιότητα αναγγέλλει επίμονα η Ορθόδοξη Εκκλησία ψάλλοντας επανειλημμένως το Χριστός ανέστη! Και συνάμα τονίζει: Η Ανάσταση του Χριστού διακηρύσσει ότι η αλήθεια είναι δυνατότερη από το ψέμα, το αγαθό ισχυρότερο από το κακό, η αγάπη δυνατότερη από το μίσος, η ζωή κραταιότερη από τον θάνατο. Το Ευαγγέλιο δεν περιορίζεται μόνο σε ηθικές κατευθύνσεις. Διαβεβαιώνει και τη δική μας οντολογική ανάσταση. Γι’ αυτό παραμένει αναλλοίωτο χαρμόσυνο μήνυμα ανά τους αιώνες.
Προφανώς, δεν είμαστε αφελείς. Γνωρίζουμε ότι πολλοί συνάνθρωποί μας δεν δέχονται «την εν ημίν ελπίδα». Ισως, μάλιστα, με πείσμα την αποκρούουν ή απλώς την παραθεωρούν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ούτε υπάρχει λόγος να κρύψουμε ότι και στις καρδιές πολλών χριστιανών κάποτε εισδύει ο δισταγμός. Παρά τις διάφορες όμως επιφυλάξεις και αντιρρήσεις, Χριστός ανέστη!
Αυτή την αναστάσιμη βεβαιότητα η Εκκλησία μάς καλεί να τη ζήσουμε πιο συνειδητά στη σημερινή λαμπρή εορτή. Οσο και αν ο νους μας κάποτε υποκύπτει στην ολιγοπιστία, Χριστός ανέστη! Το ζητούμενο είναι να στηριχθεί αυτή η πίστη μέσα μας, να γίνει πιο σαφής και ατράνταχτη. Και ακόμη, να διακηρυχθεί θαρρετά στο περιβάλλον, το κοντινό όσο και το μακρινό: Χριστός ανέστη!
Οι αιώνες που πέρασαν μαρτυρούν ότι κάθε άλλο παρά «κενή» και «ματαία» υπήρξε η πίστη των χριστιανών. Ανοιξε νέους ορίζοντες για την αποδοχή του Αρρήτου. Προσέφερε σε εκατομμύρια ανθρώπους ακατάβλητη δύναμη αντοχής, δημιουργίας και εκπληκτικών αθλημάτων και τους ανέδειξε πρωταγωνιστές προόδου και πολιτισμού.
Ας χαρούμε, αδελφοί μου, το φετινό Πάσχα ζητώντας από τον αναστάντα Κύριο να δυναμώσει την πίστη μας στην Ανάστασή Του και να στερεώσει το αναστάσιμο φρόνημά μας. Στην περιρρέουσα ζοφερή ατμόσφαιρα, που δυσκολεύει συχνά την αναπνοή και την όρασή μας, το αναστάσιμο φως ας καταυγάσει τη σκέψη μας, ας φωτίσει τον νου και τη συνείδησή μας, ας στηρίξει την καρδιά μας. Ασφαλώς, η καθημερινή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε, οι αδικίες, οι στερήσεις, δεν έπαυσαν να υπάρχουν. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη! Ασφαλώς ο πόνος από τα αναπάντεχα –ανέχεια, ασθένειες, θανάτους και άλλα δεινά– είναι συχνά αφόρητος. Παρά ταύτα: Χριστός ανέστη!
Ναι, πιστεύουμε στην Ανάσταση. Αυτό διατρανώνει και η ολόλαμπρη αυτή σύναξή μας. Και η πίστη μας δεν είναι ούτε «κενή» ούτε «ματαία». Είναι αστείρευτη πηγή δυναμικής και καρποφόρου ζωής. Χριστός ανέστη!
Πέμπτη 1 Απριλίου 2010
The Sunday Times:Η Σαουδική Αραβία χρηματοδοτεί ισλαμικές οργανώσεις, στα Βαλκάνια, ορισμένες από τις οποίες διεξάγουν εκστρατεία υποκίνησης του μίσους εναντίον της Δύσης, ενώ στρατολογούν "jihadists" για να πολεμήσουν στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "
Όπως αναφέρουν αξιωματούχοι στα Σκόπια, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός συνιστά απειλή αποσταθεροποίησης στα Βαλκάνια. Φατρίες Ουαχαμπιτών και Σαλαφιστών, που χρηματοδοτούνται από σαουδαραβικές οργανώσεις, βρίσκονται σε σύγκρουση με τις μετριοπαθείς μουσουλμανικές κοινότητες.
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός χρηματοδοτεί την ανέγερση εκατοντάδων Τεμενών και κοινοτικών Κέντρων, ενώ παρέχει οικονομική βοήθεια, ύψους 225 βρετανικών λιρών μηνιαίως, σε κάποιους οπαδούς του. Οι Ισλαμιστές φονταμενταλιστές αναμένεται, όχι μόνον να φέρουν γενειάδα, αλλά και να πείσουν τις συζύγους τους να φορούν βέλος, έθιμο που είναι άγνωστο στην ισλαμική παράδοση των Βαλκανίων.
Αξιωματούχοι της ΠΓΔΜ δήλωσαν ότι οι Αρχές της χώρας έχουν θέσει υπό παρακολούθηση 50 μέλη της Αλ-Κάιντα, ενώ ήδη διεξάγουν έρευνα σε ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις που έχουν την έδρα τους στη Σαουδική Αραβία αλλά δραστηριοποιούνται στα Βαλκάνια και θεωρούνται ύποπτες για την προώθηση εξτρεμισμού καθώς και για "ξέπλυμα" χρήματος για λογαριασμό τρομοκρατικών οργανώσεων.
Μια από αυτές τις οργανώσεις είναι η "International Islamic Relief Organisation" από τη Σαουδική Αραβία, την οποία τα Ηνωμένα Έθνη έχουν συμπεριλάβει στον κατάλογο με τις οργανώσεις που παρέχουν στήριξη στην τρομοκρατία. Η ίδια η οργάνωση, στην ιστοσελίδα της, αναφέρει ότι δραστηριοποιείται σε 32 χώρες, με αποστολή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε άτομα που το έχουν ανάγκη.
Ο Sulejman Rexhepi, ηγέτης της ισλαμικής Κοινότητας στα Σκόπια, αποκάλυψε ότι ο έλεγχος 4 Τεμενών έχει περιέλθει σε εξτρεμιστικές οργανώσεις. Σε κάποια Τεμένη αναφέρεται ότι τα Σκόπια, τα οποία έχουν αποστείλει 200 στρατιώτες σε Ιράκ και Αφγανιστάν, έχουν πέσει "θύμα" παραπληροφόρησης από μέρους των ΗΠΑ και της Βρετανίας για την κατάσταση στις 2 χώρες, με επακόλουθο, να διεξάγουν στην πραγματικότητα πόλεμο κατά του Ισλάμ. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι εξτρεμιστές κληρικοί προβάλουν βίντεο από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τα Παλαιστινιακά Εδάφη για ν’ αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους.
Σημειώνεται ότι ενώ οι δυτικές χώρες έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την οικοδόμηση της Δημοκρατίας στη Βοσνία μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο της δεκαετίας του ’90, οι σαουδαραβικές οργανώσεις έχουν επενδύσει πλέον των 450.000.000 βρετανικές λίρες για την ανέγερση περισσότερων από 150 τεμένη και ισλαμικά κέντρα.
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός χρηματοδοτεί την ανέγερση εκατοντάδων Τεμενών και κοινοτικών Κέντρων, ενώ παρέχει οικονομική βοήθεια, ύψους 225 βρετανικών λιρών μηνιαίως, σε κάποιους οπαδούς του. Οι Ισλαμιστές φονταμενταλιστές αναμένεται, όχι μόνον να φέρουν γενειάδα, αλλά και να πείσουν τις συζύγους τους να φορούν βέλος, έθιμο που είναι άγνωστο στην ισλαμική παράδοση των Βαλκανίων.
Αξιωματούχοι της ΠΓΔΜ δήλωσαν ότι οι Αρχές της χώρας έχουν θέσει υπό παρακολούθηση 50 μέλη της Αλ-Κάιντα, ενώ ήδη διεξάγουν έρευνα σε ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις που έχουν την έδρα τους στη Σαουδική Αραβία αλλά δραστηριοποιούνται στα Βαλκάνια και θεωρούνται ύποπτες για την προώθηση εξτρεμισμού καθώς και για "ξέπλυμα" χρήματος για λογαριασμό τρομοκρατικών οργανώσεων.
Μια από αυτές τις οργανώσεις είναι η "International Islamic Relief Organisation" από τη Σαουδική Αραβία, την οποία τα Ηνωμένα Έθνη έχουν συμπεριλάβει στον κατάλογο με τις οργανώσεις που παρέχουν στήριξη στην τρομοκρατία. Η ίδια η οργάνωση, στην ιστοσελίδα της, αναφέρει ότι δραστηριοποιείται σε 32 χώρες, με αποστολή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε άτομα που το έχουν ανάγκη.
Ο Sulejman Rexhepi, ηγέτης της ισλαμικής Κοινότητας στα Σκόπια, αποκάλυψε ότι ο έλεγχος 4 Τεμενών έχει περιέλθει σε εξτρεμιστικές οργανώσεις. Σε κάποια Τεμένη αναφέρεται ότι τα Σκόπια, τα οποία έχουν αποστείλει 200 στρατιώτες σε Ιράκ και Αφγανιστάν, έχουν πέσει "θύμα" παραπληροφόρησης από μέρους των ΗΠΑ και της Βρετανίας για την κατάσταση στις 2 χώρες, με επακόλουθο, να διεξάγουν στην πραγματικότητα πόλεμο κατά του Ισλάμ. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι εξτρεμιστές κληρικοί προβάλουν βίντεο από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τα Παλαιστινιακά Εδάφη για ν’ αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους.
Σημειώνεται ότι ενώ οι δυτικές χώρες έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την οικοδόμηση της Δημοκρατίας στη Βοσνία μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο της δεκαετίας του ’90, οι σαουδαραβικές οργανώσεις έχουν επενδύσει πλέον των 450.000.000 βρετανικές λίρες για την ανέγερση περισσότερων από 150 τεμένη και ισλαμικά κέντρα.
ΔΩΣΤΕ ΚΙ ΑΛΛΟ ΘΑΡΡΟΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΙΑΤΗ. ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟ.
Τις απόψεις του αλβανικού κόμματος των τσάμηδων (PDU) δημοσιεύουν σήμερα οι αλβανικές εφημερίδες σχετικά με τον εορτασμό στην Αθήνα της επετείου της ‘Ανεξαρτησίας της Βορείου Ηπείρου’.
Το αλβανικό κόμμα καταδικάζει τους αποκαλούμενους, όπως σημειώνεται, ‘βορειοηπειρώτες’ που διοργάνωσαν στο κέντρο της Αθήνας σχετική εκδήλωση στις 17 Φεβρουαρίου.
Οι τσάμηδες θεωρούν ως «σκανδαλώδεις τις εικόνες της γιορτής της «Ανεξαρτησίας της Βορείου Ηπείρου» από τη λεγόμενη Ένωση Βορειοηπειρωτών».
Το κόμμα των τσάμηδων PDU ανακοίνωσε πως οι πράξεις αυτές είναι εξωφρενικές και καταδικαστέες αφού, όπως σημειώνεται, δεν υπάρχει τέτοια εθνότητα (βορειοηπειρωτών) και τέτοια κρατική υπόσταση (βόρεια Ήπειρος). Τονίζεται μάλιστα πως οι εκδηλώσεις αυτές που έγιναν αποδεκτές από τις ελληνικές αστυνομικές αρχές δεν εξυπηρετούν τις σχέσεις των δύο κρατών ή εθνών.
Ζητάει μάλιστα να τοποθετηθεί στο ζήτημα αυτό και η αλβανική κυβέρνηση.
Η αντίδραση αυτή του αλβανικού κόμματος των αλβανοτσάμηδων, παρουσιάζεται τη στιγμή αυτή, στα αλβανικά μέσα ενημέρωσης, στοχεύοντας στην ενίσχυση του τεταμένου κλίματος των δύο λαών ως συνέχεια των εκδηλώσεων της παρέλασης της 25ης Μαρτίου 2010.
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος
Το αλβανικό κόμμα καταδικάζει τους αποκαλούμενους, όπως σημειώνεται, ‘βορειοηπειρώτες’ που διοργάνωσαν στο κέντρο της Αθήνας σχετική εκδήλωση στις 17 Φεβρουαρίου.
Οι τσάμηδες θεωρούν ως «σκανδαλώδεις τις εικόνες της γιορτής της «Ανεξαρτησίας της Βορείου Ηπείρου» από τη λεγόμενη Ένωση Βορειοηπειρωτών».
Το κόμμα των τσάμηδων PDU ανακοίνωσε πως οι πράξεις αυτές είναι εξωφρενικές και καταδικαστέες αφού, όπως σημειώνεται, δεν υπάρχει τέτοια εθνότητα (βορειοηπειρωτών) και τέτοια κρατική υπόσταση (βόρεια Ήπειρος). Τονίζεται μάλιστα πως οι εκδηλώσεις αυτές που έγιναν αποδεκτές από τις ελληνικές αστυνομικές αρχές δεν εξυπηρετούν τις σχέσεις των δύο κρατών ή εθνών.
Ζητάει μάλιστα να τοποθετηθεί στο ζήτημα αυτό και η αλβανική κυβέρνηση.
Η αντίδραση αυτή του αλβανικού κόμματος των αλβανοτσάμηδων, παρουσιάζεται τη στιγμή αυτή, στα αλβανικά μέσα ενημέρωσης, στοχεύοντας στην ενίσχυση του τεταμένου κλίματος των δύο λαών ως συνέχεια των εκδηλώσεων της παρέλασης της 25ης Μαρτίου 2010.
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος
Ο μικρός Άγγελος χρειάζεται την βοήθειά μας.
Σας απευθύνω αυτή την επιστολή για να ζητήσω την βοήθειά σας , για τον γιο μου Άγγελο του οποίου το πρόβλημα σας περιγράφω παρακάτω.
Πρόκειται για ένα παιδί 13 ετών, το τέταρτο παιδί μου, που γεννήθηκε με σπαστική τετραπληγία, που όμως χάρη στην οικογενειακή αμέριστη αγάπη και φροντίδα συμμετέχει στην καθημερινότητα με ενδιαφέρον, ασχολείται με υπολογιστή, αστειεύεται, θυμώνει, παίζει, έχει φίλους, είναι κοινωνικός, …μόνο που δεν αυτοεξυπηρετείται…
Το 2003 έκανε επεμβάσεις στην Αμερική, στη Βοστώνη, στο Children’ Hospital, επιμήκυνσης μυών, με απόλυτη επιτυχία, και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν φυσιοθεραπείες στην Ελλάδα που δεν απέφεραν αποτέλεσμα. Επειδή, ως γνωστό, το κράτος πρόνοιας, σε τούτη τη χώρα απουσιάζει, κι επειδή εκ των πραγμάτων δεν εργάζομαι, ζούμε όλοι μαζί σε σπίτι που νοικιάζουμε, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά μου μόλις ξεκίνησαν εργασία που ούτε καν αγγίζει το βασικό μισθό, είναι αδύνατο να φροντίσουμε την πορεία του Άγγελου . Αν η οικονομική μας κατάσταση το επέτρεπε, σήμερα θα περπατούσε.
Απευθύνομαι λοιπόν σε σας, με το θάρρος της μάνας, γιατί ο Άγγελος πρέπει να περπατήσει, ώστε να μπορέσει να χαρεί τη ζωή κι όταν εγώ «φύγω» μια μέρα να γνωρίζω πως το παιδί μου θα είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετείται.
Ο χρόνος μας πιέζει πολύ επειδή ο Άγγελος μεγαλώνει και η θεραπείες αυτές έχουν ημερομηνία λήξης. Στις 16 Απριλίου ο Άγγελος θα εισαχθεί σε κέντρο αποκαταστάσεις στη Ζυρίχη αλλά η οικονομική αδυναμία να τον συνοδεύω δεν με αφήνει να αισιοδοξώ. Προκειμένου να ξεπεραστούν οι οικονομικές δυσκολίες προχώρησα στην έναρξη ενός λογαριασμού, ερανικού χαρακτήρα, με αριθ 65657589 στην Εμπορική Τράπεζα ζητώντας τη βοήθεια όλων σας.
Με την παρούσα επιστολή σας ζητώ να δημοσιοποιήσετε-μεταδώσετε την πληροφορία για την ύπαρξη του λογαριασμού καθώς και για το γεγονός ότι το Σαββατοκύριακο 27 Μαρτίου στην εκπομπή «ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ στη ΝΕΤ» (8.00 - 10.00 π μ) πραγματοποιήθηκε μαραθώνιος για τη συγκέντρωση χρημάτων.
Σας ευχαριστώ θερμά και είμαι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία
Η μητέρα του, Σπυριδούλα Καραχάλιου
Νέα Σμύρνη
6948354149
http://koukfamily.blogspot.com/
Πρόκειται για ένα παιδί 13 ετών, το τέταρτο παιδί μου, που γεννήθηκε με σπαστική τετραπληγία, που όμως χάρη στην οικογενειακή αμέριστη αγάπη και φροντίδα συμμετέχει στην καθημερινότητα με ενδιαφέρον, ασχολείται με υπολογιστή, αστειεύεται, θυμώνει, παίζει, έχει φίλους, είναι κοινωνικός, …μόνο που δεν αυτοεξυπηρετείται…
Το 2003 έκανε επεμβάσεις στην Αμερική, στη Βοστώνη, στο Children’ Hospital, επιμήκυνσης μυών, με απόλυτη επιτυχία, και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν φυσιοθεραπείες στην Ελλάδα που δεν απέφεραν αποτέλεσμα. Επειδή, ως γνωστό, το κράτος πρόνοιας, σε τούτη τη χώρα απουσιάζει, κι επειδή εκ των πραγμάτων δεν εργάζομαι, ζούμε όλοι μαζί σε σπίτι που νοικιάζουμε, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά μου μόλις ξεκίνησαν εργασία που ούτε καν αγγίζει το βασικό μισθό, είναι αδύνατο να φροντίσουμε την πορεία του Άγγελου . Αν η οικονομική μας κατάσταση το επέτρεπε, σήμερα θα περπατούσε.
Απευθύνομαι λοιπόν σε σας, με το θάρρος της μάνας, γιατί ο Άγγελος πρέπει να περπατήσει, ώστε να μπορέσει να χαρεί τη ζωή κι όταν εγώ «φύγω» μια μέρα να γνωρίζω πως το παιδί μου θα είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετείται.
Ο χρόνος μας πιέζει πολύ επειδή ο Άγγελος μεγαλώνει και η θεραπείες αυτές έχουν ημερομηνία λήξης. Στις 16 Απριλίου ο Άγγελος θα εισαχθεί σε κέντρο αποκαταστάσεις στη Ζυρίχη αλλά η οικονομική αδυναμία να τον συνοδεύω δεν με αφήνει να αισιοδοξώ. Προκειμένου να ξεπεραστούν οι οικονομικές δυσκολίες προχώρησα στην έναρξη ενός λογαριασμού, ερανικού χαρακτήρα, με αριθ 65657589 στην Εμπορική Τράπεζα ζητώντας τη βοήθεια όλων σας.
Με την παρούσα επιστολή σας ζητώ να δημοσιοποιήσετε-μεταδώσετε την πληροφορία για την ύπαρξη του λογαριασμού καθώς και για το γεγονός ότι το Σαββατοκύριακο 27 Μαρτίου στην εκπομπή «ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ στη ΝΕΤ» (8.00 - 10.00 π μ) πραγματοποιήθηκε μαραθώνιος για τη συγκέντρωση χρημάτων.
Σας ευχαριστώ θερμά και είμαι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία
Η μητέρα του, Σπυριδούλα Καραχάλιου
Νέα Σμύρνη
6948354149
http://koukfamily.blogspot.com/
"National Geographic" Βαδίζοντας στά μυστικά μονοπάτια τού Αγίου Όρους
Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
Τό παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε σέ αφιερωματικό Περιηγητικό Λεύκωμα τού Περιοδικού παγκοσμίου κυκλοφορίας "National Geographic" γιά τήν Ελληνική έκδοση, μέ γενικό τίτλο «Άγιον Όρος, η μεγάλη Κιβωτός» καί υπότιτλο «Βαδίζοντας στά μυστικά μονοπάτια. Οι θησαυροί τής Ορθοδοξίας», πού κυκλοφόρησε τίς παραμονές τών Χριστουγέννων.
Τό Λεύκωμα προλογίζει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος καί τόν πρόλογό του δημοσιεύουμε στήν επόμενη σελίδα.
Στίς "Ευχαριστίες" τού Λευκώματος σημειώνονται από τούς εκδότες καί τά εξής:
«Ειδική μνεία πρέπει νά γίνη στόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου Ιερόθεο γιά τήν καλοσύνη πού είχε νά γράψη τό εξαιρετικό δοκίμιο "Βαδίζοντας στά μυστικά μονοπάτια τού Αγίου Όρους". Στό δοκίμιο αυτό, πού ερμηνεύει καί συμπληρώνει μέ αριστοτεχνικό τρόπο τό φωτογραφικό υλικό, αναφέρεται, μεταξύ άλλων: "...Τό Άγιον Όρος είναι ένας τόπος σιωπής καί μυστηρίου, πού βρίσκεται κάτω από τήν επιφάνεια τού αισθητού καί τού λογικού, τών κραυγών καί τών φωνών πίσω από τό προσκήνιο τής κοινωνικής ζωής"».
*
Παραθέτουμε τό κείμενο τού Σεβασμιωτάτου:
Κάθε ισχυρό πρόσωπο καί αντικείμενο επιδέχεται πολλές προσεγγίσεις καί ερμηνευτικές αναλύσεις. Η μονόπλευρη ερμηνευτική προσέγγιση συνήθως τό αλλοιώνει καί τό αδικεί. Αυτό ισχύει καί γιά τό Άγιον Όρος.
Πρόκειται γιά έναν τόπο καί γιά έναν οργανισμό πολύ δυνατό, πού πολλές φορές προκαλεί υψηλό πυρετό γιά ένα παλαιό καί ισχυρό κρασί πού μεθάει τόν άνθρωπο νηφάλια καί προϋποθέτει γερό οργανισμό γιά ένα λαμπρό φώς, πού γιά τήν υπερέχουσα λαμπρότητά του πολλές φορές φαίνεται ως γνόφος, τυφλώνει τόν θεατή μέ τήν όραση τήν ασθενική. Πρέπει δέ νά περάσουν πολλά χρόνια γιά νά δή κανείς τήν κρύφια ομορφιά του καί τό ταπεινό του μεγαλείο, νά ακούση τήν υπερκόσμια κραυγή του.
Είχα τήν εξαιρετική ευλογία νά επισκέπτομαι από τά φοιτητικά μου χρόνια τό Άγιον Όρος, στήν αρχή ως ερευνητής στίς Βιβλιοθήκες τών Ιερών Μονών έπειτα ως άνθρωπος τής περιέργειας γιά νά γνωρίσω τό διαφορετικό καί παράξενο στά μάτια τά κοσμικά αργότερα ως αναζητητής τής πραγματικής του ζωής, τού σφυγμού τής καρδιάς του καί τώρα ως νοσταλγός όλων τών κατά καιρούς πνευματικών μου εμπειριών από τήν επικοινωνία μου μέ αληθινούς μοναχούς καί από τήν βίωση μιάς ζωής πού υπερβαίνει τίς αισθήσεις.
Η γενική μου εντύπωση πάντως είναι ότι τό Άγιον Όρος είναι ένας τόπος σιωπής καί μυστηρίου, πού βρίσκεται κάτω από τήν επιφάνεια τού αισθητού καί λογικού, τών κραυγών καί τών φωνών καί πίσω από τό προσκήνιο τής κοινωνικής ζωής είναι ένας τόπος πού εμπνέεται όχι από αυτό πού φαίνεται, αλλά κυρίως από αυτό πού είναι, όχι από τούς μοναχούς πού συναντά κανείς στά πολυσύχναστα μέρη του, αλλά από τούς ασκητές πού κρύβονται γιά νά ζήσουν τόν αχόρταγο χορτασμό τού ελέους, τήν ακένωτη αγάπη, τήν πραγματική ελευθερία καί τήν ειρήνη τού πνεύματος.
Ο καθένας πού περιφέρεται στό Άγιον Όρος συλλαμβάνει ό,τι μήνυμα καταλαβαίνει, γιατί ο ιερός αυτός τόπος είναι ένας παγκόσμιος, μάλλον υπερκόσμιος πομπός πού εκπέμπει πολλά μηνύματα καί ο καθένας ακούει καί βλέπει ό,τι μπορεί καί όσο δύναται, αφού ο τόπος αυτός ικανοποιεί τούς πάντες καί προοδευτικά τούς ανεβάζει από τά χαμηλότερα στά υψηλότερα επίπεδα γνώσης. Όσο κανείς πονά τόσο αγαπά καί όσο αγαπά τόσο γνωρίζει καί τότε πονά οδυνηρότερα, κυοφορεί ζωή.
Όποιος ενδιαφέρεται γιά τήν ιστορία θά βρή πολλά ιστορικά στοιχεία, είτε στίς βιβλιοθήκες τών Ιερών Μονών, είτε στίς ζωντανές αφηγήσεις τών μοναχών. Σού διηγούνται ένα γεγονός πού έγινε πρίν διακόσια χρόνια σάν νά έγινε προχθές. Κληρονόμησαν αυτήν τήν ιστορία από στόμα σέ στόμα, μάλλον δέχθηκαν τήν μετάγγιση αίματος από καρδιά σέ καρδιά καί αυτή η ιστορία φυλάσσεται τόσο δυνατά, καλύτερα από τά κείμενα τά γραπτά, γιατί περνά μέσα από ζωντανούς οργανισμούς.
Δέν θά συναντήση κανείς εκεί απλώς ιστορικά κείμενα καί γεγονότα, αλλά θά βουτήξη ολόκληρος μέσα στήν παγκόσμια ιστορία καί μάλιστα στόν τρισδιάστατο χρόνο της. Θά μεταφερθή στό παρελθόν γιά νά μάθη πώς ζούσε ο Αδάμ στόν Παράδεισο πρίν τήν πτώση, πώς συμπεριφέρονταν οι Προφήτες τής Παλαιάς Διαθήκης, οι «ορώντες» καί «βλέποντες», αλλά καί πώς ζούσαν οι Ρωμηοί στήν λεγόμενη Βυζαντινή-Ρωμαίϊκη Αυτοκρατορία, ακόμη καί μέ τήν βυζαντινή ώρα, αφού η δύση τού ηλίου λογίζεται ως η 12η μεσονύκτια ώρα, καί μετά από λίγη ξεκούραση σηκώνονται γιά ορθρινή προσευχή, όταν αρχίζουν νά κελαηδούν τά αηδόνια καί φωτίζονται τά καθολικά τών Μονών μέ τό ιλαρό φώς τών κεριών. Θά ζήση όμως καί τό παρόν μέ τήν ζωντανή καί ζωοποιό παράδοση, πού δέν είναι μουσείο, αλλά εργαστήρι ζωής. Θά αγγίξη ή θά υποψιασθή καί τήν αιωνιότητα, ως εσχατολογική βίωση καί προσδοκία μέ τήν ερχόμενη μεγάλη Ημέρα. Ζώντας κανείς στό Άγιον Όρος θά βιώση μέ ζωντανό τρόπο τόν τριασδιάστατο χρόνο τής παγκόσμιας ιστορίας.
Όποιος ενδιαφέρεται γιά τήν πολιτισμική κληρονομιά θά ικανοποιηθή στόν απόλυτο βαθμό. Μνημεία ιστορικά υπάρχουν παντού, αλλά εδώ, στόν τόπο τόν ιερό, όλα αυτά λειτουργούνται, σφύζουν από καί μέ ζωή. Τά καθολικά τών Ιερών Μονών, οι σπάνιοι θησαυροί τών ιερών εικόνων καί τοιχογραφιών, τά βιβλία καί τά αντικείμενα στίς βιβλιοθήκες είναι ένας αμύθητος πλούτος, πού φυλάσσεται όχι μέ διορισμένους υπαλλήλους, μέ οκτάωρα καί μισθό, αλλά όλο τό εικοσιτετράωρο μέ εθελούσια προσφορά ζωής, μέ ατμόσφαιρα προσευχής καί σιωπής. Θά δή κανείς εκπληκτικά έργα τής Μακεδονικής καί Κρητικής Σχολής, όπως καί μεταγενέστερων μορφών αγιογραφίας, αλλά καί οι τοιχογραφίες θά είναι εκπληκτικά δεμένες καί ταιριασμένες μέ ζωντανές μορφές μοναχών –ζωντανών οργανισμών– πού παραμένουν προσευχητικά δίπλα από αυτές στά στασίδια τών Ναών καί δέν θά ξεχωρίζη κανείς εύκολα τήν αγιογραφία από τήν ζωντανή ασκητική καί προσευχητική παρουσία.
Όσοι αγαπούν τήν αγνότητα τής φύσης καί έχουν ανεπτυγμένα τά οικολογικά τους αισθητήρια θά εκπλαγούν κυριολεκτικά από τήν ομορφιά τού αγιορείτικου τοπίου. Η διαμόρφωση τού Όρους είναι μαγευτική, μέ τά ακρωτήρια καί τούς κολπίσκους, μέ τίς χαράδρες καί τούς βράχους, μέ τήν πλούσια βλάστηση καί τήν ερημιά, μέ τήν θαλάσσια διαδρομή καί τήν οδοιπορία στά παραδοσιακά καλντερίμια καί στά χορταριασμένα μαγευτικά μονοπάτια. Η γή τού Αγίου Όρους είναι εν πολλοίς παρθένα. Βρίσκει κανείς εκεί σπάνια βότανα καί φυτά, γι’ αυτό καί έχει χαρακτηρισθή ως ο μοναδικός στόν κόσμο «βοτανικός παράδεισος», ένας νοσταλγικός κήπος τής Εδέμ.
Όποιος διακρίνεται από κοινωνιολογικά ενδιαφέροντα εκεί θά συναντήση ζωντανές κοινότητες πού διαφέρουν από τίς σύγχρονες κοσμικές κοινωνίες ως πρός τήν οργάνωση καί τόν τρόπο ζωής. Ο συνδυασμός μεταξύ κοινοβιακών Μονών, όπου επικρατεί η αρχή τής κοινοκτημοσύνης καί τής κοινοχρησίας Σκητών, όπου φαίνεται η οργανωμένη ζωή ολοκλήρων κοινοτήτων πού διασώζουν τήν ελευθερία καί τήν ενότητα καί Ερήμου, όπου κατοικούν μόνοι τους, αλλά χωρίς μοναξιά, οι ερημίτες μοναχοί πού αναζητούν τήν απόλυτη μέσα στά κτιστά πλαίσια ελευθερία, αυτός ο συνδυασμός είναι εκπληκτικός αφού αναπαύει καί τούς πιό απαιτητικούς ανθρώπους. Στό Άγιον Όρος σπάζουν όλα τά θερμόμετρα κοινωνιολογικών αναλύσεων γιά φιλελευθερισμό, πολυπολιτισμικότητα, σοσιαλισμό καί κομμουνισμό, ανύπαρκτο ή υπαρκτό. Εκεί η κοινωνιολογία δέν ερμηνεύεται ως σύστημα καί ιδεολογία, αλλά βιώνεται ως ζωντανή παρουσία, μέ αγάπη καί ελευθερία, μέ αυτοπροσφορά καί θάνατο κάθε κοσμικού προσδιορισμού.
Έπειτα, ο τρόπος διοίκησης κάθε μιάς Μονής, αλλά καί η συνύπαρξη όλων τών Μονών στήν Ιερά Κοινότητα, όπου συνδυάζεται άριστα ο Πρώτος μέ τήν Επιστασία καί τήν Σύναξη, διασώζει τόν αρχαίο τρόπο διοίκησης πού δέν συνδέεται μέ κοσμικές νοοτροπίες καί συμπεριφορές. Η μελέτη τής διοικητικής οργάνωσης τού Αγίου Όρους είναι μιά ενδιαφέρουσα πρόκληση γιά τόν άνθρωπο πού επιθυμεί νά ζήση τήν ελευθερία ως τά όρια τής αναρχίας μέσα σέ μιά οργανωμένη κοινωνία. Πρόκειται γιά μιά διοίκηση πού προηγείται τού φεουδαρχικού Κράτους, γιά μιά οργανωτική δομή πού είναι ομοσπονδιακή, μάλλον συνομοσπονδιακή καί αποκεντρωμένη, όπου η εξουσία είναι ανύπαρκτη στήν ουσία, αφού υπερβαίνεται από τήν αρχοντική αγάπη καί τό ελεύθερο φιλότιμο, πρόκειται γιά μιά εξουσία πού δέν καταστρατηγεί τήν προσωπική ελευθερία, αλλά μάλλον τήν προϋποθέτει καί τήν διευκολύνει.
Τό Άγιον Όρος δέν είναι απλώς αυτοδιοίκητος καί αυτοδέσποτος οργανισμός, δέν είναι κάν αδέσποτος, αλλά δεσποτικότατος γιατί διευθύνεται μέ ελευθερία καί αγάπη από τόν Δεσπότη Χριστό. Σέ Αυτόν τό έχουν αφιερώσει οι Αυτοκράτορες μέ τά χρυσόβουλα καί οι κτήτορες μέ τά τυπικά τών Μονών. Συγχρόνως βρίσκεται κάτω από τήν θεομητορική προστασία, τήν μητρική φιλοστοργία τής Κυρίας Θεοτόκου, τής Δέσποινας τών Αγγέλων. Ο Δεσπότης Χριστός καί η φιλόστοργη Μάνα τού Δεσπότη καί τών εξορίστων ανθρώπων δεσπόζουν αγαπητικά καί ελεύθερα εκεί. Έτσι, μέσα σέ αυτήν τήν δεσποτική ελευθερία καί τήν αρχοντική φιλοστοργία, μπορούν νά συνυπάρχουν οι προφήτες μέ τούς αναζητητές-αναρχικούς, η σιωπή μέ τόν λόγο, η δράση μέ τήν ησυχία, η ηρεμία τής ημέρας μέ τήν δημιουργική αγρύπνια τής νύκτας. Ακόμη καί οι λαϊκοί πού εργάζονται στό Άγιον Όρος, όπως καί οι κοσμικοί προσκυνητές, ζούν σάν κοσμοκαλόγεροι, συντονίζονται στόν ρυθμό της ιδιόρρυθμης Αθωνικής Πολιτείας. Είναι χώρος βατός στήν φιλοστοργία, άβατος στήν σκληροκαρδία.
Όποιος υποφέρει από τήν αίρεση τού εθνοφυλετισμού στό Άγιον Όρος θά αναπνεύση τό οξυγόνο τής αληθινής οικουμενικότητας, αφού εκεί συνυπάρχουν μοναχοί από όλα τά έθνη, χωρίς όμως οι περισσότεροι νά εκφράζουν εθνικιστικές τάσεις. Πρόκειται γιά ένα ζωντανό κατάλοιπο τού Ρωμαίϊκου Κράτους, όπου επικρατούσε η κοινωνία τών λαών, χωρίς νά υπάρχη διάκριση μεταξύ τους. Έτσι τό Άγιον Όρος αποτελεί μιά κοινοπολιτεία μέ κανόνες καί προϋποθέσεις πνευματικές. Δέν υπάρχουν εκεί ληξιαρχεία βιολογικής γέννησης, αφού είναι ο μόνος χώρος πού δέν γεννιούνται άνθρωποι, αλλά μόνον πεθαίνουν κοσμικά πρίν πεθάνουν βιολογικά. Ένας αγιορείτης έγραψε εκπληκτικά: «Πρέπει νά πεθάνης, πρίν πεθάνεις, γιά νά μήν πεθάνης, όταν θά πεθάνης». Οι αθωνίτες καλόγεροι έχουν κοινή πίστη, κοινό τρόπο ζωής, πάσχουν εμπνευστικά από φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία.
Όποιος έχει έντονες υπαρξιακές αναζητήσεις είναι σίγουρο ότι θά ικανοποιηθή στό έπακρο, γιατί εκεί θά συναντήση προφήτες πού υπερβαίνουν τίς κοσμικές εξουσίες καί έχουν κοινωνία μέ τόν Θεό, θά βρή τόν Λόγο καί θά λογοποιηθή. Βέβαια πρέπει νά ψάξη κανείς πολύ, γιατί όσοι έχουν πληρότητα ζωής δέν πάσχουν από τό φαινόμενο τής προβολής, οπότε πρέπει νά τούς αναζητήση κανείς εμπόνως. Όταν όμως συναντήση αυτούς τούς λογοποιημένους ανθρώπους πού έχουν αποκτήσει τήν φυσική ζωή, όταν αισθανθή τόν άνθρωπο, όπως δημιουργήθηκε από τόν Θεό, τότε θά αγγίξη καί θά ακούση τόν σφυγμό τού Αγίου Όρους, θά αισθανθή τήν αδιάλειπτη προσευχή καί τήν παλλόμενη καρδιά του γιά τόν Θεό καί ολόκληρη τήν οικουμένη. Οι μοναχοί εύχονται γιά όλους τούς ανθρώπους καί ζητούν από τόν Θεό τήν λύτρωσή τους. Μέσα από αυτήν τήν προοπτική οι αγιορείτες είναι οικουμενικοί καί παγκόσμιοι, μάλλον υπερκόσμιοι καί εμπνευσμένοι κοσμοναύτες.
Τελικά τό Άγιον Όρος αναπαύει όλους τούς οδοιπόρους, αρκεί νά αναζητούν τό άρρητο κάλλος καί τόν αληθινό έρωτα, νά είναι δέ ταπεινοί προσκυνητές τής αληθινής ζωής. Όλοι παίρνουν τά μηνύματά τους όταν τό σέβονται, αλλά πρωτίστως όταν σέβονται τόν εαυτό τους.
Τό σημαντικό είναι ότι πρέπει νά επισκεφθή κανείς πολλά χρόνια τό Άγιον Όρος γιά νά τό καταλάβη καί μόνον ύστερα από μιά πολυχρόνια ταπεινή αναζήτηση θά μπορέση νά ανεβή ψηλότερα. Στήν αρχή θά εκτιμήση τήν ιστορική καί πολιτισμική κληρονομιά του ύστερα θά ενθουσιασθή από τόν τρόπο συνύπαρξης καί διοργάνωσης τών κοινωνιών του, μέ τούς κοινοβιάτες, τούς σκητιώτες καί τούς ερημίτες στήν συνέχεια θά ακούση τόν μυστικό εσωτερικό κτύπο τής καρδιάς του πού είναι η νοερά καρδιακή προσευχή έπειτα θά συναντήση συγχρόνους προφήτες πού ζούν από τώρα τήν εσχατολογική ημέρα τής Βασιλείας τού Θεού καί κοιμούνται θριαμβευτικά καί στό τέλος μπορεί, άν τό αντέξη, νά συναντήση αναπάντεχα στίς πορείες του μέσα στήν έρημο καί κάποιους αθέατους μοναχούς, πού μοιάζουν μέ τούς Πρωτόπλαστους, πού ζούσαν στόν Παράδεισο πρίν τήν πτώση, όπως τό περιγράφει τό βιβλίο τής Γένεσης στήν Παλαιά Διαθήκη. Τότε θά καταλάβη πώς υπερβαίνονται όλα τά πτωτικά.
Μπορώ νά προσδιορίσω τρείς εικόνες μέσα από τίς οποίες αισθάνθηκα καί αισθάνομαι τό Άγιον Όρος.
Η πρώτη εικόνα είναι μιάς πολιτείας στήν οποία δέν γεννιούνται άνθρωποι, αλλά ζούν ως μοναχοί καί κοιμούνται ήσυχα καί ορθόδοξα, ως κατά κόσμον νεκροί. Δηλαδή, δέν γεννιούνται εκεί βιολογικά, αλλά αναγεννιούνται πνευματικά, έρχονται από όλη τήν οικουμένη, εγκαταλείπουν τίς πατρίδες τους, πολιτογραφούνται σέ μιά νέα πατρίδα, μέ μιά νέα γέννηση πού είναι η κουρά, ζούν φυσιολογικά καί κοιμούνται τόν ύπνο τού δικαίου μέσα στήν ηρεμία μέ φλογερή αναζήτηση τής μέλλουσας πόλης. Ζούν μέ τήν υπερτάτη φιλοσοφία πού κατά τόν Πλάτωνα είναι η μνήμη θανάτου, πού ταυτόχρονα είναι η υπέρβασή του καί η βίωση τής αληθινής ζωής, αφού πεθαίνουν μέ τό "Χριστός Ανέστη, αδελφοί". Καί αυτή η Πολιτεία δέν είναι ουτοπική, αλλά ζωντανή.
Η δεύτερη εικόνα είναι τού χορού καί τού πανηγυριού. Ολόκληρη η αθωνίτικη Πολιτεία είναι ένας υπερκόσμιος χορός, όπου χορεύουν ξένως οι Προφήτες, οι άγιοι μαζί μέ τούς ζώντες, όπως κουνιέται χορεύοντας ρυθμικά ο πολυέλαιος καί ο χορός τών Προφητών στά Καθολικά τών Ιερών Μονών. Εκεί ακούγονται άλλοι εξωτικοί ρυθμοί καί όλοι μέ διαφορετικούς τρόπους συμμετέχουν σέ αυτό τό πανηγύρι, σέ αυτήν τήν υπερκόσμια χοροστασία. Άν θέλης νά είσαι θεατής, δέν μπορείς νά ζήσης στό Άγιον Όρος γίνεσαι απόβλητος. Άν δέν έχης μάθει νά χορεύης καρδιακά, δέν μπορής νά αισθανθής ερωτικά. Εκεί ζή κανείς τήν νηφάλια μέθη τού πνεύματος καί όχι τήν τύφλα τού οινοπνεύματος.
Η τρίτη εικόνα είναι τής σαλότητας. Η κοσμική λογικότητα υπερβαίνεται από τήν εν Χριστώ τρέλα. Η κατηγορία τών αγίων πού ονομάζονταν κατά Χριστόν σαλοί, υπερέβαιναν μέ τήν ζωή τους τήν συνήθη λειτουργία τής λογικής, αφού ζούσαν μιά άλλη λογικότητα πού οι παραλόγως λογικοί δέν μπορούν νά καταλάβουν. Μέ αυτήν τήν ζωή μπορούν νά συναντούν τό λεγόμενο περιθώριο τής κοινωνίας καί αγαπιούνται από τούς περιθωριακούς, γιατί καί οι αγιορείτες ζούν περιθωριακά από κοσμικής πλευράς, αλλά αυτό τό περιθώριο τό μετατρέπουν σέ αληθινή κοινωνία. Οι αληθινοί αγιορείτες υπερβαίνουν όλην τήν κοσμική νοοτροπία καί τήν συμβατική ηθική. Μερικοί από μάς μπορούμε νά εντοπίζουμε διάφορα σκάνδαλα, ακόμη καί εκεί, αλλά τό μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι ότι εκεί βιώνεται μιά ζωή πού είναι υπέρβαση τού θανάτου, μιά ζωή πού κινείται πέρα από τόν ορθολογισμό καί τήν αισθησιοκρατία. Όποιος κινείται αισθητώς στό δυνατό αγιορείτικο φώς τσουρουφλίζεται, ακόμη καί ο έξυπνος πολιτικός.
Τελικά τό Άγιον Όρος είναι μιά πολιτεία ανθρώπινη καί ουράνια, τοπική καί οικουμενική, όπου συμπλέκεται η ιστορία μέ τό παρόν, ο πολιτισμός μέ τήν υπέρβασή του, η εξουσία μέ τήν ελευθερία, αλλά κυρίως καί προπαντός είναι ένας τόπος μυστηρίου καί σιωπής, λόγου καί ψαλμωδίας. Γι’ αυτό καί χρειάζεται κανείς πολύν καιρό γιά νά τό γνωρίση, όχι μόνον μέ τήν όραση καί τήν ακοή, αλλά μέ τό μυστήριο τής μυστικής επαφής, μέ τό άγγιγμα τής καρδιάς.
Αυτό, όμως, προϋποθέτει διαρκή έμπονη οδοιπορία μέσα από τά πανέμορφα μονοπάτια, ξεκινώντας από τίς Καρυές, περνώντας από τά Κοινόβια Μοναστήρια, σταματώντας αναπαυτικά στίς Σκήτες καί πετώντας στήν έρημο ως αετός, αλλά καί αναβαίνοντας κοπιωδώς στήν κορυφή τού Άθωνα, όπου τής Μεταμόρφωσης ο Ναός, γιά νά δή τό πέλαγος τής αγάπης καί τούς καρπούς τής έμπνευσης, τίς φλόγες τής προσευχής.
Όσο κανείς είναι λαβωμένος καί πονεμένος καί βαδίζει μέ κουράγιο ευχετικά, τόσο θά αισθάνεται τό λεπτό άρωμα τών λειψάνων μακαρίων ερημικών πτηνών καί τής Δεσποτικής καί Θεομητορικής προστασίας, οπότε θά θεραπεύεται καρδιακά καί υπαρξιακά. Διαφορετικά τό Άγιον Όρος, όπως καί όλα τά μεγάλα πράγματα πού ξεπερνούν τά ανθρώπινα, θά είναι σκάνδαλο καί μωρία.
«Αναβαίνετε, αναβαίνετε, αδελφοί, αναβάσεις προθύμως εν καρδία διατιθέμενοι»
Τό παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε σέ αφιερωματικό Περιηγητικό Λεύκωμα τού Περιοδικού παγκοσμίου κυκλοφορίας "National Geographic" γιά τήν Ελληνική έκδοση, μέ γενικό τίτλο «Άγιον Όρος, η μεγάλη Κιβωτός» καί υπότιτλο «Βαδίζοντας στά μυστικά μονοπάτια. Οι θησαυροί τής Ορθοδοξίας», πού κυκλοφόρησε τίς παραμονές τών Χριστουγέννων.
Τό Λεύκωμα προλογίζει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος καί τόν πρόλογό του δημοσιεύουμε στήν επόμενη σελίδα.
Στίς "Ευχαριστίες" τού Λευκώματος σημειώνονται από τούς εκδότες καί τά εξής:
«Ειδική μνεία πρέπει νά γίνη στόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου Ιερόθεο γιά τήν καλοσύνη πού είχε νά γράψη τό εξαιρετικό δοκίμιο "Βαδίζοντας στά μυστικά μονοπάτια τού Αγίου Όρους". Στό δοκίμιο αυτό, πού ερμηνεύει καί συμπληρώνει μέ αριστοτεχνικό τρόπο τό φωτογραφικό υλικό, αναφέρεται, μεταξύ άλλων: "...Τό Άγιον Όρος είναι ένας τόπος σιωπής καί μυστηρίου, πού βρίσκεται κάτω από τήν επιφάνεια τού αισθητού καί τού λογικού, τών κραυγών καί τών φωνών πίσω από τό προσκήνιο τής κοινωνικής ζωής"».
*
Παραθέτουμε τό κείμενο τού Σεβασμιωτάτου:
Κάθε ισχυρό πρόσωπο καί αντικείμενο επιδέχεται πολλές προσεγγίσεις καί ερμηνευτικές αναλύσεις. Η μονόπλευρη ερμηνευτική προσέγγιση συνήθως τό αλλοιώνει καί τό αδικεί. Αυτό ισχύει καί γιά τό Άγιον Όρος.
Πρόκειται γιά έναν τόπο καί γιά έναν οργανισμό πολύ δυνατό, πού πολλές φορές προκαλεί υψηλό πυρετό γιά ένα παλαιό καί ισχυρό κρασί πού μεθάει τόν άνθρωπο νηφάλια καί προϋποθέτει γερό οργανισμό γιά ένα λαμπρό φώς, πού γιά τήν υπερέχουσα λαμπρότητά του πολλές φορές φαίνεται ως γνόφος, τυφλώνει τόν θεατή μέ τήν όραση τήν ασθενική. Πρέπει δέ νά περάσουν πολλά χρόνια γιά νά δή κανείς τήν κρύφια ομορφιά του καί τό ταπεινό του μεγαλείο, νά ακούση τήν υπερκόσμια κραυγή του.
Είχα τήν εξαιρετική ευλογία νά επισκέπτομαι από τά φοιτητικά μου χρόνια τό Άγιον Όρος, στήν αρχή ως ερευνητής στίς Βιβλιοθήκες τών Ιερών Μονών έπειτα ως άνθρωπος τής περιέργειας γιά νά γνωρίσω τό διαφορετικό καί παράξενο στά μάτια τά κοσμικά αργότερα ως αναζητητής τής πραγματικής του ζωής, τού σφυγμού τής καρδιάς του καί τώρα ως νοσταλγός όλων τών κατά καιρούς πνευματικών μου εμπειριών από τήν επικοινωνία μου μέ αληθινούς μοναχούς καί από τήν βίωση μιάς ζωής πού υπερβαίνει τίς αισθήσεις.
Η γενική μου εντύπωση πάντως είναι ότι τό Άγιον Όρος είναι ένας τόπος σιωπής καί μυστηρίου, πού βρίσκεται κάτω από τήν επιφάνεια τού αισθητού καί λογικού, τών κραυγών καί τών φωνών καί πίσω από τό προσκήνιο τής κοινωνικής ζωής είναι ένας τόπος πού εμπνέεται όχι από αυτό πού φαίνεται, αλλά κυρίως από αυτό πού είναι, όχι από τούς μοναχούς πού συναντά κανείς στά πολυσύχναστα μέρη του, αλλά από τούς ασκητές πού κρύβονται γιά νά ζήσουν τόν αχόρταγο χορτασμό τού ελέους, τήν ακένωτη αγάπη, τήν πραγματική ελευθερία καί τήν ειρήνη τού πνεύματος.
Ο καθένας πού περιφέρεται στό Άγιον Όρος συλλαμβάνει ό,τι μήνυμα καταλαβαίνει, γιατί ο ιερός αυτός τόπος είναι ένας παγκόσμιος, μάλλον υπερκόσμιος πομπός πού εκπέμπει πολλά μηνύματα καί ο καθένας ακούει καί βλέπει ό,τι μπορεί καί όσο δύναται, αφού ο τόπος αυτός ικανοποιεί τούς πάντες καί προοδευτικά τούς ανεβάζει από τά χαμηλότερα στά υψηλότερα επίπεδα γνώσης. Όσο κανείς πονά τόσο αγαπά καί όσο αγαπά τόσο γνωρίζει καί τότε πονά οδυνηρότερα, κυοφορεί ζωή.
Όποιος ενδιαφέρεται γιά τήν ιστορία θά βρή πολλά ιστορικά στοιχεία, είτε στίς βιβλιοθήκες τών Ιερών Μονών, είτε στίς ζωντανές αφηγήσεις τών μοναχών. Σού διηγούνται ένα γεγονός πού έγινε πρίν διακόσια χρόνια σάν νά έγινε προχθές. Κληρονόμησαν αυτήν τήν ιστορία από στόμα σέ στόμα, μάλλον δέχθηκαν τήν μετάγγιση αίματος από καρδιά σέ καρδιά καί αυτή η ιστορία φυλάσσεται τόσο δυνατά, καλύτερα από τά κείμενα τά γραπτά, γιατί περνά μέσα από ζωντανούς οργανισμούς.
Δέν θά συναντήση κανείς εκεί απλώς ιστορικά κείμενα καί γεγονότα, αλλά θά βουτήξη ολόκληρος μέσα στήν παγκόσμια ιστορία καί μάλιστα στόν τρισδιάστατο χρόνο της. Θά μεταφερθή στό παρελθόν γιά νά μάθη πώς ζούσε ο Αδάμ στόν Παράδεισο πρίν τήν πτώση, πώς συμπεριφέρονταν οι Προφήτες τής Παλαιάς Διαθήκης, οι «ορώντες» καί «βλέποντες», αλλά καί πώς ζούσαν οι Ρωμηοί στήν λεγόμενη Βυζαντινή-Ρωμαίϊκη Αυτοκρατορία, ακόμη καί μέ τήν βυζαντινή ώρα, αφού η δύση τού ηλίου λογίζεται ως η 12η μεσονύκτια ώρα, καί μετά από λίγη ξεκούραση σηκώνονται γιά ορθρινή προσευχή, όταν αρχίζουν νά κελαηδούν τά αηδόνια καί φωτίζονται τά καθολικά τών Μονών μέ τό ιλαρό φώς τών κεριών. Θά ζήση όμως καί τό παρόν μέ τήν ζωντανή καί ζωοποιό παράδοση, πού δέν είναι μουσείο, αλλά εργαστήρι ζωής. Θά αγγίξη ή θά υποψιασθή καί τήν αιωνιότητα, ως εσχατολογική βίωση καί προσδοκία μέ τήν ερχόμενη μεγάλη Ημέρα. Ζώντας κανείς στό Άγιον Όρος θά βιώση μέ ζωντανό τρόπο τόν τριασδιάστατο χρόνο τής παγκόσμιας ιστορίας.
Όποιος ενδιαφέρεται γιά τήν πολιτισμική κληρονομιά θά ικανοποιηθή στόν απόλυτο βαθμό. Μνημεία ιστορικά υπάρχουν παντού, αλλά εδώ, στόν τόπο τόν ιερό, όλα αυτά λειτουργούνται, σφύζουν από καί μέ ζωή. Τά καθολικά τών Ιερών Μονών, οι σπάνιοι θησαυροί τών ιερών εικόνων καί τοιχογραφιών, τά βιβλία καί τά αντικείμενα στίς βιβλιοθήκες είναι ένας αμύθητος πλούτος, πού φυλάσσεται όχι μέ διορισμένους υπαλλήλους, μέ οκτάωρα καί μισθό, αλλά όλο τό εικοσιτετράωρο μέ εθελούσια προσφορά ζωής, μέ ατμόσφαιρα προσευχής καί σιωπής. Θά δή κανείς εκπληκτικά έργα τής Μακεδονικής καί Κρητικής Σχολής, όπως καί μεταγενέστερων μορφών αγιογραφίας, αλλά καί οι τοιχογραφίες θά είναι εκπληκτικά δεμένες καί ταιριασμένες μέ ζωντανές μορφές μοναχών –ζωντανών οργανισμών– πού παραμένουν προσευχητικά δίπλα από αυτές στά στασίδια τών Ναών καί δέν θά ξεχωρίζη κανείς εύκολα τήν αγιογραφία από τήν ζωντανή ασκητική καί προσευχητική παρουσία.
Όσοι αγαπούν τήν αγνότητα τής φύσης καί έχουν ανεπτυγμένα τά οικολογικά τους αισθητήρια θά εκπλαγούν κυριολεκτικά από τήν ομορφιά τού αγιορείτικου τοπίου. Η διαμόρφωση τού Όρους είναι μαγευτική, μέ τά ακρωτήρια καί τούς κολπίσκους, μέ τίς χαράδρες καί τούς βράχους, μέ τήν πλούσια βλάστηση καί τήν ερημιά, μέ τήν θαλάσσια διαδρομή καί τήν οδοιπορία στά παραδοσιακά καλντερίμια καί στά χορταριασμένα μαγευτικά μονοπάτια. Η γή τού Αγίου Όρους είναι εν πολλοίς παρθένα. Βρίσκει κανείς εκεί σπάνια βότανα καί φυτά, γι’ αυτό καί έχει χαρακτηρισθή ως ο μοναδικός στόν κόσμο «βοτανικός παράδεισος», ένας νοσταλγικός κήπος τής Εδέμ.
Όποιος διακρίνεται από κοινωνιολογικά ενδιαφέροντα εκεί θά συναντήση ζωντανές κοινότητες πού διαφέρουν από τίς σύγχρονες κοσμικές κοινωνίες ως πρός τήν οργάνωση καί τόν τρόπο ζωής. Ο συνδυασμός μεταξύ κοινοβιακών Μονών, όπου επικρατεί η αρχή τής κοινοκτημοσύνης καί τής κοινοχρησίας Σκητών, όπου φαίνεται η οργανωμένη ζωή ολοκλήρων κοινοτήτων πού διασώζουν τήν ελευθερία καί τήν ενότητα καί Ερήμου, όπου κατοικούν μόνοι τους, αλλά χωρίς μοναξιά, οι ερημίτες μοναχοί πού αναζητούν τήν απόλυτη μέσα στά κτιστά πλαίσια ελευθερία, αυτός ο συνδυασμός είναι εκπληκτικός αφού αναπαύει καί τούς πιό απαιτητικούς ανθρώπους. Στό Άγιον Όρος σπάζουν όλα τά θερμόμετρα κοινωνιολογικών αναλύσεων γιά φιλελευθερισμό, πολυπολιτισμικότητα, σοσιαλισμό καί κομμουνισμό, ανύπαρκτο ή υπαρκτό. Εκεί η κοινωνιολογία δέν ερμηνεύεται ως σύστημα καί ιδεολογία, αλλά βιώνεται ως ζωντανή παρουσία, μέ αγάπη καί ελευθερία, μέ αυτοπροσφορά καί θάνατο κάθε κοσμικού προσδιορισμού.
Έπειτα, ο τρόπος διοίκησης κάθε μιάς Μονής, αλλά καί η συνύπαρξη όλων τών Μονών στήν Ιερά Κοινότητα, όπου συνδυάζεται άριστα ο Πρώτος μέ τήν Επιστασία καί τήν Σύναξη, διασώζει τόν αρχαίο τρόπο διοίκησης πού δέν συνδέεται μέ κοσμικές νοοτροπίες καί συμπεριφορές. Η μελέτη τής διοικητικής οργάνωσης τού Αγίου Όρους είναι μιά ενδιαφέρουσα πρόκληση γιά τόν άνθρωπο πού επιθυμεί νά ζήση τήν ελευθερία ως τά όρια τής αναρχίας μέσα σέ μιά οργανωμένη κοινωνία. Πρόκειται γιά μιά διοίκηση πού προηγείται τού φεουδαρχικού Κράτους, γιά μιά οργανωτική δομή πού είναι ομοσπονδιακή, μάλλον συνομοσπονδιακή καί αποκεντρωμένη, όπου η εξουσία είναι ανύπαρκτη στήν ουσία, αφού υπερβαίνεται από τήν αρχοντική αγάπη καί τό ελεύθερο φιλότιμο, πρόκειται γιά μιά εξουσία πού δέν καταστρατηγεί τήν προσωπική ελευθερία, αλλά μάλλον τήν προϋποθέτει καί τήν διευκολύνει.
Τό Άγιον Όρος δέν είναι απλώς αυτοδιοίκητος καί αυτοδέσποτος οργανισμός, δέν είναι κάν αδέσποτος, αλλά δεσποτικότατος γιατί διευθύνεται μέ ελευθερία καί αγάπη από τόν Δεσπότη Χριστό. Σέ Αυτόν τό έχουν αφιερώσει οι Αυτοκράτορες μέ τά χρυσόβουλα καί οι κτήτορες μέ τά τυπικά τών Μονών. Συγχρόνως βρίσκεται κάτω από τήν θεομητορική προστασία, τήν μητρική φιλοστοργία τής Κυρίας Θεοτόκου, τής Δέσποινας τών Αγγέλων. Ο Δεσπότης Χριστός καί η φιλόστοργη Μάνα τού Δεσπότη καί τών εξορίστων ανθρώπων δεσπόζουν αγαπητικά καί ελεύθερα εκεί. Έτσι, μέσα σέ αυτήν τήν δεσποτική ελευθερία καί τήν αρχοντική φιλοστοργία, μπορούν νά συνυπάρχουν οι προφήτες μέ τούς αναζητητές-αναρχικούς, η σιωπή μέ τόν λόγο, η δράση μέ τήν ησυχία, η ηρεμία τής ημέρας μέ τήν δημιουργική αγρύπνια τής νύκτας. Ακόμη καί οι λαϊκοί πού εργάζονται στό Άγιον Όρος, όπως καί οι κοσμικοί προσκυνητές, ζούν σάν κοσμοκαλόγεροι, συντονίζονται στόν ρυθμό της ιδιόρρυθμης Αθωνικής Πολιτείας. Είναι χώρος βατός στήν φιλοστοργία, άβατος στήν σκληροκαρδία.
Όποιος υποφέρει από τήν αίρεση τού εθνοφυλετισμού στό Άγιον Όρος θά αναπνεύση τό οξυγόνο τής αληθινής οικουμενικότητας, αφού εκεί συνυπάρχουν μοναχοί από όλα τά έθνη, χωρίς όμως οι περισσότεροι νά εκφράζουν εθνικιστικές τάσεις. Πρόκειται γιά ένα ζωντανό κατάλοιπο τού Ρωμαίϊκου Κράτους, όπου επικρατούσε η κοινωνία τών λαών, χωρίς νά υπάρχη διάκριση μεταξύ τους. Έτσι τό Άγιον Όρος αποτελεί μιά κοινοπολιτεία μέ κανόνες καί προϋποθέσεις πνευματικές. Δέν υπάρχουν εκεί ληξιαρχεία βιολογικής γέννησης, αφού είναι ο μόνος χώρος πού δέν γεννιούνται άνθρωποι, αλλά μόνον πεθαίνουν κοσμικά πρίν πεθάνουν βιολογικά. Ένας αγιορείτης έγραψε εκπληκτικά: «Πρέπει νά πεθάνης, πρίν πεθάνεις, γιά νά μήν πεθάνης, όταν θά πεθάνης». Οι αθωνίτες καλόγεροι έχουν κοινή πίστη, κοινό τρόπο ζωής, πάσχουν εμπνευστικά από φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία.
Όποιος έχει έντονες υπαρξιακές αναζητήσεις είναι σίγουρο ότι θά ικανοποιηθή στό έπακρο, γιατί εκεί θά συναντήση προφήτες πού υπερβαίνουν τίς κοσμικές εξουσίες καί έχουν κοινωνία μέ τόν Θεό, θά βρή τόν Λόγο καί θά λογοποιηθή. Βέβαια πρέπει νά ψάξη κανείς πολύ, γιατί όσοι έχουν πληρότητα ζωής δέν πάσχουν από τό φαινόμενο τής προβολής, οπότε πρέπει νά τούς αναζητήση κανείς εμπόνως. Όταν όμως συναντήση αυτούς τούς λογοποιημένους ανθρώπους πού έχουν αποκτήσει τήν φυσική ζωή, όταν αισθανθή τόν άνθρωπο, όπως δημιουργήθηκε από τόν Θεό, τότε θά αγγίξη καί θά ακούση τόν σφυγμό τού Αγίου Όρους, θά αισθανθή τήν αδιάλειπτη προσευχή καί τήν παλλόμενη καρδιά του γιά τόν Θεό καί ολόκληρη τήν οικουμένη. Οι μοναχοί εύχονται γιά όλους τούς ανθρώπους καί ζητούν από τόν Θεό τήν λύτρωσή τους. Μέσα από αυτήν τήν προοπτική οι αγιορείτες είναι οικουμενικοί καί παγκόσμιοι, μάλλον υπερκόσμιοι καί εμπνευσμένοι κοσμοναύτες.
Τελικά τό Άγιον Όρος αναπαύει όλους τούς οδοιπόρους, αρκεί νά αναζητούν τό άρρητο κάλλος καί τόν αληθινό έρωτα, νά είναι δέ ταπεινοί προσκυνητές τής αληθινής ζωής. Όλοι παίρνουν τά μηνύματά τους όταν τό σέβονται, αλλά πρωτίστως όταν σέβονται τόν εαυτό τους.
Τό σημαντικό είναι ότι πρέπει νά επισκεφθή κανείς πολλά χρόνια τό Άγιον Όρος γιά νά τό καταλάβη καί μόνον ύστερα από μιά πολυχρόνια ταπεινή αναζήτηση θά μπορέση νά ανεβή ψηλότερα. Στήν αρχή θά εκτιμήση τήν ιστορική καί πολιτισμική κληρονομιά του ύστερα θά ενθουσιασθή από τόν τρόπο συνύπαρξης καί διοργάνωσης τών κοινωνιών του, μέ τούς κοινοβιάτες, τούς σκητιώτες καί τούς ερημίτες στήν συνέχεια θά ακούση τόν μυστικό εσωτερικό κτύπο τής καρδιάς του πού είναι η νοερά καρδιακή προσευχή έπειτα θά συναντήση συγχρόνους προφήτες πού ζούν από τώρα τήν εσχατολογική ημέρα τής Βασιλείας τού Θεού καί κοιμούνται θριαμβευτικά καί στό τέλος μπορεί, άν τό αντέξη, νά συναντήση αναπάντεχα στίς πορείες του μέσα στήν έρημο καί κάποιους αθέατους μοναχούς, πού μοιάζουν μέ τούς Πρωτόπλαστους, πού ζούσαν στόν Παράδεισο πρίν τήν πτώση, όπως τό περιγράφει τό βιβλίο τής Γένεσης στήν Παλαιά Διαθήκη. Τότε θά καταλάβη πώς υπερβαίνονται όλα τά πτωτικά.
Μπορώ νά προσδιορίσω τρείς εικόνες μέσα από τίς οποίες αισθάνθηκα καί αισθάνομαι τό Άγιον Όρος.
Η πρώτη εικόνα είναι μιάς πολιτείας στήν οποία δέν γεννιούνται άνθρωποι, αλλά ζούν ως μοναχοί καί κοιμούνται ήσυχα καί ορθόδοξα, ως κατά κόσμον νεκροί. Δηλαδή, δέν γεννιούνται εκεί βιολογικά, αλλά αναγεννιούνται πνευματικά, έρχονται από όλη τήν οικουμένη, εγκαταλείπουν τίς πατρίδες τους, πολιτογραφούνται σέ μιά νέα πατρίδα, μέ μιά νέα γέννηση πού είναι η κουρά, ζούν φυσιολογικά καί κοιμούνται τόν ύπνο τού δικαίου μέσα στήν ηρεμία μέ φλογερή αναζήτηση τής μέλλουσας πόλης. Ζούν μέ τήν υπερτάτη φιλοσοφία πού κατά τόν Πλάτωνα είναι η μνήμη θανάτου, πού ταυτόχρονα είναι η υπέρβασή του καί η βίωση τής αληθινής ζωής, αφού πεθαίνουν μέ τό "Χριστός Ανέστη, αδελφοί". Καί αυτή η Πολιτεία δέν είναι ουτοπική, αλλά ζωντανή.
Η δεύτερη εικόνα είναι τού χορού καί τού πανηγυριού. Ολόκληρη η αθωνίτικη Πολιτεία είναι ένας υπερκόσμιος χορός, όπου χορεύουν ξένως οι Προφήτες, οι άγιοι μαζί μέ τούς ζώντες, όπως κουνιέται χορεύοντας ρυθμικά ο πολυέλαιος καί ο χορός τών Προφητών στά Καθολικά τών Ιερών Μονών. Εκεί ακούγονται άλλοι εξωτικοί ρυθμοί καί όλοι μέ διαφορετικούς τρόπους συμμετέχουν σέ αυτό τό πανηγύρι, σέ αυτήν τήν υπερκόσμια χοροστασία. Άν θέλης νά είσαι θεατής, δέν μπορείς νά ζήσης στό Άγιον Όρος γίνεσαι απόβλητος. Άν δέν έχης μάθει νά χορεύης καρδιακά, δέν μπορής νά αισθανθής ερωτικά. Εκεί ζή κανείς τήν νηφάλια μέθη τού πνεύματος καί όχι τήν τύφλα τού οινοπνεύματος.
Η τρίτη εικόνα είναι τής σαλότητας. Η κοσμική λογικότητα υπερβαίνεται από τήν εν Χριστώ τρέλα. Η κατηγορία τών αγίων πού ονομάζονταν κατά Χριστόν σαλοί, υπερέβαιναν μέ τήν ζωή τους τήν συνήθη λειτουργία τής λογικής, αφού ζούσαν μιά άλλη λογικότητα πού οι παραλόγως λογικοί δέν μπορούν νά καταλάβουν. Μέ αυτήν τήν ζωή μπορούν νά συναντούν τό λεγόμενο περιθώριο τής κοινωνίας καί αγαπιούνται από τούς περιθωριακούς, γιατί καί οι αγιορείτες ζούν περιθωριακά από κοσμικής πλευράς, αλλά αυτό τό περιθώριο τό μετατρέπουν σέ αληθινή κοινωνία. Οι αληθινοί αγιορείτες υπερβαίνουν όλην τήν κοσμική νοοτροπία καί τήν συμβατική ηθική. Μερικοί από μάς μπορούμε νά εντοπίζουμε διάφορα σκάνδαλα, ακόμη καί εκεί, αλλά τό μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι ότι εκεί βιώνεται μιά ζωή πού είναι υπέρβαση τού θανάτου, μιά ζωή πού κινείται πέρα από τόν ορθολογισμό καί τήν αισθησιοκρατία. Όποιος κινείται αισθητώς στό δυνατό αγιορείτικο φώς τσουρουφλίζεται, ακόμη καί ο έξυπνος πολιτικός.
Τελικά τό Άγιον Όρος είναι μιά πολιτεία ανθρώπινη καί ουράνια, τοπική καί οικουμενική, όπου συμπλέκεται η ιστορία μέ τό παρόν, ο πολιτισμός μέ τήν υπέρβασή του, η εξουσία μέ τήν ελευθερία, αλλά κυρίως καί προπαντός είναι ένας τόπος μυστηρίου καί σιωπής, λόγου καί ψαλμωδίας. Γι’ αυτό καί χρειάζεται κανείς πολύν καιρό γιά νά τό γνωρίση, όχι μόνον μέ τήν όραση καί τήν ακοή, αλλά μέ τό μυστήριο τής μυστικής επαφής, μέ τό άγγιγμα τής καρδιάς.
Αυτό, όμως, προϋποθέτει διαρκή έμπονη οδοιπορία μέσα από τά πανέμορφα μονοπάτια, ξεκινώντας από τίς Καρυές, περνώντας από τά Κοινόβια Μοναστήρια, σταματώντας αναπαυτικά στίς Σκήτες καί πετώντας στήν έρημο ως αετός, αλλά καί αναβαίνοντας κοπιωδώς στήν κορυφή τού Άθωνα, όπου τής Μεταμόρφωσης ο Ναός, γιά νά δή τό πέλαγος τής αγάπης καί τούς καρπούς τής έμπνευσης, τίς φλόγες τής προσευχής.
Όσο κανείς είναι λαβωμένος καί πονεμένος καί βαδίζει μέ κουράγιο ευχετικά, τόσο θά αισθάνεται τό λεπτό άρωμα τών λειψάνων μακαρίων ερημικών πτηνών καί τής Δεσποτικής καί Θεομητορικής προστασίας, οπότε θά θεραπεύεται καρδιακά καί υπαρξιακά. Διαφορετικά τό Άγιον Όρος, όπως καί όλα τά μεγάλα πράγματα πού ξεπερνούν τά ανθρώπινα, θά είναι σκάνδαλο καί μωρία.
«Αναβαίνετε, αναβαίνετε, αδελφοί, αναβάσεις προθύμως εν καρδία διατιθέμενοι»
ΕΛΛΑΣ – ΚΥΠΡΟΣ – ΕΝΩΣΙΣ!Επέτειος της ΕΟΚΑ
Σαν σήμερα οι Ελεύθεροι βροντοφώναξαν: ΕΛΛΑΣ – ΚΥΠΡΟΣ – ΕΝΩΣΙΣ! Επέτειος της ΕΟΚΑ.
Σαν σήμερα, ξεκίνησε η πλέον άνιση επανάσταση του περασμένου αιώνα. Η μόνη επανάσταση που γονάτισε την Βρετανική Αυτοκρατορία. Παιδιά, μαθητούδια, Παλικάρια, Γυναίκες – Παλλάδες. Όλες στον αγώνα.
Παιδιά του δημοτικού έμειναν τυφλά από τα βασανιστήρια των ιμπεριαλιστών: “Τσέρω ποιός είναι μα ε λαλέω τίποτα”. Αυτές τις… λέξεις τις ξεστόμισε ένα πεντάχρονο παιδί στους πάνοπλους Βρεταννούς ιμπεριαλιστές που έψαχναν έναν συγγενή του, τομεάρχη της ΕΟΚΑ. Άρχισαν τις νουθεσίες, έπειτα πήραν το παιδάκι στα κρατητήρια της Βασίλισσας και το επέστρεψαν στη μάνα του τυφλό από τα βασανιστήρια. Οι κραυγούλες του ακούγονταν όλη νύχτα σε μεγάλη απόσταση και θρυμμάτιζαν τις καρδιές των υπόδουλων – ελεύθερων ανθρώπων. “Ε λάλησα μανούλα”. (Το όπλο για τα φράγκα και το όπλο για την Ιδέα)
Ημίθεοι Ευαγόρες βάδιζαν περήφανα στην Αγχόνη. Όχι, δεν έπαιρναν τηλέφωνο τον Βουλευτή μπαμπά τους να κουβαλήσει μία στρατιά “αστούς” δικηγόρους και να δειλιάσει, να συρθεί, να πουλήσει τις όποιες “ιδέες” του μπροστά στην αστική δικαιοσύνη.
Στην “μαμά Ελλάδα”; Εκεί πραγματικά έγινε η φασιστικότερη καταστολή ανοιχτής συγκέντρωσης μετά τον εμφύλιο. Ο “εθνάρχης”, πιστός υπηρέτης των Βρετανών ιμπεριαλιστών, χτύπησε με τον στρατό τις χιλιάδες κόσμου που κατέβηκαν αυθόρμητα στους δρόμους φωνάζοντας:
ΕΛΛΑΣ – ΚΥΠΡΟΣ – ΕΝΩΣΙΣ
Αυτή την φασιστική καταστολή κανείς δεν τη θυμάται, κανείς δεν την επικαλείται. Τους δολοφονημένους πολίτες στη μέση του δρόμου, σε κάθε γειτονιά. Δεν κρατούσαν βλέπετε εμπριμέ σημαιάκια. Δε φώναζαν για τις μετατάξεις στο δημόσιο ή την πορτοφόλα. Αυτά τα παραδείγματα είναι βλέπετε ο τρόμος για το εξουσιαστικό κράτος και παρακράτος. Θα το θυμηθούμε όμως αυτό το δίδαγμα, σύντομα. Γιατί σύντομα ο λαός θα ξαναβγεί στους δρόμους και κάποιοι θα φεύγουν με ελικόπτερα.
Τιμή και δόξα στους Ήρωες, κρεμάλα στις Κουκούλες. Αυτό είναι το διαχρονικό σύνθημα που τιμούμε σήμερα. Πάντα ίδιοι οι Ήρωες, ίδιες και οι Κουκούλες!
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν η δυναμική διεκδίκηση του προαιώνιου απελευθερωτικού πόθου του Κυπριακού Ελληνισμού, όπως ο πόθος διακηρύχθηκε με το Δημοψήφισμα της l5ης Ιανουαρίου, l950, όταν το 97 % του λαού αξίωσε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ήταν η μαχητική αντίσταση της γενιάς του ‘55, στις επανειλημμένες αρνήσεις του κατακτητή για εθνική λύτρωση της νότιο-ανατολικότερης εσχατιάς της Ρωμιοσύνης.
eoka2.jpg (8947 bytes) eoka4.jpg (8003 bytes) eoka3.jpg (9017 bytes)
Ήταν μια ηρωική τετράχρονη εποποϊία, που μετουσίωσαν σε ιστορική πραγματικότητα οι Θυσίες, οι προσδοκίες, οι προσευχές κι οι απαιτήσεις των Κυπρίων , που έζησαν κι αγωνίστηκαν πριν, για να πυργώσουν με τα κορμιά τους του απελευθερωτικό Θρίαμβο της ιδιαίτερης πατρίδας τους.
Η απολυτρωτική θέλήση διαδηλώθηκε με αλλεπάλληλες εξεγέρσεις του λαού σ’ αυτό το σταυροδρόμι του κόσμου. Στους τρεις αιώνες της πρώτης τουρκοκρατίας, από το l570-1878, σημειώθηκαν αλλεπάλληλοι ξεσηκωμοί και το αίμα των Ελλήνων της Κύπρου πότισε το δέντρο της λευτεριάς από τη μια ως την άλλη άκρη του νησιού.
Κύπριοι εθελοντές συγκροτούσαν τη φάλαγγα των Κυπρίων κι έσπευδαν στην Ελλάδα κάθε φορά που οι σκλάβοι άρπαζαν τα όπλα κι άρχιζαν τον πόλεμο για την αποτίναξη του δουλικού ζυγού. Αν από τα μνήματα των Κυπρίων που έπεφταν στα πεδία των μαχών βλάσταναν κυκλάμινα, η Ελλάδα θα ευώδιαζε Πενταδάχτυλο, από το Μεσολόγγι ως το Φάληρο, από τη Μακεδονία ως την Κρήτη, από την ‘Ήπειρο ως τη Σμύρνη, ως την Πέργαμο, ως τα βάθη της Μικρασίας.
eoka5.jpg (8424 bytes) eoka7.jpg (7122 bytes) eoka11.jpg (4327 bytes)
Πρώτη μέριμνα των Κυπρίων μετά του απελευθέρωση του l827 και το σχηματισμό ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, ήταν το μήνυμα στον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια για λευτεριά του νησιού κι ενσωμάτωση του στο μητρικό κορμό. Από την πρώτη ώρα της Αγγλοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος χαιρέτισε το στρατηγό Γκάρνετ Γούλσλεϋ με το σάλπισμα του ενωτικού μας πόθου. Για τον απελευθερωτικό εθνικό πόθο πολέμησαν οι Κύπριοι στους 8αλκανικούς πολέμους του l 9l 2-l 3 και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την ενωτική αξίωση πήρε φωτιά η Κύπρος στα Οκτωβριανά του l93l, με τη σημαία της λευτεριάς οι 35 χιλιάδες Κύπριοι κατατάγηκαν στα σώματα εθελοντών του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Κι όταν η αποικιοκρατία δεν τήρησε τις υποσχέσεις της, όταν η Αγγλοκρατία αρνήθηκε τους τόμους του Δημοψηφίσματος, οι Κύπριοι αποφάσισαν να σταματήσουν τη ροή του χρόνου της δουλείας. Άρπαξαν τις ιερές σημαίες, σήκωσαν τις γροθιές κι από τα στήθια του λαού βροντερή αντιλάλησε η Αισχύλεια ιαχή του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας: Ίτε παίδες Ελλήνων…. ο λαός έπιανε τον κασμά του αγώνα κι έβαζε μπρος να συντρίψει το γρανίτη της ξένης τυραννίας.
Η προπαρασκευή
Η έναρξη της προπαρασκευής του απελευθερωτικού αγώνα σηματοδοτείται με τον όρκο της 7ης Μαρτίου l953, στην Αθήνα. Δώδεκα Έλληνες ορκίστηκαν κι υπέγραψαν το ιστορικό έγγραφο που απετέλεσε το συμβόλαιο της επανάστασης. Στους πρωτεργάτες, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ’ που ανέλαβε την πολιτική ευθύνη του αγώνα κι ο τότε Συνταγματάρχης ε.α. Γεώργιος Θεοδώρου Γρίβας, ο πολεμικός αρχηγός, που ενσάρκωσε το Βυζαντινό ημίθεο. Ο Διγενής αφίχθηκε μυστικά στην Κύπρο κι οργάνωσε τον αγώνα που διεξάχθηκε τέσσερα χρόνια στους κόσμους -ου θρύλου. του δράματος και του ηρωισμού. Στα κράσπεδα των ιερών Θυσιαστηρίων της λευτεριάς. Στα αιματόβρεχτα πεδία των ριψοκίνδυνων αποστολών. στις αγχόνες, στους Θαλάμους βασανιστηρίων, στα κρατητήρια, στις φυλακές, στο αντάρτικο, στα βουνά και στις πεδιάδες, στις πολιτείες και στα χωριά, όπου καταξιώθηκε ο Κυπριακός Ελληνισμός, γράφοντας τ’ όνομα του με το αίμα του στις στήλες της άφθαρτης δόξας.
eoka8.jpg (6139 bytes)
Η άφιξη
digen2.jpg (2945 bytes)
O Διγενής έφθασε στην ακτή της Χλώρακας στις l0 Νοεμβρίου l 954, ύστερα από έναν περιπετειώδες πλουν μ’ ένα μικρό καίκι. Ο Αρχηγός φρόντισε να μεταφερθούν στο νησί τα πρώτα όπλα και πυρομαχικά κι αμέσως αποδύθηκε στην υπεράνθρωπη προσπάθεια οργάνωσης κι εκπαίδευσης στην επανάσταση, Ελλήνων νέων της Κύπρου, που ουδέποτε ασχολήθηκαν με όπλα και βόμβες. Νέων απειροπόλεμων. Τους νέους επιστράτευε κι όρκιζε ο ρασοφόρος Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου, κυρίως από τις ομάδες της Ορθόδοξης Χριστιανικής 0ργάνωσης Νέων. Ταυτόχρονα. ο Αρχιεπίσκοπος με την εθναρχική του αίγλη, από τους άμβωνες των εκκλησιών κήρυττε το ενωτικό ιδεώδες, εμπνέοντας τον κόσμο με πύρινες ομιλίες και συγκλονιστικές εξάρσεις, όπως την ορκωμοσία της Φανερωμένης στις 28 Αυγούστου l954, όταν ο Μακάριος όρκισε το λαό για αγώνα “άνευ υποχωρήσεων, άνευ παραχωρήσεων, άνευ συμβιβασμού” για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
eoka10.jpg (5167 bytes) eoka13.jpg (9553 bytes) eoka14.jpg (6008 bytes)
Η 1η Απριλίου 1955
Ο αγώνας εκράγηκε στις 0.30″ το πρωί της lης Απριλίου 1955, ξημερώματα Παρασκευής. Η Κύπρος μετατράπηκε ξαφνικά σε ένα κοχλάζον ηφαίστειο που με τη φωτιά του καταύγαζε τον κόσμο και με τις υποχθόνιες δονήσεις του έσειε τα θεμέλια της γης. ‘Ήταν απίστευτο. Ο εχθρός αλαφιάστηκε. Ο λαός ένιωσε να του θερμαίνει την καρδιά η άγια φωτιά. Η νιότη πυρπολήθηκε. Τα λάβαρα των αιώνων υψώθηκαν στα κάστρα. Ολόκληρο το νησί έγινε μια απέραντη γαλανόλευκη σημαία. Κι η μπαρούτοκαπνισμένη ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε από τα πολεμικά τροπάρια του Γένους και τα εμβατήρια του ξεσηκωμού.
Το έθνος ξύπνησε, έστησε αυτί κατά το νότο, η μνήμη της Αγίας Λαύρας φύσηξε σαν πνοή ζωογόνα για να φλογίσει την Ψυχή και να Θεριέψει το εθνικό όνειρο. Εκείνη την πρώτη νύχτα χτύπησε ο Γρηγόρης Αυξεντίου με την ομάδα των Αμμοχωστιανών στη Δεκέλεια. με αποστολή να προκαλέσουν διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος και συσκότιση σ’ όλο το νησί. Ο Μάρκος Δράκος με την ομάδα “Αστραπή” ανατίναξαν το Ραδιοφωνικό σταθμό. Άλλες ομάδες ανάλαβαν αποστολές σε προκαθορισμένα σημεία σε διάφορες περιοχές. Την αφετηρία της ιστορίας της δόξας, οριοθέτησε με τη θυσία του ο πρώτος νεκρός. Ο Μόδεστος Παντελή. Ο ήρωας πέθανε από ηλεκτροπληξία ενώ επιχειρούσε να καταστρέψει τα ηλεκτροφόρα Καλώδια. Χρησιμοποίησε σχοινί που είχε υγρανθεί από τη νυχτερινή ανοιξιάτικη νοτιά
Την 1η Απριλίου 1955, η Κύπρος ξύπνησε αναστατωμένη πριν να ροδίσει η αυγή. βγήκε στους δρόμους απορώντας. Το μυστικό της το αποκάλυψε ο Αυγερινός της ελευθερίας που μεσουράνησε μετά τις πρώτες εκρήξεις. Η πατρίδα φόρεσε τα γιορτινά της κι έκανε το σταυρό της. Το πανηγύρι του αγώνα άρχιζε. Ο άγγελος του λυτρωμού φτεροκοπούσε και μετέδιδε από πόρτα σε πόρτα το άγγελμα του ξεσηκωμού. Κι ο Διγενής κυκλοφορούσε την προκήρυξή του.
To σάλπισμα της λευτεριάς
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1955
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Μέ τήν βοήθειαν τού θεού, μέ πίστιν εις τόν τίμιον αγώνα μας, μέ τήν συμπαράστασιν ολοκλήρου τού Ελληνισμού καί μέ τήν βοήθειαν τών Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τόν αγώνα διά τήν αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, μέ σύνθημα εκείνο τό οποίον μάς κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “‘Η τάν ή επί τάς”.
Αδελφοί Κύπριοι,
Από τά βάθη τών αιώνων μάς ατενίζουν όλοι εκείνοι οι οποίοι ελάμπρυναν τήν Ελληνικήν Ιστορίαν διά νά διατηρήσουν τήν ελευθερίαν των: οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τριακόσιοι τού Λεωνίδα καί οι νεώτεροι τού Αλβανικού έπους. Μάς ατενίζουν οι αγωνισταί τού 1821, οι οποίοι καί μάς εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τόν ζυγόν δυνάστου αποκτάται πάντοτε μέ τό αίμα. Μάς ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο οποίος καί μάς παρακολουθεί μέ αγωνίαν, αλλά καί μέ εθνικήν υπερηφάνειαν. ‘Ας απαντήσωμεν μέ έργα, ότι θά γίνωμεν “πολλώ κάρρονες” τούτων.
Είναι καιρός νά δείξωμεν εις τόν κόσμον, ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος καί εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δέν θέλουν νά αποδώσουν τήν λευτεριά μας, μπορούμε νά τήν διεκδικήσωμεν μέ τά ίδια μας τά χέρια καί μέ τό αίμα μας. ‘Ας δείξωμεν εις τόν κόσμον ακόμη μιά φορά ότι καί τού σημερινού ‘Ελληνος “ο τράχηλος ζυγόν δέν υπομένει”. Ο αγών θά είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τά μέσα καί τόν αριθμόν. Ημείς διαθέτομεν τήν ψυχήν, έχομεν καί τό δίκαιον μέ τό μέρος μας. Γι’ αυτό καί θά νικήσωμεν.
Διεθνείς διπλωμάται, ατενίσατε τό έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ αιώνι, οι λαοί νά χύνουν τό αίμα των διά νά αποκτήσουν τήν λευτεριά των, τό θείον αυτό δώρον, γιά τό οποίον καί εμείς επολεμήσαμεν παρά τό πλευρόν τών λαών σας, καί γιά τό οποίον σείς τουλάχιστον διατείνεσθε ότι επολεμήσατε εναντίον τού ναζισμού καί τού φασισμού.
Έλληνες, όπου καί άν ευρίσκεσθε, ακούσατε τήν φωνήν μας: Εμπρός, όλοι μαζί γιά την λευτεριά τής Κύπρου μας.
Ε.Ο.Κ.Α
Ο ΑΡΧΗΓΟΣ
ΔΙΓΕΝΗΣ
Η ύστατη πνοή του Μόδεστου Παντελή αποτέλεσε το εναρκτήριο σάλπισμα της μάχης της γενιάς του ‘55. που βάσταξε τέσσερα χρόνια. ως το Φεβρουάριο του l959 και πέρασε από ολοκαυτώματα, τόπους συγκρούσεων που αγιάστηκαν με το αίμα των πιο άξιων παιδιών του λαού μας. από χώρους φριχτής δοκιμασίας της αξίας του ανθρώπου, από δεσμωτήρια αφάνταστων κακουχιών. από πεδία Ομηρικών αναμετρήσεων. από την αγχόνη των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας.
H Αγγλοκρατία πετάχτηκε από την αποικιοκρατική της νάρκη κι αντέδρασε στην αρχή σπασμωδικά κι ύστερα με οργανωμένη σκληρότητα. 0 Κυβερνήτης P.Π. ‘Αρμιτεητζ θέσπισε στις 15 Ιουλίου 1955 νόμο για προσωποκράτηση χωρίς δίκη. Η αστυνομία άρχισε τις συλλήψεις, Οι αγωνιστές εγκλείονταν στις Κεντρικές Φυλακές κι ύστερα στο Φρούριο Κερύνειας από όπου αποτολμήθηκε η θεαματική απόδραση των 16 με επικεφαλής το Μάρκο Δράκο. Ακολούθως ιδρύθηκαν τα Κρατητήρια Κοκκινο- τριμιθιάς, Πύλας, Πολεμίου και άλλα κατά το πρότυπο των Χιτλερικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενώ στις Κεντρικές Φυλακές εγκλείονταν οι κατάδικοι. Η Αγγλική Κυβέρνηση, διαπιστώνοντας τη δύναμη του αγώνα και την ακμαιότητα του ηθικού των Κυπρίων, αντικατάστησε τον κυβερνήτη με το σκληροτράχηλο στρατάρχη σερ Τζων Χάρτινγκ που αφίχθηκε στο νησί αποφασισμένος να συντρίψει την ΕΟΚΑ δια πυρός και σιδήρου. Μα ο έμπειρος στην αντιμετώπιση επαναστάσεων στρατάρχης, δοκίμασε οδυνηρές εκπλήξεις από τη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην επαναστατημένη Κύπρο.
Οι τηλεβόες της ιστορίας τον καλωσόρισαν με την προαιώνια ιαχή των Ελλήνων ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ‘Η ΘΑΝΑΤΟΣ, ενώ ο “Ζήδρος” – ο Γρηγόρης Αυξεντίου – με την αντάρτικη ομάδα του επιχειρούσαν από τον Πενταδάχτυλο μιαν αστραπιαία επιδρομή στον αστυνομικό σταθμό Λευκονοίκου κι άρπαζαν τον οπλισμό. Η μάχη των Σπηλιών 0 αγώνας περνούσε διαρκώς από δραματικές φάσεις και πρωτάκουστες για την Κύπρο ηρωικές εξορμήσεις. Οι κίνδυνοι τεράστιοι κι αιφνιδιαστικοί άπλωναν βαριά την απειλή στα ημερονύχτια της ΕΟΚΑ κι οι κρίσιμες αναμετρήσεις διαδέχονταν η μια την άλλη όπως του εικοσιτετράωρου της 11 ης προς τη 12η Δεκεμβρίου 1955. Αναπάντεχα, το μουντό εκείνο πρωινό της 11ης Δεκεμβρίου, το νήμα της ΕΟΚΑ άγγιζε την κόψη του ξυραφιού κι αν ο Θεός δεν έβαζε το χέρι του, ο απελευθερωτικός αγώνας θα αποκεφαλιζόταν με το θάνατο του Διγενή στη μάχη των Σπηλιών ή με το σκοτωμό του κατά τη δραματική ιχνηλασία που ακολούθησε μέσα στην πυκνότατη ομίχλη που σκέπαζε τις Τροοδιτικές βουνοκορφές, στο αντάρτικο αγιάζι και την καταρρακτώδη βροχή που έδερνε την πλάση. 0 στρατός προωθήθηκε στην κορυφογραμμή όπου είχε μεταφέρει το Αρχηγείο του ο Διγενής, σε τρία λημέρια πάνω από τα Σπήλια, στην κορφή που δέσποζε τις ορεινές περιοχές. 0 Διγενής αντέδρασε με ψυχραιμία και ακρίβεια στο συντονισμό ενεργειών. Ανέθεσε στο Γρηγόρη Αυξεντίου την κάλυψη των κινήσεων απαγκίστρωσης. Κι “ο Ρήγας” θαυματούργησε. Εκμεταλλεύθηκε την καταχνιά, έκανε σωστή εκτίμηση των συνθηκών, πήρε θέση μάχης, πυροβόλησε με το αυτόματό του ομάδες Αγγλων στρατιωτών που ορειβατούσαν σε αντιμέτωπες βουνοπλαγιές κι ενώ ο ίδιος κατρακυλούσε στην απότομη χαράδρα ο ορυμαγδός της μάχης αντιλαλούσε στα φαράγγια. Οι Άγγλοι χτυπιούνταν αναμεταξύ τους σε μια πολύνεκρη σύγκρουση στην κρίσιμη ώρα διαφυγής του Διγενή και των ανταρτών. Τρεις μέρες μετά, στις 15 Δεκεμβρίου 1955, εγκαινιαζόταν η πάλη με το θάνατο στα μαρμαρένια αλώνια τωυ ελληνικών αιώνων. Πρώτος νεκρός αντάρτης, ο Χαράλαμπος Μούσκος, που έπεσε στη μάχη των Σόλων Στις 7 Φεβρουαρίου 1956, έπεφτε ο πρώτος μαθητής, ο Πέτρος Γιάλλουρος από το Ριζοκάρπασο, τελειόφοιτος και αρχηγός του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου. Τον πυροβόλησε Άγγλος δεκανέας στο στήθος, στη διάρκεια διαδήλωσης σε δρόμο των Βαρωσίων. Τελευταίες του λέξεις ήταν η ενωτική ζητωκραυγή. Στις 7 Μαρτίου 1956 οι Άγγλοι εξορίζουν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, το Μητροπολίτη Κυρηνείας Κυπριανό, τον Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου και τον Πολύκαρπο Ιωαννίδη. Στις 9 Μάϊου 1956 το χέρι του δημίου των Κεντρικών Φυλακών άνοιγε την καταπακτή της κρεμάλας με πρωτομάρτυρες το Μιχαλάκη Καραολή και τον Ανδρέα Δημητρίου. 0 τραγικός χορός των αγωνιστών που απαγχονίστηκαν συμπληρώθηκε με τον Ανδρέα Ζάκο, το Χαρίλαο Μιχαήλ και τον Ιάκωβο Πατάτσο στις 9 Αυγούστου 1956, του Ανδρέα Παναγίδη, το Μιχαήλ Κουτσόφτα και το Στέλιο Μαυρομμάτη στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 και τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη στις 13 Μαρτίου 1957. Στις 31 Αυγούστου 1956 έπεσαν στη φοβερή μάχη του Νοσοκομείου Λευκωσίας τα στελέχη του Εκτελεστικού Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης από το Γέρι.
H μάχη διεξάχθηκε κατά την επιχείρηση απελευθέρωσης του φυλακισμένου αγωνιστή Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Κατά την ανταλλαγή πυρών σκοτώθηκε και ο φαρμακοποιός του Νοσοκομείου Κούλλης Κυριακίδης και τραυματίστηκε μέλος της αποστολής. Πολύνεκρο ήταν και το 1957, με τις Θυσίες στελεχών του αγώνα και τα ολοκαυτώματα που πρόσδωσαν στην ιερή διεκδίκηση της ΕΟΚΑ νέες διαστάσεις. Αυτή τη φορά το χορό του Θανάτου έσυρε ο Μάρκος Δράκος, την άγρια νύκτα της 18ης Ιανουαρίου 1957, που έλεγες πως ξεπετάχτηκε από τηυ Αινειάδα του Βιργίλιου. Έβρεχε, έριχνε χαλάζι, κεραυνοί αυλάκωναν το μαύρο στερέωμα, συγκλόνιζαν οι βροντές τα Σολιάτικα βουνά, εκτυφλωτικές οι αστραπές φωταγωγούσαν τα φαράγγια. 0 Μάρκος Δράκος ξεκίνησε με τρεις ακόμα αντάρτες για να συναντήσουν το σύνδεσμο. Έπεσαν σ’ ενέδρα των Άγγλων που άρχισαν να τους πυροβολούν με καταιγιστικά πυρά. Πήραν Θέσεις μάχης οι αντάρτες, απαγκιστρώθηκαν έρποντας. γύρισαν στο λημέρι. Με παρότρυνση του Δράκου προσευχήθηκαν και μουρμούρισαν το Θρησκευτικό ύμνο που αγαπούσε ο Μάρκος. Την αντάρτικη ψαλμουδιά συνόδευαν με την υπόκρουση τους οι καταρράχτες του ουρανού. Ξαπόστασαν και με εισήγηση του Κώστα Λόίζου, από το Μαραθόβουνο – Θυσιάστηκε αργότερα – δρασκέλισαν την απλαγιά πάνω από την Ευρύχου. 0 Μάρκος Δράκος προχωρούσε πρώτος. Οι αγωνιστές έπεσαν πάλι σ’ ενέδρα των Άγγλων που άρχισαν να πυροβολούν. 0 αρχηγός της ομάδας ανταπέδωσε τα πυρά. Οι αντάρτες δεν μπορούσαν να πυροβολήσουν μια και προπορευόταν ο Μάρκος. 0 Άγγλος στρατιώτης Γούντ είδε το Μάρκο στη λάμψη μιας αστραπής.
“Ενώ φρουρούσα, αντίκρισα ξαφνικά μπροστά μου ένα πρόσωπο. Παραμείναμε κι οι δύο ακίνητοι για μερικά δευτερόλεπτα, βλέποντας ο ένας τον άλλο και στη συνέχεια έριξα μια ριπή με το αυτόματό μου. Κατά τη μαρτυρία ακολούθησε ανταλλαγή πυρών. 0 Δράκος όμως ήταν νεκρός. Το δράμα της 3ης Μαρτίου 1957. άρχισε στις 6 το πρωί σε μιαν απλαγιά τωυ βουνών του Μαχαιρά. πιο κάτω από το ομώνυμο μοναστήρι της Παναγίας. Εκεί βρισκόταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου με τους τέσσερις συντρόφους του. Στο κρησφύγετο που έδειξε στον Αγγλικό στρατό το χέρι της προδοσίας. Πολιόρκησαν το λημέρι οι στρατιώτες, κάλεσαν τον Αυξεντίου να παραδοθεί με τους αντάρτες του. 0 Λυσιώτης ήρωας διέταξε του άνδρες του να βγουν. 0 ίδιος είχε ήδη αποφασίσει να πεθάνει. “Εγώ Θα πολεμήσω και θα πεθάνω, Πρέπει να πεθάνω”, είπε στον αδελφικό του φίλο Αντώνη Παπαδόπουλο. Εμεινε μόνος στο λημέρι ο Αυξεντίου. Κι όταν οι Άγγλοι τον κάλεσαν ξανά να παραδοθεί, στις χαράδρες αντιλάλησε η παμπάλαια κραυγή των Θερμοπυλών: Μολών λαβέ 0 δεκανέας Μπράουν πλησίασε το κρησφύγετο και κάλεσε και πάλι το Γρηγόρη να παραδοθεί. Το αυτόματο της ελευθερίας κροτάλισε κι ο υπαξιωματικός έπεφτε νεκρός. Πέταξαν μια βόμβα από το στόμιο του λημεριού. Εκράγηκε. Τραυμάτισε το παλικάρι στο λαιμό και στο γόνατο. Στη συνέχεια οι Άγγλοι έσπρωξαν έναν από τους συντρόφους του Γρηγόρη, να μπει στο κρησφύγετο. Προθυμοποιήθηκε να δέσει τις πληγές και πήρε την απάντηση: “Δεν έχουμε καιρό να χάνουμε με τα τραύματα. Πάρε τ’ όπλο σου”. Πολεμούσαν και κουβέντιαζαν. Ο Αυξεντίου συμβούλευε τον αντάρτη του πώς να μάχεται. Η άμυνα ήταν αποτελεσματική. Μετά από κάθε έκρηξη ακούγονταν βογκητά πόνου από τους Άγγλους που αναγκάζονταν να οπισθοχωρούν. Η μάχη πέρασε από διάφορες φάσεις. 0 Γρηγόρης ήταν γαλήνιος. 0 σύντροφος του μαρτυρεί πως επαναλάμβανε την απόφαση του να πεθάνει και κάθε φορά η μορφή του φωτιζόταν από μια υπερκόσμια λάμψη. Μεσημέριασε, έγειρε ο ήλιος όταν οι Εγγλέζοι άρχισαν να διοχετεύουν βενζίνη στο κρησφύγετο. Ακολούθησαν οι εκρήξεις τριών εμπρηστικών βομβών. Οι φλόγες έζωσαν τον Αυξεντίου στο βάθος του κρησφύγετου. Ήταν απόλυτα γαλήνιος. Τα τελευταία του λόγια ήταν: “Μη φοβάσαι Ματρόζο, μη φοβάσαι.” 0 σύντροφος, φλεγόμενος πετάχτηκε από τη σπηλιά. Δύο η ώρα το απόγευμα εκκωφαντική έκρηξη ανατίναξε το κρησφύγετο. 0 Γρηγόρης Αυξεντίου έγινε ολοκαύτωμα για να φωτίζει στους αιώνες τους δρόμους που οδηγούν στη λευτεριά. Η μάχη των αετών 0 χαρακτηρισμός της σκυταλοδρομίας του θανάτου βρίσκει την πλήρη έκφραση του στη μάχη του Αχυρώνα, της 2ας Σεπτεμβρίου 1958, με ήρωες τον Ανδρέα Kάρυo, το Φώτη Πίττα, τον Ηλία Παπακυριακού και το Χρίστο Σαμάρα. Μετά από προδοσία, οι Άγγλοι πάτησαν το Λιοπέτρι. Η κατάσταση εκτιμήθηκε στα γρήγορα. 0 Αγγλικός στρατός θ’ απέκλειε το χωριό θα έκανε έρευνες. Οι καταζητούμενοι έπρεπε να διαφύγουν. Αποφάσισαν: Θα επέβαιναν αυτοκινήτου που θα οδηγούσε ντόπιος αγωνιστής. Μόλις συναντιόντουσαν με τους Εγγλέζους, το αυτοκίνητο θ’ ανέπτυσσε τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα, θα έσπαζε του κλοιό, ενώ ταυτόχρονα οι καταζητούμενοι θα πυροβολούσαν με τα αυτόματα τους. Πραγματικά το αυτοκίνητο προχώρησε προς την έξοδο του χωριού. Οι Εγγλέζοι ήταν πολλοί. 0 Ανδρέας. ο Φώτης – δραπέτες κι οι δυο από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Πύλας από τις 13 Μαρτίου 1958 – ο Ηλίας κι ο Χρίστος. πετάχτηκαν κι άρχισαν μάχη που δεν βάσταξε όμως πολύ. Υστερα χάβηκαυ μέσα στο σκοτάδι και γύρισαν στο σπίτι του Παναγιώτη Καλλή, ιδιοκτήτη του μοιραίου αχυρώνα, που έμελλε να μετατραπεί σε βωμό δόξας ουρανόφταστης. Ήταν η αυγή της 1 ης Σεπτεμβρίου 1958. ώρα 3 ή 4. Οι καταζητούμενοι μπήκαν στον αχυρώνα. Σε λίγο ακούστηκαν τα μεγάφωνα του στρατού. Στο Λιοπέτρι κηρυσσόταν κατάσταση αποκλεισμού και αναγκαστικού κατ’ οίκον περιορισμού. Κανείς δεν μπορούσε πια να κινηθεί στις στράτες εκτός απ’ τους Εγγλέζους. Οι πόρτες αμπαρώθηκαν και το χωριό περίμενε με την καρδιά σφιγμένη, ανυπεράσπιστο, βουβό. Οι Εγγλέζοι άρχισαν εξονυχιστικές έρευνες. Μπήκαν στα σπίτι, στον αχυρώνα. κοίταξαν παντού, δεν βρήκαν ίχνη. Έφυγαν. 0 κόσμος συγκεντρώθηκε σε συρματόφραχτους χώρους. Έγιναν ανακρίσεις. Ζητήθηκαν πληροφορίες. Μέχρι εκείνη τη στιγμή οι προσπάθειες απέβησαν άκαρπες. 0 κόσμος γύρισε στα σπίτια του. Κάποιοι όμως κρατήθηκαν για περαιτέρω ανακρίσεις. Και το κακό ξεκίνησε. . . . 0 Παναγιώτης Καλλής επέστρεψε. Μπήκε κλεφτά στον αχυρώνα, μίλησε με τα παλικάρια. Ξαναγύρισε κοντά τους, όταν έγειρε πια ο ήλιος να δύσει. ‘Όλοι διέβλεπαν τον επερχόμενο κίνδυνο κι είχαν αποφασίσει να δώσουν τη μάχη. – Αν μας ανακαλύψουν εμείς θα σκοτωθούμε, είπε ο Ανδρέας Κάρυος. Αγκάλιασαν τον Καλλή, τον φίλησαν. ‘Ήταν ο ύστατος αποχαιρετισμός Μεσάνυχτα κτύπησαν την πόρτα ξανά. Οι Εγγλέζοι ήξεραν ήδη ότι οι καταζητούμενοι κρύβονταν στον Καλλή. Προχώρησαν στον αχυρώνα. ‘Ένας ελληνομαθής δεκανέας, ο Πήτερ Φρέντερικ Φλήητ, φώναξε στα ελληνικά κατά διαταγή του Άγγλου ταγματάρχη Φίλιπ Τζων Ρόουλυ Χέυλαντ: – E, σεις, παραδοθείτε κι εβγάτε έξω, αλλιώς οι στρατιώτες Θ’ ανοίξουν πυρ εναντίον σας. 0πως ο δεκανέας μαρτύρησε στη θανατική ανάκριση, επανέλαβε τρεις φορές τα ίδια λόγια και κάθε φορά η απάντηση ήταν μια ριπή. Υπάρχει όμως και η ελληνική πληροφορία ότι ο δεκανέας φώναξε: “Αν θέλετε τη ζωή σας, παραδοθείτε” αλλά δεν δόθηκε απάντηση. Σιγή απόλυτη επικράτησε στον αχυρώνα. Καμιά μαρτυρία ζωής. Περίμεναν μέχρι να φέξει για καλά οι Άγγλοι και να φτάσουν οι ενισχύσεις. 0 προμαχώνας ήταν ήδη περικυκλωμένος κι ο κλοιός του θανάτου αδιαπέραστος. Η ειμαρμένη είχε προδιαγράψει τις εξελίξεις ‘Ωρες για κούφιες ελπίδες και ψευδαισθήσεις δεν απέμειναν. Ούτε καταδέχονταν τέτοια οι σταυραετοί. Γύρω από τον Αχυρώνα επικράτησε εντάφια σιγή εκείνες τις στιγμές. Οι Εγγλέζοι ταμπουρώθηκαν πίσω από τοίχους, δόμες. Πήραν θέσεις σε μπαλκόνια, βεράντες, στέγες. Ξάπλωσαν στα χαντάκια. Το μυστικό απλώθηκε σ’ όλο το χωριό. Το Λιοπέτρι σώπαινε και καρτέραγε. Μια κουφόβραση κυριαρχούσε που προμήνυε το σεισμό. Κι έσπασε η τραγική σιωπή από τη φωνή του μεγαφώνου: -
- Παραδοθείτε.
- ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ, αντιλάλησαν οι αιώνες. Τα κλείστρα των πολυβόλων σηματοδότησαν με τον ξηρό μεταλλικό κρότο την έναρξη της μάχης. Κι αμέσως, εκρήξεις χειροβομβίδων, ριπές δεκάδων αυτομάτων, συγκλονιστικοί πολυβολισμοί, κραυγές, φωνές πόνου, ουρλιαχτά, εγγλέζικες διαταγές, πανδαιμόνιο. Μια ομάδα στρατιωτών επιχείρησαν να πλησιάσουν τον Αχυρώνα, έκαναν μερικά βήματα, δέχτηκαν στο ψαχνό τις σφαίρες βροχή, ούρλιασαν κάποιοι, σπάραξαν στο έδαφος και οι άλλοι οπισθοχώρησαν πανικόβλητοι. Τα παλικάρια έτρεχαν, εναλλάσσονταν, βρίσκονταν σ’ όλες τις πολεμίστρες, κροτάλιζαν τ’ αυτόματα, έριχναν χειροβομβίδες, σκορπούσαν το θάνατο. ‘Ένας αξιωματικός διέταξε στρατιώτη να προχωρήσει, εκείνος αρνήθηκε. Τον πυροβόλησε με το περίστροφό του και τον άφησε στον τόπο. Κάποιοι κατάφεραν να βγουν αθέατοι στη στέγη του Αχυρώνα. Άνοιξαν τρύπα, πέταξαν ρούχα λουσμένα με βενζίνη, έβαλαν φωτιά, μα έσβησε. Έφεραν ελικόπτερο, πέταξε πάνω απ’ τον Αχυρώνα, έριξε εμπρηστικά, φούντωσαν φλόγες, το Χάνι της Γραβιάς καιγόταν. Μα οι αγωνιστές συνέχιζαν τη μάχη, Τους φώναζαν να παραδοθούν κι εκείνοι απαντούσαν: – Μολών Λαβέ. Έφτασε ως τ’ Αυγόρου ο σάλαγος της μάχης. Κι η μάνα του Κάρυου βγήκε στην αυλή και φώναξε: – Δύναμην, γιέ μου. Δύναμην, Να πεθάνεις λεβέντης! ‘Ηρθαν νοσοκομειακά δυο τουλάχιστον φορές. Φόρτωσαν νεκρούς, τραυματίες, έφυγαν και ξαναγύρισαν. Κι ο ορυμαγδός του πολέμου συνεχιζόταν, θέριζε ο θάνατος. κορμιά, λουζόταν μ’ αίμα η γη, μέχρι τις δυο το δείλις. ‘Ώσπου το ελικόπτερο έβρεξε με βενζίνη τον Αχυρώνα. Τα φλογοβόλα μετέτρεψαν τον προμαχώνα σε πυρακτωμένη κόλαση και οι αντάρτες άρχισαν με την τελευταία σφαιροθήκη, ο καθένας με τη σειρά του, την έξοδο, καταιγιστικά πυροβολώντας, μέχρι που διάτρητοι έπεφταν στην αυλή του θυσιαστηρίου νεκροί. Ποιος έπεσε πρώτος, ποιος τελευταίος, κανείς δεν έμαθε ποτέ κι ούτε θα μάθει. Μόνο ισχυρισμοί των Εγγλέζων υπάρχουν για τη σειρά των σκυταλοδρόμων του Θανάτου. Στην ανάκριση λέχθηκε ότι πρώτος έπεσε ο Ανδρέας Κάρυος και σε λίγο ο Χρίστος Σαμάρας. Ακολούθησε ο Φώτης Πίττας και τελευταίος ο Ηλίας Παπακυριακού. ‘Οταν οι καπνοί διαλύθηκαν, οι πυροβολισμοί σταμάτησαν, οι Εγγλέζοι προχώρησαν δειλά-δειλά και λόγχισαν τους πεθαμένους σταυραετούς. Λόγχισαν τα νεκρά κορμιά με λύσσα και πυροβόλησαν τους ήρωες με περίστροφα. Δεν τους φοβόνταν πια! 0 Ανδρέας Κάρυος κι ο Χρίστος Σαμάρας έπεσαν ο ένας κοντά στον άλλο κατά το νότο. 0 δάσκαλος, ο Φώτης Πίττας προς την ανατολή. Κι ο Ηλίας Παπακυριακού βρέθηκε προς το βορρά. Στη θανατική ανάκριση που διενήργησαν οι Άγγλοι αναφέρθηκε ότι: Υπεύθυνος των Άγγλων ήταν ο ταγματάρχης Φίλιπ Τζων Ρόουλυ Χέυλαντ. Χρησιμοποιήθηκε ρουκετοβόλο των 3.5 χιλιοστών που έριξε 11 ρουκέτες. Χειροβομβίδες διαφόρων τύπων. 0 Χάρολυτ Τζάκομπς παραδέχτηκε ότι βγήκε στη στέγη και πυρπόλησε τον αχυρώνα με πετρέλαιο. Κνριάκος Μάτσης Στους περιφανέστερους ήρωες της τετράχρονης εποποιίας της ΕΟΚΑ συγκαταλέγεται ο Κυριάκος Μάτσης, που αρνήθηκε να παραδοθεί όταν τον περικύκλωσαν οι Άγγλοι κραυγάζοντας όπως τον αδελφικό του φίλο Γρηγόρη Αυξεντίου, την ηρωική ιαχή των αιώνων “Μολών Λαβέ”. 0 ήρωας διέταξε τους συντρόφους του να παραδοθούν κι ο ίδιος έμεινε στο κρησφύγετό του στο Δίκωμο. Τον ανατίναξαν οι ‘Άγγλοι με χειροβομβίδα στις 19 Νοεμβρίου 1958. H συνάντηση με το Χάρτινγκ Οι Άγγλοι γνώριζαν τον ήρωα. Τον ήρωα τον γνώριζε από πριν κι ο κυβερνήτης, ο Χάρτιγκ, που έσπευσε να τον συναντήσει στους θαλάμους βασανιστηρίων της Ομορφίτας. 0 φοβερός κυβερνήτης είχε μακρά συνομιλία με τον αγωνιστή. Συζήτησαν διεξοδικά το Κυπριακό. Το περιεχόμενο των συνομιλιών με το Μακάριο, τις προτάσεις που ο Χάρτινγκ υπέβαλε για λύση του Κυπριακού. 0 Μάτσης, που ήταν σύνδεσμος Διγενή – Μακαρίου, ήξερε βέβαια τα πάντα από προηγουμένως. Στη συζήτηση, πίσω από το Χάρτινγκ βρίσκονταν οι πέντε ανακριτές. Στην πορεία της συνομιλίας ο κυβερνήτης έκανε μια χειρονομία απρόβλεπτη: Πρότεινε στον Κυριάκο Μάτση μισό εκατομμύριο λίρες. για να του αποκαλύψει το κρησφύγετο του Διγενή! Αυτή ακριβώς η χειρονομία σήμανε το τέλος της συνάντησης. 0 Κυριάκος Μάτσης ορθώθηκε αγανακτισμένος. Χτύπησε δυνατά τη γροθιά του στο τραπέζι και φώναξε: “Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής. Ντρέπομαι για σένα..” Γύρισε ο αγωνιστής απότομα, έσπρωξε την πόρτα, βγήκε και κατέβηκε στο κελί του”. Επίλογος Στη συνοπτική αναφορά σημειώθηκαν σε γενικές γραμμές μερικά στιγμιότυπα από τον απελευθερωτικό αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού για Ένωση με την Ελλάδα. Ο σκοπός της ΕΟΚΑ δεν επιτεύχθηκε. Ο αγώνας τερματίστηκε το Φεβρουάριο του 1959 με την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και την ανακήρυξη ανεξάρτητου Κυπριακού κράτους.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Σαν σήμερα, ξεκίνησε η πλέον άνιση επανάσταση του περασμένου αιώνα. Η μόνη επανάσταση που γονάτισε την Βρετανική Αυτοκρατορία. Παιδιά, μαθητούδια, Παλικάρια, Γυναίκες – Παλλάδες. Όλες στον αγώνα.
Παιδιά του δημοτικού έμειναν τυφλά από τα βασανιστήρια των ιμπεριαλιστών: “Τσέρω ποιός είναι μα ε λαλέω τίποτα”. Αυτές τις… λέξεις τις ξεστόμισε ένα πεντάχρονο παιδί στους πάνοπλους Βρεταννούς ιμπεριαλιστές που έψαχναν έναν συγγενή του, τομεάρχη της ΕΟΚΑ. Άρχισαν τις νουθεσίες, έπειτα πήραν το παιδάκι στα κρατητήρια της Βασίλισσας και το επέστρεψαν στη μάνα του τυφλό από τα βασανιστήρια. Οι κραυγούλες του ακούγονταν όλη νύχτα σε μεγάλη απόσταση και θρυμμάτιζαν τις καρδιές των υπόδουλων – ελεύθερων ανθρώπων. “Ε λάλησα μανούλα”. (Το όπλο για τα φράγκα και το όπλο για την Ιδέα)
Ημίθεοι Ευαγόρες βάδιζαν περήφανα στην Αγχόνη. Όχι, δεν έπαιρναν τηλέφωνο τον Βουλευτή μπαμπά τους να κουβαλήσει μία στρατιά “αστούς” δικηγόρους και να δειλιάσει, να συρθεί, να πουλήσει τις όποιες “ιδέες” του μπροστά στην αστική δικαιοσύνη.
Στην “μαμά Ελλάδα”; Εκεί πραγματικά έγινε η φασιστικότερη καταστολή ανοιχτής συγκέντρωσης μετά τον εμφύλιο. Ο “εθνάρχης”, πιστός υπηρέτης των Βρετανών ιμπεριαλιστών, χτύπησε με τον στρατό τις χιλιάδες κόσμου που κατέβηκαν αυθόρμητα στους δρόμους φωνάζοντας:
ΕΛΛΑΣ – ΚΥΠΡΟΣ – ΕΝΩΣΙΣ
Αυτή την φασιστική καταστολή κανείς δεν τη θυμάται, κανείς δεν την επικαλείται. Τους δολοφονημένους πολίτες στη μέση του δρόμου, σε κάθε γειτονιά. Δεν κρατούσαν βλέπετε εμπριμέ σημαιάκια. Δε φώναζαν για τις μετατάξεις στο δημόσιο ή την πορτοφόλα. Αυτά τα παραδείγματα είναι βλέπετε ο τρόμος για το εξουσιαστικό κράτος και παρακράτος. Θα το θυμηθούμε όμως αυτό το δίδαγμα, σύντομα. Γιατί σύντομα ο λαός θα ξαναβγεί στους δρόμους και κάποιοι θα φεύγουν με ελικόπτερα.
Τιμή και δόξα στους Ήρωες, κρεμάλα στις Κουκούλες. Αυτό είναι το διαχρονικό σύνθημα που τιμούμε σήμερα. Πάντα ίδιοι οι Ήρωες, ίδιες και οι Κουκούλες!
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν η δυναμική διεκδίκηση του προαιώνιου απελευθερωτικού πόθου του Κυπριακού Ελληνισμού, όπως ο πόθος διακηρύχθηκε με το Δημοψήφισμα της l5ης Ιανουαρίου, l950, όταν το 97 % του λαού αξίωσε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ήταν η μαχητική αντίσταση της γενιάς του ‘55, στις επανειλημμένες αρνήσεις του κατακτητή για εθνική λύτρωση της νότιο-ανατολικότερης εσχατιάς της Ρωμιοσύνης.
eoka2.jpg (8947 bytes) eoka4.jpg (8003 bytes) eoka3.jpg (9017 bytes)
Ήταν μια ηρωική τετράχρονη εποποϊία, που μετουσίωσαν σε ιστορική πραγματικότητα οι Θυσίες, οι προσδοκίες, οι προσευχές κι οι απαιτήσεις των Κυπρίων , που έζησαν κι αγωνίστηκαν πριν, για να πυργώσουν με τα κορμιά τους του απελευθερωτικό Θρίαμβο της ιδιαίτερης πατρίδας τους.
Η απολυτρωτική θέλήση διαδηλώθηκε με αλλεπάλληλες εξεγέρσεις του λαού σ’ αυτό το σταυροδρόμι του κόσμου. Στους τρεις αιώνες της πρώτης τουρκοκρατίας, από το l570-1878, σημειώθηκαν αλλεπάλληλοι ξεσηκωμοί και το αίμα των Ελλήνων της Κύπρου πότισε το δέντρο της λευτεριάς από τη μια ως την άλλη άκρη του νησιού.
Κύπριοι εθελοντές συγκροτούσαν τη φάλαγγα των Κυπρίων κι έσπευδαν στην Ελλάδα κάθε φορά που οι σκλάβοι άρπαζαν τα όπλα κι άρχιζαν τον πόλεμο για την αποτίναξη του δουλικού ζυγού. Αν από τα μνήματα των Κυπρίων που έπεφταν στα πεδία των μαχών βλάσταναν κυκλάμινα, η Ελλάδα θα ευώδιαζε Πενταδάχτυλο, από το Μεσολόγγι ως το Φάληρο, από τη Μακεδονία ως την Κρήτη, από την ‘Ήπειρο ως τη Σμύρνη, ως την Πέργαμο, ως τα βάθη της Μικρασίας.
eoka5.jpg (8424 bytes) eoka7.jpg (7122 bytes) eoka11.jpg (4327 bytes)
Πρώτη μέριμνα των Κυπρίων μετά του απελευθέρωση του l827 και το σχηματισμό ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, ήταν το μήνυμα στον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια για λευτεριά του νησιού κι ενσωμάτωση του στο μητρικό κορμό. Από την πρώτη ώρα της Αγγλοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος χαιρέτισε το στρατηγό Γκάρνετ Γούλσλεϋ με το σάλπισμα του ενωτικού μας πόθου. Για τον απελευθερωτικό εθνικό πόθο πολέμησαν οι Κύπριοι στους 8αλκανικούς πολέμους του l 9l 2-l 3 και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την ενωτική αξίωση πήρε φωτιά η Κύπρος στα Οκτωβριανά του l93l, με τη σημαία της λευτεριάς οι 35 χιλιάδες Κύπριοι κατατάγηκαν στα σώματα εθελοντών του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Κι όταν η αποικιοκρατία δεν τήρησε τις υποσχέσεις της, όταν η Αγγλοκρατία αρνήθηκε τους τόμους του Δημοψηφίσματος, οι Κύπριοι αποφάσισαν να σταματήσουν τη ροή του χρόνου της δουλείας. Άρπαξαν τις ιερές σημαίες, σήκωσαν τις γροθιές κι από τα στήθια του λαού βροντερή αντιλάλησε η Αισχύλεια ιαχή του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας: Ίτε παίδες Ελλήνων…. ο λαός έπιανε τον κασμά του αγώνα κι έβαζε μπρος να συντρίψει το γρανίτη της ξένης τυραννίας.
Η προπαρασκευή
Η έναρξη της προπαρασκευής του απελευθερωτικού αγώνα σηματοδοτείται με τον όρκο της 7ης Μαρτίου l953, στην Αθήνα. Δώδεκα Έλληνες ορκίστηκαν κι υπέγραψαν το ιστορικό έγγραφο που απετέλεσε το συμβόλαιο της επανάστασης. Στους πρωτεργάτες, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ’ που ανέλαβε την πολιτική ευθύνη του αγώνα κι ο τότε Συνταγματάρχης ε.α. Γεώργιος Θεοδώρου Γρίβας, ο πολεμικός αρχηγός, που ενσάρκωσε το Βυζαντινό ημίθεο. Ο Διγενής αφίχθηκε μυστικά στην Κύπρο κι οργάνωσε τον αγώνα που διεξάχθηκε τέσσερα χρόνια στους κόσμους -ου θρύλου. του δράματος και του ηρωισμού. Στα κράσπεδα των ιερών Θυσιαστηρίων της λευτεριάς. Στα αιματόβρεχτα πεδία των ριψοκίνδυνων αποστολών. στις αγχόνες, στους Θαλάμους βασανιστηρίων, στα κρατητήρια, στις φυλακές, στο αντάρτικο, στα βουνά και στις πεδιάδες, στις πολιτείες και στα χωριά, όπου καταξιώθηκε ο Κυπριακός Ελληνισμός, γράφοντας τ’ όνομα του με το αίμα του στις στήλες της άφθαρτης δόξας.
eoka8.jpg (6139 bytes)
Η άφιξη
digen2.jpg (2945 bytes)
O Διγενής έφθασε στην ακτή της Χλώρακας στις l0 Νοεμβρίου l 954, ύστερα από έναν περιπετειώδες πλουν μ’ ένα μικρό καίκι. Ο Αρχηγός φρόντισε να μεταφερθούν στο νησί τα πρώτα όπλα και πυρομαχικά κι αμέσως αποδύθηκε στην υπεράνθρωπη προσπάθεια οργάνωσης κι εκπαίδευσης στην επανάσταση, Ελλήνων νέων της Κύπρου, που ουδέποτε ασχολήθηκαν με όπλα και βόμβες. Νέων απειροπόλεμων. Τους νέους επιστράτευε κι όρκιζε ο ρασοφόρος Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου, κυρίως από τις ομάδες της Ορθόδοξης Χριστιανικής 0ργάνωσης Νέων. Ταυτόχρονα. ο Αρχιεπίσκοπος με την εθναρχική του αίγλη, από τους άμβωνες των εκκλησιών κήρυττε το ενωτικό ιδεώδες, εμπνέοντας τον κόσμο με πύρινες ομιλίες και συγκλονιστικές εξάρσεις, όπως την ορκωμοσία της Φανερωμένης στις 28 Αυγούστου l954, όταν ο Μακάριος όρκισε το λαό για αγώνα “άνευ υποχωρήσεων, άνευ παραχωρήσεων, άνευ συμβιβασμού” για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
eoka10.jpg (5167 bytes) eoka13.jpg (9553 bytes) eoka14.jpg (6008 bytes)
Η 1η Απριλίου 1955
Ο αγώνας εκράγηκε στις 0.30″ το πρωί της lης Απριλίου 1955, ξημερώματα Παρασκευής. Η Κύπρος μετατράπηκε ξαφνικά σε ένα κοχλάζον ηφαίστειο που με τη φωτιά του καταύγαζε τον κόσμο και με τις υποχθόνιες δονήσεις του έσειε τα θεμέλια της γης. ‘Ήταν απίστευτο. Ο εχθρός αλαφιάστηκε. Ο λαός ένιωσε να του θερμαίνει την καρδιά η άγια φωτιά. Η νιότη πυρπολήθηκε. Τα λάβαρα των αιώνων υψώθηκαν στα κάστρα. Ολόκληρο το νησί έγινε μια απέραντη γαλανόλευκη σημαία. Κι η μπαρούτοκαπνισμένη ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε από τα πολεμικά τροπάρια του Γένους και τα εμβατήρια του ξεσηκωμού.
Το έθνος ξύπνησε, έστησε αυτί κατά το νότο, η μνήμη της Αγίας Λαύρας φύσηξε σαν πνοή ζωογόνα για να φλογίσει την Ψυχή και να Θεριέψει το εθνικό όνειρο. Εκείνη την πρώτη νύχτα χτύπησε ο Γρηγόρης Αυξεντίου με την ομάδα των Αμμοχωστιανών στη Δεκέλεια. με αποστολή να προκαλέσουν διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος και συσκότιση σ’ όλο το νησί. Ο Μάρκος Δράκος με την ομάδα “Αστραπή” ανατίναξαν το Ραδιοφωνικό σταθμό. Άλλες ομάδες ανάλαβαν αποστολές σε προκαθορισμένα σημεία σε διάφορες περιοχές. Την αφετηρία της ιστορίας της δόξας, οριοθέτησε με τη θυσία του ο πρώτος νεκρός. Ο Μόδεστος Παντελή. Ο ήρωας πέθανε από ηλεκτροπληξία ενώ επιχειρούσε να καταστρέψει τα ηλεκτροφόρα Καλώδια. Χρησιμοποίησε σχοινί που είχε υγρανθεί από τη νυχτερινή ανοιξιάτικη νοτιά
Την 1η Απριλίου 1955, η Κύπρος ξύπνησε αναστατωμένη πριν να ροδίσει η αυγή. βγήκε στους δρόμους απορώντας. Το μυστικό της το αποκάλυψε ο Αυγερινός της ελευθερίας που μεσουράνησε μετά τις πρώτες εκρήξεις. Η πατρίδα φόρεσε τα γιορτινά της κι έκανε το σταυρό της. Το πανηγύρι του αγώνα άρχιζε. Ο άγγελος του λυτρωμού φτεροκοπούσε και μετέδιδε από πόρτα σε πόρτα το άγγελμα του ξεσηκωμού. Κι ο Διγενής κυκλοφορούσε την προκήρυξή του.
To σάλπισμα της λευτεριάς
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1955
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Μέ τήν βοήθειαν τού θεού, μέ πίστιν εις τόν τίμιον αγώνα μας, μέ τήν συμπαράστασιν ολοκλήρου τού Ελληνισμού καί μέ τήν βοήθειαν τών Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τόν αγώνα διά τήν αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, μέ σύνθημα εκείνο τό οποίον μάς κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “‘Η τάν ή επί τάς”.
Αδελφοί Κύπριοι,
Από τά βάθη τών αιώνων μάς ατενίζουν όλοι εκείνοι οι οποίοι ελάμπρυναν τήν Ελληνικήν Ιστορίαν διά νά διατηρήσουν τήν ελευθερίαν των: οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τριακόσιοι τού Λεωνίδα καί οι νεώτεροι τού Αλβανικού έπους. Μάς ατενίζουν οι αγωνισταί τού 1821, οι οποίοι καί μάς εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τόν ζυγόν δυνάστου αποκτάται πάντοτε μέ τό αίμα. Μάς ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο οποίος καί μάς παρακολουθεί μέ αγωνίαν, αλλά καί μέ εθνικήν υπερηφάνειαν. ‘Ας απαντήσωμεν μέ έργα, ότι θά γίνωμεν “πολλώ κάρρονες” τούτων.
Είναι καιρός νά δείξωμεν εις τόν κόσμον, ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος καί εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δέν θέλουν νά αποδώσουν τήν λευτεριά μας, μπορούμε νά τήν διεκδικήσωμεν μέ τά ίδια μας τά χέρια καί μέ τό αίμα μας. ‘Ας δείξωμεν εις τόν κόσμον ακόμη μιά φορά ότι καί τού σημερινού ‘Ελληνος “ο τράχηλος ζυγόν δέν υπομένει”. Ο αγών θά είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τά μέσα καί τόν αριθμόν. Ημείς διαθέτομεν τήν ψυχήν, έχομεν καί τό δίκαιον μέ τό μέρος μας. Γι’ αυτό καί θά νικήσωμεν.
Διεθνείς διπλωμάται, ατενίσατε τό έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ αιώνι, οι λαοί νά χύνουν τό αίμα των διά νά αποκτήσουν τήν λευτεριά των, τό θείον αυτό δώρον, γιά τό οποίον καί εμείς επολεμήσαμεν παρά τό πλευρόν τών λαών σας, καί γιά τό οποίον σείς τουλάχιστον διατείνεσθε ότι επολεμήσατε εναντίον τού ναζισμού καί τού φασισμού.
Έλληνες, όπου καί άν ευρίσκεσθε, ακούσατε τήν φωνήν μας: Εμπρός, όλοι μαζί γιά την λευτεριά τής Κύπρου μας.
Ε.Ο.Κ.Α
Ο ΑΡΧΗΓΟΣ
ΔΙΓΕΝΗΣ
Η ύστατη πνοή του Μόδεστου Παντελή αποτέλεσε το εναρκτήριο σάλπισμα της μάχης της γενιάς του ‘55. που βάσταξε τέσσερα χρόνια. ως το Φεβρουάριο του l959 και πέρασε από ολοκαυτώματα, τόπους συγκρούσεων που αγιάστηκαν με το αίμα των πιο άξιων παιδιών του λαού μας. από χώρους φριχτής δοκιμασίας της αξίας του ανθρώπου, από δεσμωτήρια αφάνταστων κακουχιών. από πεδία Ομηρικών αναμετρήσεων. από την αγχόνη των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας.
H Αγγλοκρατία πετάχτηκε από την αποικιοκρατική της νάρκη κι αντέδρασε στην αρχή σπασμωδικά κι ύστερα με οργανωμένη σκληρότητα. 0 Κυβερνήτης P.Π. ‘Αρμιτεητζ θέσπισε στις 15 Ιουλίου 1955 νόμο για προσωποκράτηση χωρίς δίκη. Η αστυνομία άρχισε τις συλλήψεις, Οι αγωνιστές εγκλείονταν στις Κεντρικές Φυλακές κι ύστερα στο Φρούριο Κερύνειας από όπου αποτολμήθηκε η θεαματική απόδραση των 16 με επικεφαλής το Μάρκο Δράκο. Ακολούθως ιδρύθηκαν τα Κρατητήρια Κοκκινο- τριμιθιάς, Πύλας, Πολεμίου και άλλα κατά το πρότυπο των Χιτλερικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενώ στις Κεντρικές Φυλακές εγκλείονταν οι κατάδικοι. Η Αγγλική Κυβέρνηση, διαπιστώνοντας τη δύναμη του αγώνα και την ακμαιότητα του ηθικού των Κυπρίων, αντικατάστησε τον κυβερνήτη με το σκληροτράχηλο στρατάρχη σερ Τζων Χάρτινγκ που αφίχθηκε στο νησί αποφασισμένος να συντρίψει την ΕΟΚΑ δια πυρός και σιδήρου. Μα ο έμπειρος στην αντιμετώπιση επαναστάσεων στρατάρχης, δοκίμασε οδυνηρές εκπλήξεις από τη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην επαναστατημένη Κύπρο.
Οι τηλεβόες της ιστορίας τον καλωσόρισαν με την προαιώνια ιαχή των Ελλήνων ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ‘Η ΘΑΝΑΤΟΣ, ενώ ο “Ζήδρος” – ο Γρηγόρης Αυξεντίου – με την αντάρτικη ομάδα του επιχειρούσαν από τον Πενταδάχτυλο μιαν αστραπιαία επιδρομή στον αστυνομικό σταθμό Λευκονοίκου κι άρπαζαν τον οπλισμό. Η μάχη των Σπηλιών 0 αγώνας περνούσε διαρκώς από δραματικές φάσεις και πρωτάκουστες για την Κύπρο ηρωικές εξορμήσεις. Οι κίνδυνοι τεράστιοι κι αιφνιδιαστικοί άπλωναν βαριά την απειλή στα ημερονύχτια της ΕΟΚΑ κι οι κρίσιμες αναμετρήσεις διαδέχονταν η μια την άλλη όπως του εικοσιτετράωρου της 11 ης προς τη 12η Δεκεμβρίου 1955. Αναπάντεχα, το μουντό εκείνο πρωινό της 11ης Δεκεμβρίου, το νήμα της ΕΟΚΑ άγγιζε την κόψη του ξυραφιού κι αν ο Θεός δεν έβαζε το χέρι του, ο απελευθερωτικός αγώνας θα αποκεφαλιζόταν με το θάνατο του Διγενή στη μάχη των Σπηλιών ή με το σκοτωμό του κατά τη δραματική ιχνηλασία που ακολούθησε μέσα στην πυκνότατη ομίχλη που σκέπαζε τις Τροοδιτικές βουνοκορφές, στο αντάρτικο αγιάζι και την καταρρακτώδη βροχή που έδερνε την πλάση. 0 στρατός προωθήθηκε στην κορυφογραμμή όπου είχε μεταφέρει το Αρχηγείο του ο Διγενής, σε τρία λημέρια πάνω από τα Σπήλια, στην κορφή που δέσποζε τις ορεινές περιοχές. 0 Διγενής αντέδρασε με ψυχραιμία και ακρίβεια στο συντονισμό ενεργειών. Ανέθεσε στο Γρηγόρη Αυξεντίου την κάλυψη των κινήσεων απαγκίστρωσης. Κι “ο Ρήγας” θαυματούργησε. Εκμεταλλεύθηκε την καταχνιά, έκανε σωστή εκτίμηση των συνθηκών, πήρε θέση μάχης, πυροβόλησε με το αυτόματό του ομάδες Αγγλων στρατιωτών που ορειβατούσαν σε αντιμέτωπες βουνοπλαγιές κι ενώ ο ίδιος κατρακυλούσε στην απότομη χαράδρα ο ορυμαγδός της μάχης αντιλαλούσε στα φαράγγια. Οι Άγγλοι χτυπιούνταν αναμεταξύ τους σε μια πολύνεκρη σύγκρουση στην κρίσιμη ώρα διαφυγής του Διγενή και των ανταρτών. Τρεις μέρες μετά, στις 15 Δεκεμβρίου 1955, εγκαινιαζόταν η πάλη με το θάνατο στα μαρμαρένια αλώνια τωυ ελληνικών αιώνων. Πρώτος νεκρός αντάρτης, ο Χαράλαμπος Μούσκος, που έπεσε στη μάχη των Σόλων Στις 7 Φεβρουαρίου 1956, έπεφτε ο πρώτος μαθητής, ο Πέτρος Γιάλλουρος από το Ριζοκάρπασο, τελειόφοιτος και αρχηγός του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου. Τον πυροβόλησε Άγγλος δεκανέας στο στήθος, στη διάρκεια διαδήλωσης σε δρόμο των Βαρωσίων. Τελευταίες του λέξεις ήταν η ενωτική ζητωκραυγή. Στις 7 Μαρτίου 1956 οι Άγγλοι εξορίζουν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, το Μητροπολίτη Κυρηνείας Κυπριανό, τον Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου και τον Πολύκαρπο Ιωαννίδη. Στις 9 Μάϊου 1956 το χέρι του δημίου των Κεντρικών Φυλακών άνοιγε την καταπακτή της κρεμάλας με πρωτομάρτυρες το Μιχαλάκη Καραολή και τον Ανδρέα Δημητρίου. 0 τραγικός χορός των αγωνιστών που απαγχονίστηκαν συμπληρώθηκε με τον Ανδρέα Ζάκο, το Χαρίλαο Μιχαήλ και τον Ιάκωβο Πατάτσο στις 9 Αυγούστου 1956, του Ανδρέα Παναγίδη, το Μιχαήλ Κουτσόφτα και το Στέλιο Μαυρομμάτη στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 και τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη στις 13 Μαρτίου 1957. Στις 31 Αυγούστου 1956 έπεσαν στη φοβερή μάχη του Νοσοκομείου Λευκωσίας τα στελέχη του Εκτελεστικού Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης από το Γέρι.
H μάχη διεξάχθηκε κατά την επιχείρηση απελευθέρωσης του φυλακισμένου αγωνιστή Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Κατά την ανταλλαγή πυρών σκοτώθηκε και ο φαρμακοποιός του Νοσοκομείου Κούλλης Κυριακίδης και τραυματίστηκε μέλος της αποστολής. Πολύνεκρο ήταν και το 1957, με τις Θυσίες στελεχών του αγώνα και τα ολοκαυτώματα που πρόσδωσαν στην ιερή διεκδίκηση της ΕΟΚΑ νέες διαστάσεις. Αυτή τη φορά το χορό του Θανάτου έσυρε ο Μάρκος Δράκος, την άγρια νύκτα της 18ης Ιανουαρίου 1957, που έλεγες πως ξεπετάχτηκε από τηυ Αινειάδα του Βιργίλιου. Έβρεχε, έριχνε χαλάζι, κεραυνοί αυλάκωναν το μαύρο στερέωμα, συγκλόνιζαν οι βροντές τα Σολιάτικα βουνά, εκτυφλωτικές οι αστραπές φωταγωγούσαν τα φαράγγια. 0 Μάρκος Δράκος ξεκίνησε με τρεις ακόμα αντάρτες για να συναντήσουν το σύνδεσμο. Έπεσαν σ’ ενέδρα των Άγγλων που άρχισαν να τους πυροβολούν με καταιγιστικά πυρά. Πήραν Θέσεις μάχης οι αντάρτες, απαγκιστρώθηκαν έρποντας. γύρισαν στο λημέρι. Με παρότρυνση του Δράκου προσευχήθηκαν και μουρμούρισαν το Θρησκευτικό ύμνο που αγαπούσε ο Μάρκος. Την αντάρτικη ψαλμουδιά συνόδευαν με την υπόκρουση τους οι καταρράχτες του ουρανού. Ξαπόστασαν και με εισήγηση του Κώστα Λόίζου, από το Μαραθόβουνο – Θυσιάστηκε αργότερα – δρασκέλισαν την απλαγιά πάνω από την Ευρύχου. 0 Μάρκος Δράκος προχωρούσε πρώτος. Οι αγωνιστές έπεσαν πάλι σ’ ενέδρα των Άγγλων που άρχισαν να πυροβολούν. 0 αρχηγός της ομάδας ανταπέδωσε τα πυρά. Οι αντάρτες δεν μπορούσαν να πυροβολήσουν μια και προπορευόταν ο Μάρκος. 0 Άγγλος στρατιώτης Γούντ είδε το Μάρκο στη λάμψη μιας αστραπής.
“Ενώ φρουρούσα, αντίκρισα ξαφνικά μπροστά μου ένα πρόσωπο. Παραμείναμε κι οι δύο ακίνητοι για μερικά δευτερόλεπτα, βλέποντας ο ένας τον άλλο και στη συνέχεια έριξα μια ριπή με το αυτόματό μου. Κατά τη μαρτυρία ακολούθησε ανταλλαγή πυρών. 0 Δράκος όμως ήταν νεκρός. Το δράμα της 3ης Μαρτίου 1957. άρχισε στις 6 το πρωί σε μιαν απλαγιά τωυ βουνών του Μαχαιρά. πιο κάτω από το ομώνυμο μοναστήρι της Παναγίας. Εκεί βρισκόταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου με τους τέσσερις συντρόφους του. Στο κρησφύγετο που έδειξε στον Αγγλικό στρατό το χέρι της προδοσίας. Πολιόρκησαν το λημέρι οι στρατιώτες, κάλεσαν τον Αυξεντίου να παραδοθεί με τους αντάρτες του. 0 Λυσιώτης ήρωας διέταξε του άνδρες του να βγουν. 0 ίδιος είχε ήδη αποφασίσει να πεθάνει. “Εγώ Θα πολεμήσω και θα πεθάνω, Πρέπει να πεθάνω”, είπε στον αδελφικό του φίλο Αντώνη Παπαδόπουλο. Εμεινε μόνος στο λημέρι ο Αυξεντίου. Κι όταν οι Άγγλοι τον κάλεσαν ξανά να παραδοθεί, στις χαράδρες αντιλάλησε η παμπάλαια κραυγή των Θερμοπυλών: Μολών λαβέ 0 δεκανέας Μπράουν πλησίασε το κρησφύγετο και κάλεσε και πάλι το Γρηγόρη να παραδοθεί. Το αυτόματο της ελευθερίας κροτάλισε κι ο υπαξιωματικός έπεφτε νεκρός. Πέταξαν μια βόμβα από το στόμιο του λημεριού. Εκράγηκε. Τραυμάτισε το παλικάρι στο λαιμό και στο γόνατο. Στη συνέχεια οι Άγγλοι έσπρωξαν έναν από τους συντρόφους του Γρηγόρη, να μπει στο κρησφύγετο. Προθυμοποιήθηκε να δέσει τις πληγές και πήρε την απάντηση: “Δεν έχουμε καιρό να χάνουμε με τα τραύματα. Πάρε τ’ όπλο σου”. Πολεμούσαν και κουβέντιαζαν. Ο Αυξεντίου συμβούλευε τον αντάρτη του πώς να μάχεται. Η άμυνα ήταν αποτελεσματική. Μετά από κάθε έκρηξη ακούγονταν βογκητά πόνου από τους Άγγλους που αναγκάζονταν να οπισθοχωρούν. Η μάχη πέρασε από διάφορες φάσεις. 0 Γρηγόρης ήταν γαλήνιος. 0 σύντροφος του μαρτυρεί πως επαναλάμβανε την απόφαση του να πεθάνει και κάθε φορά η μορφή του φωτιζόταν από μια υπερκόσμια λάμψη. Μεσημέριασε, έγειρε ο ήλιος όταν οι Εγγλέζοι άρχισαν να διοχετεύουν βενζίνη στο κρησφύγετο. Ακολούθησαν οι εκρήξεις τριών εμπρηστικών βομβών. Οι φλόγες έζωσαν τον Αυξεντίου στο βάθος του κρησφύγετου. Ήταν απόλυτα γαλήνιος. Τα τελευταία του λόγια ήταν: “Μη φοβάσαι Ματρόζο, μη φοβάσαι.” 0 σύντροφος, φλεγόμενος πετάχτηκε από τη σπηλιά. Δύο η ώρα το απόγευμα εκκωφαντική έκρηξη ανατίναξε το κρησφύγετο. 0 Γρηγόρης Αυξεντίου έγινε ολοκαύτωμα για να φωτίζει στους αιώνες τους δρόμους που οδηγούν στη λευτεριά. Η μάχη των αετών 0 χαρακτηρισμός της σκυταλοδρομίας του θανάτου βρίσκει την πλήρη έκφραση του στη μάχη του Αχυρώνα, της 2ας Σεπτεμβρίου 1958, με ήρωες τον Ανδρέα Kάρυo, το Φώτη Πίττα, τον Ηλία Παπακυριακού και το Χρίστο Σαμάρα. Μετά από προδοσία, οι Άγγλοι πάτησαν το Λιοπέτρι. Η κατάσταση εκτιμήθηκε στα γρήγορα. 0 Αγγλικός στρατός θ’ απέκλειε το χωριό θα έκανε έρευνες. Οι καταζητούμενοι έπρεπε να διαφύγουν. Αποφάσισαν: Θα επέβαιναν αυτοκινήτου που θα οδηγούσε ντόπιος αγωνιστής. Μόλις συναντιόντουσαν με τους Εγγλέζους, το αυτοκίνητο θ’ ανέπτυσσε τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα, θα έσπαζε του κλοιό, ενώ ταυτόχρονα οι καταζητούμενοι θα πυροβολούσαν με τα αυτόματα τους. Πραγματικά το αυτοκίνητο προχώρησε προς την έξοδο του χωριού. Οι Εγγλέζοι ήταν πολλοί. 0 Ανδρέας. ο Φώτης – δραπέτες κι οι δυο από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Πύλας από τις 13 Μαρτίου 1958 – ο Ηλίας κι ο Χρίστος. πετάχτηκαν κι άρχισαν μάχη που δεν βάσταξε όμως πολύ. Υστερα χάβηκαυ μέσα στο σκοτάδι και γύρισαν στο σπίτι του Παναγιώτη Καλλή, ιδιοκτήτη του μοιραίου αχυρώνα, που έμελλε να μετατραπεί σε βωμό δόξας ουρανόφταστης. Ήταν η αυγή της 1 ης Σεπτεμβρίου 1958. ώρα 3 ή 4. Οι καταζητούμενοι μπήκαν στον αχυρώνα. Σε λίγο ακούστηκαν τα μεγάφωνα του στρατού. Στο Λιοπέτρι κηρυσσόταν κατάσταση αποκλεισμού και αναγκαστικού κατ’ οίκον περιορισμού. Κανείς δεν μπορούσε πια να κινηθεί στις στράτες εκτός απ’ τους Εγγλέζους. Οι πόρτες αμπαρώθηκαν και το χωριό περίμενε με την καρδιά σφιγμένη, ανυπεράσπιστο, βουβό. Οι Εγγλέζοι άρχισαν εξονυχιστικές έρευνες. Μπήκαν στα σπίτι, στον αχυρώνα. κοίταξαν παντού, δεν βρήκαν ίχνη. Έφυγαν. 0 κόσμος συγκεντρώθηκε σε συρματόφραχτους χώρους. Έγιναν ανακρίσεις. Ζητήθηκαν πληροφορίες. Μέχρι εκείνη τη στιγμή οι προσπάθειες απέβησαν άκαρπες. 0 κόσμος γύρισε στα σπίτια του. Κάποιοι όμως κρατήθηκαν για περαιτέρω ανακρίσεις. Και το κακό ξεκίνησε. . . . 0 Παναγιώτης Καλλής επέστρεψε. Μπήκε κλεφτά στον αχυρώνα, μίλησε με τα παλικάρια. Ξαναγύρισε κοντά τους, όταν έγειρε πια ο ήλιος να δύσει. ‘Όλοι διέβλεπαν τον επερχόμενο κίνδυνο κι είχαν αποφασίσει να δώσουν τη μάχη. – Αν μας ανακαλύψουν εμείς θα σκοτωθούμε, είπε ο Ανδρέας Κάρυος. Αγκάλιασαν τον Καλλή, τον φίλησαν. ‘Ήταν ο ύστατος αποχαιρετισμός Μεσάνυχτα κτύπησαν την πόρτα ξανά. Οι Εγγλέζοι ήξεραν ήδη ότι οι καταζητούμενοι κρύβονταν στον Καλλή. Προχώρησαν στον αχυρώνα. ‘Ένας ελληνομαθής δεκανέας, ο Πήτερ Φρέντερικ Φλήητ, φώναξε στα ελληνικά κατά διαταγή του Άγγλου ταγματάρχη Φίλιπ Τζων Ρόουλυ Χέυλαντ: – E, σεις, παραδοθείτε κι εβγάτε έξω, αλλιώς οι στρατιώτες Θ’ ανοίξουν πυρ εναντίον σας. 0πως ο δεκανέας μαρτύρησε στη θανατική ανάκριση, επανέλαβε τρεις φορές τα ίδια λόγια και κάθε φορά η απάντηση ήταν μια ριπή. Υπάρχει όμως και η ελληνική πληροφορία ότι ο δεκανέας φώναξε: “Αν θέλετε τη ζωή σας, παραδοθείτε” αλλά δεν δόθηκε απάντηση. Σιγή απόλυτη επικράτησε στον αχυρώνα. Καμιά μαρτυρία ζωής. Περίμεναν μέχρι να φέξει για καλά οι Άγγλοι και να φτάσουν οι ενισχύσεις. 0 προμαχώνας ήταν ήδη περικυκλωμένος κι ο κλοιός του θανάτου αδιαπέραστος. Η ειμαρμένη είχε προδιαγράψει τις εξελίξεις ‘Ωρες για κούφιες ελπίδες και ψευδαισθήσεις δεν απέμειναν. Ούτε καταδέχονταν τέτοια οι σταυραετοί. Γύρω από τον Αχυρώνα επικράτησε εντάφια σιγή εκείνες τις στιγμές. Οι Εγγλέζοι ταμπουρώθηκαν πίσω από τοίχους, δόμες. Πήραν θέσεις σε μπαλκόνια, βεράντες, στέγες. Ξάπλωσαν στα χαντάκια. Το μυστικό απλώθηκε σ’ όλο το χωριό. Το Λιοπέτρι σώπαινε και καρτέραγε. Μια κουφόβραση κυριαρχούσε που προμήνυε το σεισμό. Κι έσπασε η τραγική σιωπή από τη φωνή του μεγαφώνου: -
- Παραδοθείτε.
- ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ, αντιλάλησαν οι αιώνες. Τα κλείστρα των πολυβόλων σηματοδότησαν με τον ξηρό μεταλλικό κρότο την έναρξη της μάχης. Κι αμέσως, εκρήξεις χειροβομβίδων, ριπές δεκάδων αυτομάτων, συγκλονιστικοί πολυβολισμοί, κραυγές, φωνές πόνου, ουρλιαχτά, εγγλέζικες διαταγές, πανδαιμόνιο. Μια ομάδα στρατιωτών επιχείρησαν να πλησιάσουν τον Αχυρώνα, έκαναν μερικά βήματα, δέχτηκαν στο ψαχνό τις σφαίρες βροχή, ούρλιασαν κάποιοι, σπάραξαν στο έδαφος και οι άλλοι οπισθοχώρησαν πανικόβλητοι. Τα παλικάρια έτρεχαν, εναλλάσσονταν, βρίσκονταν σ’ όλες τις πολεμίστρες, κροτάλιζαν τ’ αυτόματα, έριχναν χειροβομβίδες, σκορπούσαν το θάνατο. ‘Ένας αξιωματικός διέταξε στρατιώτη να προχωρήσει, εκείνος αρνήθηκε. Τον πυροβόλησε με το περίστροφό του και τον άφησε στον τόπο. Κάποιοι κατάφεραν να βγουν αθέατοι στη στέγη του Αχυρώνα. Άνοιξαν τρύπα, πέταξαν ρούχα λουσμένα με βενζίνη, έβαλαν φωτιά, μα έσβησε. Έφεραν ελικόπτερο, πέταξε πάνω απ’ τον Αχυρώνα, έριξε εμπρηστικά, φούντωσαν φλόγες, το Χάνι της Γραβιάς καιγόταν. Μα οι αγωνιστές συνέχιζαν τη μάχη, Τους φώναζαν να παραδοθούν κι εκείνοι απαντούσαν: – Μολών Λαβέ. Έφτασε ως τ’ Αυγόρου ο σάλαγος της μάχης. Κι η μάνα του Κάρυου βγήκε στην αυλή και φώναξε: – Δύναμην, γιέ μου. Δύναμην, Να πεθάνεις λεβέντης! ‘Ηρθαν νοσοκομειακά δυο τουλάχιστον φορές. Φόρτωσαν νεκρούς, τραυματίες, έφυγαν και ξαναγύρισαν. Κι ο ορυμαγδός του πολέμου συνεχιζόταν, θέριζε ο θάνατος. κορμιά, λουζόταν μ’ αίμα η γη, μέχρι τις δυο το δείλις. ‘Ώσπου το ελικόπτερο έβρεξε με βενζίνη τον Αχυρώνα. Τα φλογοβόλα μετέτρεψαν τον προμαχώνα σε πυρακτωμένη κόλαση και οι αντάρτες άρχισαν με την τελευταία σφαιροθήκη, ο καθένας με τη σειρά του, την έξοδο, καταιγιστικά πυροβολώντας, μέχρι που διάτρητοι έπεφταν στην αυλή του θυσιαστηρίου νεκροί. Ποιος έπεσε πρώτος, ποιος τελευταίος, κανείς δεν έμαθε ποτέ κι ούτε θα μάθει. Μόνο ισχυρισμοί των Εγγλέζων υπάρχουν για τη σειρά των σκυταλοδρόμων του Θανάτου. Στην ανάκριση λέχθηκε ότι πρώτος έπεσε ο Ανδρέας Κάρυος και σε λίγο ο Χρίστος Σαμάρας. Ακολούθησε ο Φώτης Πίττας και τελευταίος ο Ηλίας Παπακυριακού. ‘Οταν οι καπνοί διαλύθηκαν, οι πυροβολισμοί σταμάτησαν, οι Εγγλέζοι προχώρησαν δειλά-δειλά και λόγχισαν τους πεθαμένους σταυραετούς. Λόγχισαν τα νεκρά κορμιά με λύσσα και πυροβόλησαν τους ήρωες με περίστροφα. Δεν τους φοβόνταν πια! 0 Ανδρέας Κάρυος κι ο Χρίστος Σαμάρας έπεσαν ο ένας κοντά στον άλλο κατά το νότο. 0 δάσκαλος, ο Φώτης Πίττας προς την ανατολή. Κι ο Ηλίας Παπακυριακού βρέθηκε προς το βορρά. Στη θανατική ανάκριση που διενήργησαν οι Άγγλοι αναφέρθηκε ότι: Υπεύθυνος των Άγγλων ήταν ο ταγματάρχης Φίλιπ Τζων Ρόουλυ Χέυλαντ. Χρησιμοποιήθηκε ρουκετοβόλο των 3.5 χιλιοστών που έριξε 11 ρουκέτες. Χειροβομβίδες διαφόρων τύπων. 0 Χάρολυτ Τζάκομπς παραδέχτηκε ότι βγήκε στη στέγη και πυρπόλησε τον αχυρώνα με πετρέλαιο. Κνριάκος Μάτσης Στους περιφανέστερους ήρωες της τετράχρονης εποποιίας της ΕΟΚΑ συγκαταλέγεται ο Κυριάκος Μάτσης, που αρνήθηκε να παραδοθεί όταν τον περικύκλωσαν οι Άγγλοι κραυγάζοντας όπως τον αδελφικό του φίλο Γρηγόρη Αυξεντίου, την ηρωική ιαχή των αιώνων “Μολών Λαβέ”. 0 ήρωας διέταξε τους συντρόφους του να παραδοθούν κι ο ίδιος έμεινε στο κρησφύγετό του στο Δίκωμο. Τον ανατίναξαν οι ‘Άγγλοι με χειροβομβίδα στις 19 Νοεμβρίου 1958. H συνάντηση με το Χάρτινγκ Οι Άγγλοι γνώριζαν τον ήρωα. Τον ήρωα τον γνώριζε από πριν κι ο κυβερνήτης, ο Χάρτιγκ, που έσπευσε να τον συναντήσει στους θαλάμους βασανιστηρίων της Ομορφίτας. 0 φοβερός κυβερνήτης είχε μακρά συνομιλία με τον αγωνιστή. Συζήτησαν διεξοδικά το Κυπριακό. Το περιεχόμενο των συνομιλιών με το Μακάριο, τις προτάσεις που ο Χάρτινγκ υπέβαλε για λύση του Κυπριακού. 0 Μάτσης, που ήταν σύνδεσμος Διγενή – Μακαρίου, ήξερε βέβαια τα πάντα από προηγουμένως. Στη συζήτηση, πίσω από το Χάρτινγκ βρίσκονταν οι πέντε ανακριτές. Στην πορεία της συνομιλίας ο κυβερνήτης έκανε μια χειρονομία απρόβλεπτη: Πρότεινε στον Κυριάκο Μάτση μισό εκατομμύριο λίρες. για να του αποκαλύψει το κρησφύγετο του Διγενή! Αυτή ακριβώς η χειρονομία σήμανε το τέλος της συνάντησης. 0 Κυριάκος Μάτσης ορθώθηκε αγανακτισμένος. Χτύπησε δυνατά τη γροθιά του στο τραπέζι και φώναξε: “Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής. Ντρέπομαι για σένα..” Γύρισε ο αγωνιστής απότομα, έσπρωξε την πόρτα, βγήκε και κατέβηκε στο κελί του”. Επίλογος Στη συνοπτική αναφορά σημειώθηκαν σε γενικές γραμμές μερικά στιγμιότυπα από τον απελευθερωτικό αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού για Ένωση με την Ελλάδα. Ο σκοπός της ΕΟΚΑ δεν επιτεύχθηκε. Ο αγώνας τερματίστηκε το Φεβρουάριο του 1959 με την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και την ανακήρυξη ανεξάρτητου Κυπριακού κράτους.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΓΕΩΡΓΙΑΝΟΣ ΔΑΧΤΥΛΟΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΑ:Experts: Statements on 'Georgian trail' in recent terrorist acts will provoke new tensions with Georgia
Experts: Statements on 'Georgian trail' in recent terrorist acts will provoke new tensions with Georgia
Azerbaijan, Baku, / Trend News E.Tariverdiyeva /
Russia's statements on 'Georgian trail' in terrorist acts in Moscow March 29 will provoke new tensions in relations with Georgia, experts say.
"At this stage, Moscow does not afraid to spoil its relations with the Georgian leadership, because they simply can not spoil - they simply do not exist," Russian National Strategy Institute Director Mikhail Remizov told Trend News. "But more importantly that it should not to spoil relations with the society of Georgia.'
The Russian Federal Security Service (FSS) has found another trail in the terrorist attacks on the Moscow subway March 29. This time it is a 'Georgian trial', Security Council Secretary Nikolay Patrushev was quoted as saying by the Ekho Moskvy radio station.
According to him, there is information that the Georgian special services staff are in contact with militants in the North Caucasus. "We need to verify this version and in relation to terrorist acts in Moscow," he said. "There is Georgia and its unpredictable leader - Mikheil Saakashvili. Once he had started the war. It is possible that he will again."
March 29 morning, explosions occurred at the metro stations "Lubyanka" and "Park Kultury". Based on the recent figures, about the blasts killed 38 people and injured - 64.
According to the Georgian experts, the statements of this kind can lead to disastrous consequences and further increase tensions between the two countries.
Georgian politicians called on Russia to stop constantly looking for an enemy in Georgia.
Georgia is ready to cooperate with Russia in the disclosure of the terrorist attacks in Moscow, Georgian State Reintegration Minister Temur Yakobashvili told to Rustavi-2 television channel. He commented on Patrushev's stament.
"If Russia has any indications of Georgia's involvement in this terrorist attacks, it can apply to us. There are the formats in which we can cooperate," he said.
However, he expressed surprise that Russia was late with accusations towards Georgia. "There are two statements, including Foreign Minister Sergei Lavrov's statement that the traces lead to Afghanistan and Pakistan, which is designed for the West, and Patrushev's statement on 'Georgian trail', which is intended for domestic consumption, to turn Georgia into the enemy," the minister said.
Georgian experts believe that Russia can resort to new aggression under the pretext of the country's alleged participation in a terrorist act.
"Accusations against Georgia after such attacks have become routine and Russia cannot do without a so-called 'Georgian trail' in any terrorist act, although later versions of events never verify such accusations," expert Soso Tsintsadze said.
Georgian deputy Nika Laliashvili, Patrushev's statement about "the Georgian trail" may be a signal for a new aggression against Georgia.
"Russia is preparing for a new aggression against Georgia and is looking for occasion," the Christian Democrats opposition faction one of the leaders in the Georgian Parliament Laliashvili told Trend News, commenting on the Russian side's statements about terrorist attacks in Moscow.
Georgia's National Democratic Party calls on a formal response to the statement by Russian Secretary of the National Security Patrushev about "Georgia trail" in a series of attacks in Moscow.
"This is the official position of Moscow, which was voiced by senior official of the Kremlin. It requires immediate official and hard answer," the NDP (National Democratic Party) one of the leaders, MP Guram Chakhvadze told Trend News. He said that it is disinformation and provocation.
"These statements concern us, as they have some aggressive goals against our state," he said.
Chahvadze said that the world community should help Georgia in this "difficult period", fixing its clear stance towards the allegations of Moscow.
"We must also adopt a general statement on behalf of all the political forces on the inadmissibility of such insinuations and accusations, which can lead to serious consequences," MP said.
Russian political analyst Mikhail Remizov believes statements on 'Georgian trail' in terrorist acts in Moscow should have been done with great reservations, but not declaratively, as it has been done.
"What's bad is that if the statement was made to relive the Russian Federal Security Service (FSS) from the direct responsibility and the special security services," Russian National Strategy Institute Director Remizov told Trend News. "In terms of perception, if the neighbors have done something, it is better than if the intelligence agencies overlooked for by their own citizens, but from a professional point of view it is equally serious miscalculation."
According to Remizov, the North Caucasus underground and tangle of contradictions brings up many interests outside of the regional players, including Georgia, which, incidentally, the Georgians do not hide, creating, in particular, the opposition Caucasian channel. Perhaps the Russian security services are convinced that Georgia takes part in the big game in the North Caucasus, he said.
"I think that it is incorrect to realize Patrushev's statement in the context of the fact that Georgia is an organizer of terrorist attacks and the customer, rather, it is that the Georgian factor exists in the terror network," the expert added.
This statement can certainly be a kind of political demarche, but most likely for the special security service's official, it is natural observation of that the regional problems of the North Caucasus does not exist in isolation from Russia's relations with neighboring states, he said.
Therefore, the statements of this kind, of course, had to be done with great reservations, but not as declarative as it was done, he said
Azerbaijan, Baku, / Trend News E.Tariverdiyeva /
Russia's statements on 'Georgian trail' in terrorist acts in Moscow March 29 will provoke new tensions in relations with Georgia, experts say.
"At this stage, Moscow does not afraid to spoil its relations with the Georgian leadership, because they simply can not spoil - they simply do not exist," Russian National Strategy Institute Director Mikhail Remizov told Trend News. "But more importantly that it should not to spoil relations with the society of Georgia.'
The Russian Federal Security Service (FSS) has found another trail in the terrorist attacks on the Moscow subway March 29. This time it is a 'Georgian trial', Security Council Secretary Nikolay Patrushev was quoted as saying by the Ekho Moskvy radio station.
According to him, there is information that the Georgian special services staff are in contact with militants in the North Caucasus. "We need to verify this version and in relation to terrorist acts in Moscow," he said. "There is Georgia and its unpredictable leader - Mikheil Saakashvili. Once he had started the war. It is possible that he will again."
March 29 morning, explosions occurred at the metro stations "Lubyanka" and "Park Kultury". Based on the recent figures, about the blasts killed 38 people and injured - 64.
According to the Georgian experts, the statements of this kind can lead to disastrous consequences and further increase tensions between the two countries.
Georgian politicians called on Russia to stop constantly looking for an enemy in Georgia.
Georgia is ready to cooperate with Russia in the disclosure of the terrorist attacks in Moscow, Georgian State Reintegration Minister Temur Yakobashvili told to Rustavi-2 television channel. He commented on Patrushev's stament.
"If Russia has any indications of Georgia's involvement in this terrorist attacks, it can apply to us. There are the formats in which we can cooperate," he said.
However, he expressed surprise that Russia was late with accusations towards Georgia. "There are two statements, including Foreign Minister Sergei Lavrov's statement that the traces lead to Afghanistan and Pakistan, which is designed for the West, and Patrushev's statement on 'Georgian trail', which is intended for domestic consumption, to turn Georgia into the enemy," the minister said.
Georgian experts believe that Russia can resort to new aggression under the pretext of the country's alleged participation in a terrorist act.
"Accusations against Georgia after such attacks have become routine and Russia cannot do without a so-called 'Georgian trail' in any terrorist act, although later versions of events never verify such accusations," expert Soso Tsintsadze said.
Georgian deputy Nika Laliashvili, Patrushev's statement about "the Georgian trail" may be a signal for a new aggression against Georgia.
"Russia is preparing for a new aggression against Georgia and is looking for occasion," the Christian Democrats opposition faction one of the leaders in the Georgian Parliament Laliashvili told Trend News, commenting on the Russian side's statements about terrorist attacks in Moscow.
Georgia's National Democratic Party calls on a formal response to the statement by Russian Secretary of the National Security Patrushev about "Georgia trail" in a series of attacks in Moscow.
"This is the official position of Moscow, which was voiced by senior official of the Kremlin. It requires immediate official and hard answer," the NDP (National Democratic Party) one of the leaders, MP Guram Chakhvadze told Trend News. He said that it is disinformation and provocation.
"These statements concern us, as they have some aggressive goals against our state," he said.
Chahvadze said that the world community should help Georgia in this "difficult period", fixing its clear stance towards the allegations of Moscow.
"We must also adopt a general statement on behalf of all the political forces on the inadmissibility of such insinuations and accusations, which can lead to serious consequences," MP said.
Russian political analyst Mikhail Remizov believes statements on 'Georgian trail' in terrorist acts in Moscow should have been done with great reservations, but not declaratively, as it has been done.
"What's bad is that if the statement was made to relive the Russian Federal Security Service (FSS) from the direct responsibility and the special security services," Russian National Strategy Institute Director Remizov told Trend News. "In terms of perception, if the neighbors have done something, it is better than if the intelligence agencies overlooked for by their own citizens, but from a professional point of view it is equally serious miscalculation."
According to Remizov, the North Caucasus underground and tangle of contradictions brings up many interests outside of the regional players, including Georgia, which, incidentally, the Georgians do not hide, creating, in particular, the opposition Caucasian channel. Perhaps the Russian security services are convinced that Georgia takes part in the big game in the North Caucasus, he said.
"I think that it is incorrect to realize Patrushev's statement in the context of the fact that Georgia is an organizer of terrorist attacks and the customer, rather, it is that the Georgian factor exists in the terror network," the expert added.
This statement can certainly be a kind of political demarche, but most likely for the special security service's official, it is natural observation of that the regional problems of the North Caucasus does not exist in isolation from Russia's relations with neighboring states, he said.
Therefore, the statements of this kind, of course, had to be done with great reservations, but not as declarative as it was done, he said
ΞΕΣΚΙΣΤΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΚΟΜΙΣΙΟΝ. ΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ ΑΛΛΟΙ ΤΟ ΕΣΠΑΣΑΝ ΑΛΛΟΙ ΘΑ ΤΟ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ.Προτείνει αλλαγές στο εργασιακό Πρωταθλήτρια η Ελλάδα σε απώλεια ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με την Κομισιόν
Βελτιώθηκε η κατάσταση λόγω της κρίσης γιατί μειώθηκαν οι εισαγωγές
Ευελιξία στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα συστήνει για την Ελλάδα έκθεση της Κομισιόν που δημοσιεύθηκε σήμερα. Αναδεικνύει την Ελλάδα σε «πρωταθλήτρια» απώλειας ανταγωνιστικότητας και συστήνει «μεταρρυθμίσεις» που θα διευκολύνουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση που τώρα διανύει.
«Η Ελλάδα είναι μία κατηγορία από μόνη της, συνδυάζοντας μεγάλες και επίμονες δημοσιονομικές ανισορροπίες και παρατεταμένες απώλειες ανταγωνιστικότητας» επισημαίνεται στην τριμηνιαία έκθεση της Επιτροπής.
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ροές εμπορίου και υπηρεσιών) εκτοξεύθηκε πάνω από το10% του ΑΕΠ και το καθαρό εξωτερικό χρέος της χώρας φθάνει στο 90% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα διατηρεί υψηλά, δημοσιονομικά ελλείμματα και δημόσιο χρέος στο 110% του ΑΕΠ, δηλαδή πολύ πάνω από το όριο του 60% που θέτει η Ε.Ε..
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι «σαφώς χρειάζεται σημαντική πολιτική δράση» χαιρετίζοντας τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά προσθέτοντας ότι απαιτείται και «αναγκαία προσαρμογής της ανταγωνιστικότητας».
Όπως σημειώνεται απαιτούνται «σημαντικές αλλαγές» και άρση της ακαμψίας στην αγορά προϊόντων και εργασίας η οποία στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι είναι υψηλή. Προτίθεται μάλιστα με νόημα ότι στην η Ελλάδα «η αποφασιστική πολιτική δράση στους μισθούς του δημοσίου διευκολύνει συνολικά την προσαρμογή της ανταγωνιστικότητας» υπονοώντας ότι θα ακολουθήσει και ο ιδιωτικός τομέας.
Δεν είναι μονόδρομος η μείωση των μισθών
Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν πάντως ότι για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας δεν είναι «μονόδρομος» η μείωση των μισθών που το τελευταία διάστημα επαναλαμβάνεται διαρκώς από κοινοτικά χείλη. Σε αυτή συμβάλλουν και γενικότερες παρεμβάσεις όπως η απελευθέρωση των αγορών και η πάταξη της γραφειοκρατίας που προωθούνται, αλλά και μέτρα που πρέπει να λάβουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις περιορίζοντας τα πολύ μεγάλα περιθώρια κέρδους που κάποιες εξ αυτών έχουν και προωθώντας τον εκσυγχρονισμό και την εκλογίκευση της λειτουργίας τους.
Θετικό πάντως θεωρείται το γεγονός ότι λόγω της κρίσης στην Ελλάδα το εξωτερικό έλλειμμα έχει περιοριστεί σημαντικά καθώς μειώθηκαν σημαντικά οι εισαγωγές με υποκατάσταση των εισαγόμενων από εγχώρια προϊόντα κυρίως χαμηλότερης αξίας. Συν τοις άλλοις, εξαιτίας της μείωσης των επενδύσεων περιορίστηκαν οι προμήθειες εξοπλισμού.
Δήμητρα Καδδά
Ευελιξία στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα συστήνει για την Ελλάδα έκθεση της Κομισιόν που δημοσιεύθηκε σήμερα. Αναδεικνύει την Ελλάδα σε «πρωταθλήτρια» απώλειας ανταγωνιστικότητας και συστήνει «μεταρρυθμίσεις» που θα διευκολύνουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση που τώρα διανύει.
«Η Ελλάδα είναι μία κατηγορία από μόνη της, συνδυάζοντας μεγάλες και επίμονες δημοσιονομικές ανισορροπίες και παρατεταμένες απώλειες ανταγωνιστικότητας» επισημαίνεται στην τριμηνιαία έκθεση της Επιτροπής.
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ροές εμπορίου και υπηρεσιών) εκτοξεύθηκε πάνω από το10% του ΑΕΠ και το καθαρό εξωτερικό χρέος της χώρας φθάνει στο 90% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα διατηρεί υψηλά, δημοσιονομικά ελλείμματα και δημόσιο χρέος στο 110% του ΑΕΠ, δηλαδή πολύ πάνω από το όριο του 60% που θέτει η Ε.Ε..
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι «σαφώς χρειάζεται σημαντική πολιτική δράση» χαιρετίζοντας τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά προσθέτοντας ότι απαιτείται και «αναγκαία προσαρμογής της ανταγωνιστικότητας».
Όπως σημειώνεται απαιτούνται «σημαντικές αλλαγές» και άρση της ακαμψίας στην αγορά προϊόντων και εργασίας η οποία στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι είναι υψηλή. Προτίθεται μάλιστα με νόημα ότι στην η Ελλάδα «η αποφασιστική πολιτική δράση στους μισθούς του δημοσίου διευκολύνει συνολικά την προσαρμογή της ανταγωνιστικότητας» υπονοώντας ότι θα ακολουθήσει και ο ιδιωτικός τομέας.
Δεν είναι μονόδρομος η μείωση των μισθών
Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν πάντως ότι για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας δεν είναι «μονόδρομος» η μείωση των μισθών που το τελευταία διάστημα επαναλαμβάνεται διαρκώς από κοινοτικά χείλη. Σε αυτή συμβάλλουν και γενικότερες παρεμβάσεις όπως η απελευθέρωση των αγορών και η πάταξη της γραφειοκρατίας που προωθούνται, αλλά και μέτρα που πρέπει να λάβουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις περιορίζοντας τα πολύ μεγάλα περιθώρια κέρδους που κάποιες εξ αυτών έχουν και προωθώντας τον εκσυγχρονισμό και την εκλογίκευση της λειτουργίας τους.
Θετικό πάντως θεωρείται το γεγονός ότι λόγω της κρίσης στην Ελλάδα το εξωτερικό έλλειμμα έχει περιοριστεί σημαντικά καθώς μειώθηκαν σημαντικά οι εισαγωγές με υποκατάσταση των εισαγόμενων από εγχώρια προϊόντα κυρίως χαμηλότερης αξίας. Συν τοις άλλοις, εξαιτίας της μείωσης των επενδύσεων περιορίστηκαν οι προμήθειες εξοπλισμού.
Δήμητρα Καδδά
Μεγάλη Πέμπτη
«Ο τρωγών μου την Σάρκα και πίνων μου το Αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ» (Ιωάν. ς ΄ 22-59, Ματθ. κς΄ 17-29)
Το μάννα έθρεψε τους Εβραίους στην έρημο 40 ολόκληρα χρόνια, αλλά δεν ήταν το μάννα το αληθινό. Ήταν μόνο το αντίτυπό του. Όσοι έφαγαν, πέθαναν.
Έπρεπε να έρθει το Μάννα το Αληθινό, που όσοι θα το τρώνε ποτέ δε θα πεθάνουν. Αυτό ζήτησαν κι εκείνοι που χόρτασαν ψωμί ανάμεσα στο πλήθος των πεντακισχιλίων. Δεν αναγνώρισαν όμως ότι το Αληθινό Ψωμί, «ο Άρτος ο Αληθινός» ήταν μπροστά τους. «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος», αλλ’ «εαν τις φάγη εκ τούτου του Άρτου ζήσεται εις τον αιώνα».
Έτσι νομίζουν πολλοί. Στη συσσώρευση υλικών αγαθών φαντάζονται ότι υπάρχει η ζωή και η ευτυχία. Μοιάζουν μ’ εκείνους εκ των πεντακισχιλίων που πλησίασαν τον Κύριο και ζήτησαν «την βρώσιν την απολλυμένην». Και αυτοί είναι οι πολλοί. Οι λίγοι μόνο, οι Δώδεκα, ο πολύ στενός Κύκλος, κατανόησε τον Ιησού. Αυτοί μείνανε, σ’ εκείνο που έλεγε.
Είναι πολύ δύσκολο να διακρίνεις τι έχει ζωή μόνιμη και αιώνια και τι δεν έχει. Εκείνους που ο Πατήρ έλκυσε προς τον Υιό, αυτοί μόνοι μπορούν να καταλάβουν που είναι η ζωή (Ιωάν. Σ΄ 44).
«Ο τρωγών μου την Σάρκα… εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ». Σώμα και ψυχή γίνονται κατοικητήριο του Χριστού. «Χριστοφόροι» και «Θεοφόροι». «Σύσσωμοι» και «Σύναιμοι».
Πόση άμετρη είναι η Αγάπη Σου, Κύριε! Πώς με αξίωσες, μέλος δικό Σου να γίνω! Η σκηνή τούτη η ρυπαρή, σκηνή δική Σου να γίνει! Απορώ και ντρέπομαι τον εαυτό μου! Πού να τον ακουμπήσω, και πού ν’ απλώσω τα μέλη τα δικά Σου; Βλέπω το φως της χάριτός Σου και από τα βάθη της καρδιάς, ποθώ πολύ, Δοξαστικά πολλά να σ’ αποδώσω…
Του Δείπνου Σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο ληστής ομολογώ σοι, Μνήσθητι μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη Βασιλεία Σου.
Το μάννα έθρεψε τους Εβραίους στην έρημο 40 ολόκληρα χρόνια, αλλά δεν ήταν το μάννα το αληθινό. Ήταν μόνο το αντίτυπό του. Όσοι έφαγαν, πέθαναν.
Έπρεπε να έρθει το Μάννα το Αληθινό, που όσοι θα το τρώνε ποτέ δε θα πεθάνουν. Αυτό ζήτησαν κι εκείνοι που χόρτασαν ψωμί ανάμεσα στο πλήθος των πεντακισχιλίων. Δεν αναγνώρισαν όμως ότι το Αληθινό Ψωμί, «ο Άρτος ο Αληθινός» ήταν μπροστά τους. «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος», αλλ’ «εαν τις φάγη εκ τούτου του Άρτου ζήσεται εις τον αιώνα».
Έτσι νομίζουν πολλοί. Στη συσσώρευση υλικών αγαθών φαντάζονται ότι υπάρχει η ζωή και η ευτυχία. Μοιάζουν μ’ εκείνους εκ των πεντακισχιλίων που πλησίασαν τον Κύριο και ζήτησαν «την βρώσιν την απολλυμένην». Και αυτοί είναι οι πολλοί. Οι λίγοι μόνο, οι Δώδεκα, ο πολύ στενός Κύκλος, κατανόησε τον Ιησού. Αυτοί μείνανε, σ’ εκείνο που έλεγε.
Είναι πολύ δύσκολο να διακρίνεις τι έχει ζωή μόνιμη και αιώνια και τι δεν έχει. Εκείνους που ο Πατήρ έλκυσε προς τον Υιό, αυτοί μόνοι μπορούν να καταλάβουν που είναι η ζωή (Ιωάν. Σ΄ 44).
«Ο τρωγών μου την Σάρκα… εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ». Σώμα και ψυχή γίνονται κατοικητήριο του Χριστού. «Χριστοφόροι» και «Θεοφόροι». «Σύσσωμοι» και «Σύναιμοι».
Πόση άμετρη είναι η Αγάπη Σου, Κύριε! Πώς με αξίωσες, μέλος δικό Σου να γίνω! Η σκηνή τούτη η ρυπαρή, σκηνή δική Σου να γίνει! Απορώ και ντρέπομαι τον εαυτό μου! Πού να τον ακουμπήσω, και πού ν’ απλώσω τα μέλη τα δικά Σου; Βλέπω το φως της χάριτός Σου και από τα βάθη της καρδιάς, ποθώ πολύ, Δοξαστικά πολλά να σ’ αποδώσω…
Του Δείπνου Σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο ληστής ομολογώ σοι, Μνήσθητι μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη Βασιλεία Σου.
ΠΑΕΙ ΚΑΛΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΓΓΛΩΝ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΓΙΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΡΗΜΗΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Ασφυκτικές πιέσεις για «ενδιάμεση συμφωνία» που θα αποτυπώνει τις «συγκλίσεις» στο θέμα της διακυβέρνησης και ειδικότερα την πρόταση εκ περιτροπής άσκησης της εξουσίας από πλειοψηφούντες ‘Ελληνες και μειοψηφούντες Τούρκους στην Κύπρο, ασκεί το Λονδίνο δια μέσου του ΟΗΕ.
Καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι σκοπός της Βρετανίας είναι να «κλειδώσει» στη συνέχεια την ελληνική παραχώρηση με ψήφισμα του ΟΗΕ, ανεξαρτήτως τελικής έγκρισης από τους ψηφοφόρους.
του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας έχει κατέστη επίκεντρο νέου χάσματος “ελίτ”/κοινωνίας, ίσως βαθύτερου και αυτού του 2004, με αφορμή τότε το σχέδιο Ανάν. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ και τμήμα της ηγεσίας του ΔΗΣΥ, περιλαμβανομένου του Προέδρου του, υποστηρίζουν την εκ περιτροπής, την απορρίπτουν όμως με τεράστια πλειοψηφία οι πολίτες!
Οι Βρετανοί επικαλούνται την ανάγκη να «στηριχθεί» ο Ταλάτ στις εκλογές – αν και δεν είναι σαφές τι σχέση έχει αυτό με την ενδιάμεση συμφωνία. Στην πραγματικότητα, υπογραμμίζουν διπλωματικοί αναλυτές, ενδιαφέρονται να δεσμεύσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά δια της υπογραφής επί του περιεχομένου της λύσεως, ανεξαρτήτως δημοψηφίσματος. Η διαπίστωση προόδου στις διαπραγματεύσεις απαλάσσει επίσης την Τουρκία από κατηγορίες ότι κωλυσιεργεί τη διαδικασία επίλυσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά εναντίον οποιασδήποτε κυβέρνησης θελήσει να αποφύγει παρόμοιες ρυθμίσεις, ευθυγραμμίζοντας την πολιτική της με τη λαϊκή βούληση.
Η «ενδιάμεση συμφωνία» θα πάρει τη μορφή ανακοινωθέντος για την πρόοδο των συνομιλιών που αναμένεται να εκδοθεί την επόμενη εβδομάδα. Η κυβέρνηση Χριστόφια αποδέχθηκε την ιδέα, αναφέρουν πληροφορίες από καλά ενημερωμένους κύκλους, συζητά όμως το περιεχόμενο του ανακοινωθέντος. Η βρετανική «πρεμούρα» εξηγείται από την εκτίμηση του Λονδίνου ότι μια ρύθμιση όπως η «εκ περιτροπής» πολύ δύσκολα θα εγκριθεί σε δημοψήφισμα, επιδιώκεται επομένως ο εγκλωβισμός δια της υπογραφής των ηγετών.
Η τελευταία δημοσκόπηση του Αντέννα Κύπρου δίνει 70% των Ελληνοκυπρίων κατηγορηματικά αντίθετο τόσο με την «εκ περιτροπής», όσο και την παραμονή 50.000 εποίκων (που αποδέχεται ο κ. Χριστόφιας), ακόμη κι αν Τουρκία και Ταλάτ ικανοποιήσουν όλα τα άλλα ελληνικά αιτήματα! Η δημοσκόπηση είναι η τελευταία μιας πληθώρας που κατέδειξαν πέραν αμφιβολίας τη σταθερότητα της διαφωνίας του λαού προς ένα κράτος όπου συντριπτική πλειοψηφία (82%) και μειοψηφία (18%) θα … εναλάσσονται στην εξουσία εφ’ όλης της νήσου! Η εκ περιτροπής όμως είναι το θεμέλιο των προτάσεων Χριστόφια στις διαπραγματεύσεις! Ακόμα και το ¼ των (παροιμιώδους πειθαρχίας) ψηφοφόρων του ΑΚΕΛ, διαφωνούν κατηγορηματικά με την πρόταση!
Η κυπριακή κοινή γνώμη τελεί εν πλήρει συγχύσει και συνήθως επιδεικνύει μεγάλη αδιαφορία για τις λεπτομέρειες των συνομιλιών, που διεξάγονται σε γλώσσα και όρους ακατανόητους και διέπονται από αφόρητο νομικισμό/βυζαντινισμό, σε σημείο που διερωτάται κανείς αν αυτά εφευρέθηκαν για να αποκρύπτουν από τους πολίτες το πραγματικό διακύβευμα των ρυθμίσεων. Στο ζήτημα όμως της εκ περιτροπής αντέδρασε έντονα, εκτιμώντας ότι θα ζει άλλοτε σε ελληνικό και άλλοτε σε τουρκικό κράτος, θα χάσει δηλαδή το κράτος που διαθέτει σήμερα και την προστασία του, προς όφελος μιας ρύθμισης ελάχιστα δημοκρατικής και αμφισβητήσιμης βιωσιμότητας. Ο μέσος Κύπριος αγανακτεί με την ιδέα πλήρους εξίσωσης του 18% με το 82% και μάλιστα με σύστημα «σταθμισμένης ψήφου» που υπολογίζει, κατά τρόπο παγκοσμίως πρωτοφανή, πέντε φορές λιγότερο τις ελληνικές από τις τουρκικές ψήφους!
Μια τόσο σημαντική απόκλιση λαού/ηγεσίας σε τόσο κεντρικό θέμα της διαπραγμάτευσης εγείρει, υπογραμμίζουν έγκριτοι συνταγματολόγοι και η ηγεσία των Κυπρίων Σοσιαλιστών, ζητήματα νομιμότητας μιας διαδικασίας που έχει μορφή διακοινοτικής διαπραγμάτευσης, εξελίσσεται όμως σε συντακτική διαδικασία. ‘Όπως και ευστάθειας της λύσης.
Οι διαμάχες αυτές είναι η αιτία της βαριάς πολιτικής ατμόσφαιρας στο νησί, μετά ιδίως την αποχώρηση της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση, που συνοδεύτηκε από έντονες καταγγελίες για αθέτηση της προεκλογικής συμφωνίας με το ΑΚΕΛ, που επέτρεψε την εκλογή του κ. Χριστόφια (ο Πρόεδρος εξελέγη όχι μόνο με ψήφους του ΑΚΕΛ, αλλά επίσης του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και των Οικολόγων). Και τα τρία κόμματα, πέραν του ΑΚΕΛ, που υποστήριξαν το 2008 την υποψηφιότητά του διαφωνούν με τις προτάσεις που κατέθεσε στις διαπραγματεύσεις! (Να σημειωθεί ότι οι Σοσιαλιστές αποχώρησαν από την κυβέρνηση, παρά τα εντονότατα και ανοίκεια διαβήματα, δημόσια και παρασκηνιακά, του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος να μην το πράξουν!
Με τη φιλοδοξία να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην άμβλυνση των πολιτικών παθών και στην προώθηση λύσης ετοιμάζεται να κατέλθει στις 12/4 στη Μεγαλόνησο ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Ο κ. Παπανδρέου θα συναντηθεί τελικά όχι με το Εθνικό Συμβούλιο, όπως αντιμετωπιζόταν αρχικά και είχε γίνει στο παρελθόν από άλλους ‘Ελληνες Πρωθυπουργούς, αλλά με το Συμβούλιο Αρχηγών (στο οποίο δεν συμμετέχουν στελέχη όπως οι Βάσσος Λυσσαρίδης, Γιώργος Κολοκασίδης, Νίκος Κατσουρίδης). Η Αθήνα εκτιμά ότι υπάρχουν μεγαλύτερες ελπίδες προόδου στο κυπριακό απότι στα καθευατό ελληνοτουρκικά, εκτιμά όμως ότι πρέπει να ξεπερασθεί η εκτιμώμενη από την Αθήνα «απροθυμία» τομέων της ελίτ και της κοινωνίας για λύση, υποστηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες.
Στο μεταξύ βέβαια, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που τραβάει στην άκρη κάθε δυνατότητα ερμηνείας, για να στείλει τους Ελληνοκύπριους, θύματα της τουρκικής εισβολής και κατοχής σε κατοχικά όργανα για να βρουν το δίκηο τους αναφορικά με τις αρπαγμένες περιουσίες τους, υπογραμμίζει την διεθνή πολιτική απομόνωση της Κύπρου. Επί πολλά χρόνια, Κύπρος και Ελλάδα, εν ονόματι της ανάγκης διατήρησης του «καλού κλίματος» με την Τουρκία, είναι ουσιαστικά απούσες από όλα τα διεθνή φόρουμ ή εκφράζονται με νομικό, μη πολιτικό τρόπο. ‘Οποτε γίνεται συζήτηση διεθνώς για το κυπριακό, είναι παρόντα μόνο τα επιχειρήματα του εισβολέα, ο οποίος και φτιάχνει, αντιστάσεως μη ούσης, και το διεθνές πολιτικό κλίμα. Γίνεται περισσότερη φασαρία στην Ευρώπη για τη γενοκτονία των Αρμενίων προ εκατό ετών και καθόλου σχεδόν για τη συνεχιζόμενη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους από τον τουρκικό στρατό! Σε όρους αστικού δικαίου, η συμπεριφορά του θύματος ενθαρρύνει και δικαιολογεί τη χρησικτησία!
ΒΡΕΤΑΝΙΑ - ΚΥΠΡΟΣ: Πάντα παρούσα η Αυτοκρατορία
Μπορεί να αλλάζουν οι περιστάσεις, να μεταβάλλεται η ρητορεία, οι κεντρικές επιδιώξεις όμως, αλλά και οι βασικές τακτικές της Βρετανίας στο κυπριακό παραμένουν αναλλοίωτες στο διάβα των δεκαετιών. Ποτέ η Αυτού Μεγαλειότης δεν χώνεψε την απαίτηση των κατοίκων της αποικίας της να ασκήσουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεσή τους. Πόσο μάλλον που η Κύπρος είναι νησί κολοσσιαίας στρατηγικής και, πιθανότατα, οικονομικής σημασίας.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πολύ δύσκολο για το Λονδίνο, πολιτικά και στρατιωτικά, να διατηρήσει την αποικία του. Χρησιμοποίησε (και αργότερα η Ουάσιγκτον) πιο έμμεσους τρόπους, όπως την εισαγωγή του τουρκικού παράγοντα στο κυπριακό και τις κάθε είδους εσωτερικές διενέξεις του ελληνικού χώρου. Σε κάθε κρίσιμη στιγμή απέσπασε σημαντικές υποχωρήσεις, χωρίς να δώσει τα ανταλλάγματα που υποσχέθηκε. Τρεις κλασικές περιπτώσεις χρήσης απατηλών υποσχέσεων (και παρασκηνιακών απειλών) ήταν:
- όταν έπεισε τον Μακάριο, υποσχόμενο την ανεξαρτησία, να αποκηρύξει την ένωση. Το Λονδίνο έδωσε μεν ανεξαρτησία, με τις συνθήκες όμως εγκαθίδρυσης του νέου κράτους δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις διαρκούς αμφισβήτησης της κυριαρχίας του
- όταν έπεισαν ΗΠΑ (και Καραμανλής) τον Μακάριο να αποδεχθεί διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία, υποσχόμενο άμεση επιστροφή Αμμοχώστου, σύντομη λύση και αποχώρηση τουρκικών δυνάμεων. Η διζωνική-δικοινοτική παγιώθηκε, όμως η Αμμόχωστος παραμένει, όπως και όλη η Βόρεια Κύπρος, υπό τουρκική κατοχή
- τώρα επιδιώκει μια κρίσιμη αφαίρεση κυριαρχίας από τον κυπριακό λαό, με την αποδοχή της εκ περιτροπής προεδρίας,
Σε κάθε περίπτωση, η βρετανική διπλωματία διακρίνεται για τη σαφήνεια της στρατηγικής επιδίωξης στην οποία μένει πιστή με αξιοθαύμαστη σταθερότητα και για την υποταγή όλων των άλλων επί μέρους θεμάτων στην κεντρική αυτή επιδίωξη.
Ασφυκτικές πιέσεις για «ενδιάμεση συμφωνία» που θα αποτυπώνει τις «συγκλίσεις» στο θέμα της διακυβέρνησης και ειδικότερα την πρόταση εκ περιτροπής άσκησης της εξουσίας από πλειοψηφούντες ‘Ελληνες και μειοψηφούντες Τούρκους στην Κύπρο, ασκεί το Λονδίνο δια μέσου του ΟΗΕ.
Καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι σκοπός της Βρετανίας είναι να «κλειδώσει» στη συνέχεια την ελληνική παραχώρηση με ψήφισμα του ΟΗΕ, ανεξαρτήτως τελικής έγκρισης από τους ψηφοφόρους.
του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας έχει κατέστη επίκεντρο νέου χάσματος “ελίτ”/κοινωνίας, ίσως βαθύτερου και αυτού του 2004, με αφορμή τότε το σχέδιο Ανάν. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ και τμήμα της ηγεσίας του ΔΗΣΥ, περιλαμβανομένου του Προέδρου του, υποστηρίζουν την εκ περιτροπής, την απορρίπτουν όμως με τεράστια πλειοψηφία οι πολίτες!
Οι Βρετανοί επικαλούνται την ανάγκη να «στηριχθεί» ο Ταλάτ στις εκλογές – αν και δεν είναι σαφές τι σχέση έχει αυτό με την ενδιάμεση συμφωνία. Στην πραγματικότητα, υπογραμμίζουν διπλωματικοί αναλυτές, ενδιαφέρονται να δεσμεύσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά δια της υπογραφής επί του περιεχομένου της λύσεως, ανεξαρτήτως δημοψηφίσματος. Η διαπίστωση προόδου στις διαπραγματεύσεις απαλάσσει επίσης την Τουρκία από κατηγορίες ότι κωλυσιεργεί τη διαδικασία επίλυσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά εναντίον οποιασδήποτε κυβέρνησης θελήσει να αποφύγει παρόμοιες ρυθμίσεις, ευθυγραμμίζοντας την πολιτική της με τη λαϊκή βούληση.
Η «ενδιάμεση συμφωνία» θα πάρει τη μορφή ανακοινωθέντος για την πρόοδο των συνομιλιών που αναμένεται να εκδοθεί την επόμενη εβδομάδα. Η κυβέρνηση Χριστόφια αποδέχθηκε την ιδέα, αναφέρουν πληροφορίες από καλά ενημερωμένους κύκλους, συζητά όμως το περιεχόμενο του ανακοινωθέντος. Η βρετανική «πρεμούρα» εξηγείται από την εκτίμηση του Λονδίνου ότι μια ρύθμιση όπως η «εκ περιτροπής» πολύ δύσκολα θα εγκριθεί σε δημοψήφισμα, επιδιώκεται επομένως ο εγκλωβισμός δια της υπογραφής των ηγετών.
Η τελευταία δημοσκόπηση του Αντέννα Κύπρου δίνει 70% των Ελληνοκυπρίων κατηγορηματικά αντίθετο τόσο με την «εκ περιτροπής», όσο και την παραμονή 50.000 εποίκων (που αποδέχεται ο κ. Χριστόφιας), ακόμη κι αν Τουρκία και Ταλάτ ικανοποιήσουν όλα τα άλλα ελληνικά αιτήματα! Η δημοσκόπηση είναι η τελευταία μιας πληθώρας που κατέδειξαν πέραν αμφιβολίας τη σταθερότητα της διαφωνίας του λαού προς ένα κράτος όπου συντριπτική πλειοψηφία (82%) και μειοψηφία (18%) θα … εναλάσσονται στην εξουσία εφ’ όλης της νήσου! Η εκ περιτροπής όμως είναι το θεμέλιο των προτάσεων Χριστόφια στις διαπραγματεύσεις! Ακόμα και το ¼ των (παροιμιώδους πειθαρχίας) ψηφοφόρων του ΑΚΕΛ, διαφωνούν κατηγορηματικά με την πρόταση!
Η κυπριακή κοινή γνώμη τελεί εν πλήρει συγχύσει και συνήθως επιδεικνύει μεγάλη αδιαφορία για τις λεπτομέρειες των συνομιλιών, που διεξάγονται σε γλώσσα και όρους ακατανόητους και διέπονται από αφόρητο νομικισμό/βυζαντινισμό, σε σημείο που διερωτάται κανείς αν αυτά εφευρέθηκαν για να αποκρύπτουν από τους πολίτες το πραγματικό διακύβευμα των ρυθμίσεων. Στο ζήτημα όμως της εκ περιτροπής αντέδρασε έντονα, εκτιμώντας ότι θα ζει άλλοτε σε ελληνικό και άλλοτε σε τουρκικό κράτος, θα χάσει δηλαδή το κράτος που διαθέτει σήμερα και την προστασία του, προς όφελος μιας ρύθμισης ελάχιστα δημοκρατικής και αμφισβητήσιμης βιωσιμότητας. Ο μέσος Κύπριος αγανακτεί με την ιδέα πλήρους εξίσωσης του 18% με το 82% και μάλιστα με σύστημα «σταθμισμένης ψήφου» που υπολογίζει, κατά τρόπο παγκοσμίως πρωτοφανή, πέντε φορές λιγότερο τις ελληνικές από τις τουρκικές ψήφους!
Μια τόσο σημαντική απόκλιση λαού/ηγεσίας σε τόσο κεντρικό θέμα της διαπραγμάτευσης εγείρει, υπογραμμίζουν έγκριτοι συνταγματολόγοι και η ηγεσία των Κυπρίων Σοσιαλιστών, ζητήματα νομιμότητας μιας διαδικασίας που έχει μορφή διακοινοτικής διαπραγμάτευσης, εξελίσσεται όμως σε συντακτική διαδικασία. ‘Όπως και ευστάθειας της λύσης.
Οι διαμάχες αυτές είναι η αιτία της βαριάς πολιτικής ατμόσφαιρας στο νησί, μετά ιδίως την αποχώρηση της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση, που συνοδεύτηκε από έντονες καταγγελίες για αθέτηση της προεκλογικής συμφωνίας με το ΑΚΕΛ, που επέτρεψε την εκλογή του κ. Χριστόφια (ο Πρόεδρος εξελέγη όχι μόνο με ψήφους του ΑΚΕΛ, αλλά επίσης του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και των Οικολόγων). Και τα τρία κόμματα, πέραν του ΑΚΕΛ, που υποστήριξαν το 2008 την υποψηφιότητά του διαφωνούν με τις προτάσεις που κατέθεσε στις διαπραγματεύσεις! (Να σημειωθεί ότι οι Σοσιαλιστές αποχώρησαν από την κυβέρνηση, παρά τα εντονότατα και ανοίκεια διαβήματα, δημόσια και παρασκηνιακά, του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος να μην το πράξουν!
Με τη φιλοδοξία να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην άμβλυνση των πολιτικών παθών και στην προώθηση λύσης ετοιμάζεται να κατέλθει στις 12/4 στη Μεγαλόνησο ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Ο κ. Παπανδρέου θα συναντηθεί τελικά όχι με το Εθνικό Συμβούλιο, όπως αντιμετωπιζόταν αρχικά και είχε γίνει στο παρελθόν από άλλους ‘Ελληνες Πρωθυπουργούς, αλλά με το Συμβούλιο Αρχηγών (στο οποίο δεν συμμετέχουν στελέχη όπως οι Βάσσος Λυσσαρίδης, Γιώργος Κολοκασίδης, Νίκος Κατσουρίδης). Η Αθήνα εκτιμά ότι υπάρχουν μεγαλύτερες ελπίδες προόδου στο κυπριακό απότι στα καθευατό ελληνοτουρκικά, εκτιμά όμως ότι πρέπει να ξεπερασθεί η εκτιμώμενη από την Αθήνα «απροθυμία» τομέων της ελίτ και της κοινωνίας για λύση, υποστηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες.
Στο μεταξύ βέβαια, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που τραβάει στην άκρη κάθε δυνατότητα ερμηνείας, για να στείλει τους Ελληνοκύπριους, θύματα της τουρκικής εισβολής και κατοχής σε κατοχικά όργανα για να βρουν το δίκηο τους αναφορικά με τις αρπαγμένες περιουσίες τους, υπογραμμίζει την διεθνή πολιτική απομόνωση της Κύπρου. Επί πολλά χρόνια, Κύπρος και Ελλάδα, εν ονόματι της ανάγκης διατήρησης του «καλού κλίματος» με την Τουρκία, είναι ουσιαστικά απούσες από όλα τα διεθνή φόρουμ ή εκφράζονται με νομικό, μη πολιτικό τρόπο. ‘Οποτε γίνεται συζήτηση διεθνώς για το κυπριακό, είναι παρόντα μόνο τα επιχειρήματα του εισβολέα, ο οποίος και φτιάχνει, αντιστάσεως μη ούσης, και το διεθνές πολιτικό κλίμα. Γίνεται περισσότερη φασαρία στην Ευρώπη για τη γενοκτονία των Αρμενίων προ εκατό ετών και καθόλου σχεδόν για τη συνεχιζόμενη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους από τον τουρκικό στρατό! Σε όρους αστικού δικαίου, η συμπεριφορά του θύματος ενθαρρύνει και δικαιολογεί τη χρησικτησία!
ΒΡΕΤΑΝΙΑ - ΚΥΠΡΟΣ: Πάντα παρούσα η Αυτοκρατορία
Μπορεί να αλλάζουν οι περιστάσεις, να μεταβάλλεται η ρητορεία, οι κεντρικές επιδιώξεις όμως, αλλά και οι βασικές τακτικές της Βρετανίας στο κυπριακό παραμένουν αναλλοίωτες στο διάβα των δεκαετιών. Ποτέ η Αυτού Μεγαλειότης δεν χώνεψε την απαίτηση των κατοίκων της αποικίας της να ασκήσουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεσή τους. Πόσο μάλλον που η Κύπρος είναι νησί κολοσσιαίας στρατηγικής και, πιθανότατα, οικονομικής σημασίας.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πολύ δύσκολο για το Λονδίνο, πολιτικά και στρατιωτικά, να διατηρήσει την αποικία του. Χρησιμοποίησε (και αργότερα η Ουάσιγκτον) πιο έμμεσους τρόπους, όπως την εισαγωγή του τουρκικού παράγοντα στο κυπριακό και τις κάθε είδους εσωτερικές διενέξεις του ελληνικού χώρου. Σε κάθε κρίσιμη στιγμή απέσπασε σημαντικές υποχωρήσεις, χωρίς να δώσει τα ανταλλάγματα που υποσχέθηκε. Τρεις κλασικές περιπτώσεις χρήσης απατηλών υποσχέσεων (και παρασκηνιακών απειλών) ήταν:
- όταν έπεισε τον Μακάριο, υποσχόμενο την ανεξαρτησία, να αποκηρύξει την ένωση. Το Λονδίνο έδωσε μεν ανεξαρτησία, με τις συνθήκες όμως εγκαθίδρυσης του νέου κράτους δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις διαρκούς αμφισβήτησης της κυριαρχίας του
- όταν έπεισαν ΗΠΑ (και Καραμανλής) τον Μακάριο να αποδεχθεί διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία, υποσχόμενο άμεση επιστροφή Αμμοχώστου, σύντομη λύση και αποχώρηση τουρκικών δυνάμεων. Η διζωνική-δικοινοτική παγιώθηκε, όμως η Αμμόχωστος παραμένει, όπως και όλη η Βόρεια Κύπρος, υπό τουρκική κατοχή
- τώρα επιδιώκει μια κρίσιμη αφαίρεση κυριαρχίας από τον κυπριακό λαό, με την αποδοχή της εκ περιτροπής προεδρίας,
Σε κάθε περίπτωση, η βρετανική διπλωματία διακρίνεται για τη σαφήνεια της στρατηγικής επιδίωξης στην οποία μένει πιστή με αξιοθαύμαστη σταθερότητα και για την υποταγή όλων των άλλων επί μέρους θεμάτων στην κεντρική αυτή επιδίωξη.
ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ ΥΨΟΥΣ 40 ΔΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΜΕ ΕΠΙΤΟΚΙΟ 3% ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΞΥΠΝΗΣΑΜΕ.
Επιτέλους ο υπουργός Οικονομίας και διαίτης κύριος Παπακωνσταντίνου, κατάλαβε ότι πρέπει να πάρουμε δάνεια από την Κίνα. Δε μπορεί να παίρνεις από την Ευρώπη ακριβά δάνεια με υψηλό επιτόκιο όπως έκανες χθες.
Πάρε φτηνά από την Κίνα. Μη φοβάσαι, Κινέζικα μεν, αλλά δάνεια είναι, δεν κινδυνεύεις, δεν είναι σεσουάρ. Εντάξει, δεν θα είναι όλα άρτια σ' αυτό το δάνειο, μπορεί να μην τα έχει τετρακόσια, τουλάχιστον όμως ηλεκτροπληξία δε θα πάθουμε.
Φυσικά, αφού τα νέα δάνεια θα είναι κινέζικα θα έχουμε και τις καθιερωμένες διαμαρτυρίες από ευρωπαϊκές τράπεζες, ότι δεν είμεθα σωστοί ευρωπαίοι και πηγαίνουμε και παίρνουμε κινέζικα δάνεια και θα τους κλείσουμε το μαγαζί. Οι διαμαρτυρόμενοι έχουν πάρει κι αυτοί κινέζικα δάνεια και θέλουν να μας τα πουλήσουνε ή ακριβότερα, όπως κάνει κάθε μαγαζάτορας που σέβεται τον εαυτό του και τη γκρινιάρικη παράδοση στη χώρα μας.
ΜΑΚΑΡΙ ΝΑ ΗΤΑΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟΑΠΡΙΛΙΑΤΙΚΟ ΨΕΜΑ ΤΟΥ BLOG.
Πάρε φτηνά από την Κίνα. Μη φοβάσαι, Κινέζικα μεν, αλλά δάνεια είναι, δεν κινδυνεύεις, δεν είναι σεσουάρ. Εντάξει, δεν θα είναι όλα άρτια σ' αυτό το δάνειο, μπορεί να μην τα έχει τετρακόσια, τουλάχιστον όμως ηλεκτροπληξία δε θα πάθουμε.
Φυσικά, αφού τα νέα δάνεια θα είναι κινέζικα θα έχουμε και τις καθιερωμένες διαμαρτυρίες από ευρωπαϊκές τράπεζες, ότι δεν είμεθα σωστοί ευρωπαίοι και πηγαίνουμε και παίρνουμε κινέζικα δάνεια και θα τους κλείσουμε το μαγαζί. Οι διαμαρτυρόμενοι έχουν πάρει κι αυτοί κινέζικα δάνεια και θέλουν να μας τα πουλήσουνε ή ακριβότερα, όπως κάνει κάθε μαγαζάτορας που σέβεται τον εαυτό του και τη γκρινιάρικη παράδοση στη χώρα μας.
ΜΑΚΑΡΙ ΝΑ ΗΤΑΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟΑΠΡΙΛΙΑΤΙΚΟ ΨΕΜΑ ΤΟΥ BLOG.
Δεύτερο λευκό καγκουρό στην Κύπρο
ΤΗΣ ΜΗΛΙΤΣΑΣ ΠΟΛΕΜΙΤΟΥ
ΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΕΓΕΙΑ
Ένα πανέμορφο άσπρο καγκουρό της οικογένειας Ουάλαπι, όπως είναι ευρύτερα γνωστά τα ζώα αυτά, το πέμπτο παγκοσμίως, γεννήθηκε τις τελευταίες μέρες στο πάρκο πουλιών και ζώων στην Πέγεια. Το αδελφάκι του, επίσης λευκό, το τέταρτο παγκοσμίως, γεννήθηκε κατά την περσινή χρονιά στο ίδιο πάρκο από την ίδια μητέρα.
Το γεγονός αυτό ανακοίνωσε χθες ο ιδιοκτήτης του πάρκου Χρίστος Χριστοφόρου. «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι γεννήθηκε ακόμα ένα Ουάλαπι άσπρου χρώματος, το οποίο είναι πέμπτο παγκόσμια. Υπάρχουν δύο στην Αγγλία, ένα στην Αυστραλία και δύο στην Κύπρο».
Το νεογέννητο λευκό Ουάλαπι βρίσκεται ακόμα στο μάρσιπο της μητέρας του και τρέφεται με γάλα.
Γεννητούρια όμως είχαμε και σε παρακείμενο κλουβί. Δύο θηλυκά πανέμορφα λιμούρια, με τις χαρακτηριστικές μακριές ριγωτές ουρές τους, γέννησαν τα μικρά τους τις τελευταίες μέρες. Είναι η πρώτη φορά που τα σπάνια αυτά ζωάκια αναπαράγονται στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τον κ. Χριστοφόρου, όλα τα ζώα άρχισαν να αναπαράγονται με πολλή επιτυχία, λόγω της καλής διατροφής και της καλής περιποίησης που προσφέρεται στον τομέα αυτό.
Στο πάρκο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εκτός από τα διάφορα σπάνια ζώα, τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη συλλογή φιδιών, με 70 είδη δηλητηριώδη και μη, αλλά και την τέταρτη μεγαλύτερη σε μέγεθος έκθεση παπαγάλων και άλλων τροπικών πουλιών
ΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΕΓΕΙΑ
Ένα πανέμορφο άσπρο καγκουρό της οικογένειας Ουάλαπι, όπως είναι ευρύτερα γνωστά τα ζώα αυτά, το πέμπτο παγκοσμίως, γεννήθηκε τις τελευταίες μέρες στο πάρκο πουλιών και ζώων στην Πέγεια. Το αδελφάκι του, επίσης λευκό, το τέταρτο παγκοσμίως, γεννήθηκε κατά την περσινή χρονιά στο ίδιο πάρκο από την ίδια μητέρα.
Το γεγονός αυτό ανακοίνωσε χθες ο ιδιοκτήτης του πάρκου Χρίστος Χριστοφόρου. «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι γεννήθηκε ακόμα ένα Ουάλαπι άσπρου χρώματος, το οποίο είναι πέμπτο παγκόσμια. Υπάρχουν δύο στην Αγγλία, ένα στην Αυστραλία και δύο στην Κύπρο».
Το νεογέννητο λευκό Ουάλαπι βρίσκεται ακόμα στο μάρσιπο της μητέρας του και τρέφεται με γάλα.
Γεννητούρια όμως είχαμε και σε παρακείμενο κλουβί. Δύο θηλυκά πανέμορφα λιμούρια, με τις χαρακτηριστικές μακριές ριγωτές ουρές τους, γέννησαν τα μικρά τους τις τελευταίες μέρες. Είναι η πρώτη φορά που τα σπάνια αυτά ζωάκια αναπαράγονται στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τον κ. Χριστοφόρου, όλα τα ζώα άρχισαν να αναπαράγονται με πολλή επιτυχία, λόγω της καλής διατροφής και της καλής περιποίησης που προσφέρεται στον τομέα αυτό.
Στο πάρκο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει εκτός από τα διάφορα σπάνια ζώα, τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη συλλογή φιδιών, με 70 είδη δηλητηριώδη και μη, αλλά και την τέταρτη μεγαλύτερη σε μέγεθος έκθεση παπαγάλων και άλλων τροπικών πουλιών
ΝΕΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΟΠΟΙΟ ΣΠΙΤΙ ΕΧΕΙ ΝΕΡΟ, ΡΕΥΜΑ,ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΟ: Τώρα μπαίνουν τεκμήρια και στις συντάξεις
Και οι συνταξιούχοι θα υπαχθούν τελικά στα τεκμήρια διαβίωσης, με τροποποίηση που καταθέτει στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου την Πέμπτη του Πάσχα. Η τροποποίηση που θα περιληφθεί στο φορολογικό νομοσχέδιο έχει στόχο τους νέους σε ηλικία συνταξιούχους, αλλά και τους συνταξιούχους με υψηλά εισοδήματα.
Ο υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε χθες στη Βουλή ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται να καθιερώσει τεκμήρια διαβίωσης με βάση την ηλικία, καθώς όπως τόνισε «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει εξαίρεση από τα τεκμήρια συνταξιούχων 50 ετών» και ότι θα εισαγάγει τεκμήριο εισοδήματος με «δίκαιο τρόπο». Η υπαγωγή των συνταξιούχων στα τεκμήρια δεν θα είναι η μόνη αλλαγή, καθώς ο κ. Παπακωνσταντίνου δέχθηκε ότι «πρέπει να γίνουν διορθωτικές κινήσεις» στο σύστημα των τεκμηρίων, το οποίο «δεν μπορεί να τους πιάσει όλους, θα αποτελέσει όμως ένα μεγάλο δίχτυ για την αποκάλυψη φορολογητέας ύλης».
Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός προανήγγειλε όχι μόνον αλλαγές επί το αυστηρότερον με τεκμήρια για την «πολυτελή διαβίωση», αλλά και ελαφρύνσεις στα τεκμήρια για τα χαμηλά εισοδήματα. Κατά τη χθεσινή συζήτηση του φορολογικού νομοσχεδίου στη Βουλή, ο υπουργός προανήγγειλε, επίσης, σωρεία αλλαγών, διευκρινίζοντας, πάντως, ότι μπορεί η κυβέρνηση να ανακοινώσει τροποποιήσεις-βελτιώσεις, αλλά δεν θα κάνει πίσω στη βασική γραμμή και φιλοσοφία τού φορολογικού νομοσχεδίου, για το οποίο ανέφερε ότι θα ισχύσει σε «βάθος χρόνου».
Τι επανεξετάζεται
Ο υπουργός γνωστοποίησε ότι υπό εξέταση είναι η πρόταση για δικαιότερη φορολόγηση όσων πληρώνουν ιδιωτικά σχολεία και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο τα ιδιωτικά σχολεία να αντιμετωπίζονται φορολογικά με βάση τις αποδείξεις. Είχε προηγηθεί η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία είχε επισημάνει στον υπουργό ότι «δεν είναι ίδιο το Κολλέγιο Αθηνών με το ιδιωτικό νηπιαγωγείο στο Γαλάτσι». Αντίστοιχες συστάσεις είχαν απευθύνει στην κυβέρνηση πολλοί βουλευτές, ανάμεσα στους οποίου ο Ν. Αλευράς και ο Χρ. Πρωτόπαπας.
Σύμφωνα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, θα κατατεθεί τροποποίηση με την οποία θα υπάρξει πιο ξεκάθαρος διαχωρισμός ανάμεσα στα μικρά και τα πολύ μεγάλα σκάφη και ότι υπό εξέταση τελεί ο τρόπος που θα συμπεριληφθούν οι οικιακές βοηθοί στα τεκμήρια, προκειμένου να αποτραπούν φαινόμενα φοροαποφυγής με μαύρη εργασία. «Περίσσεψε ο λαϊκισμός κάποιων που λένε να μπουν ακόμη πιο αυστηρά τεκμήρια για εκείνους που έχουν αεροπλάνα, ελικόπτερα και κότερα», παρατήρησε η Ντ. Μπακογιάννη και πρόσθεσε: «Και 100% φόρο να βάλουμε στα αεροπλάνα, δεν υπάρχει ούτε ένας που να το έχει δηλωμένο στο όνομά του. Και τα πολυτελή κότερα είναι με κάτι περίεργες σημαίες, στο όνομα κάποιων εταιρειών. Με το νομοσχέδιο, όπως πάτε, θα χτυπήσετε την ελληνική αγορά των σκαφών και θεωρείτε πλούσιο κάποιον με μία βάρκα έξι μέτρων».
Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και αγρότες
Εξάλλου, με άλλη τροποποίηση που αναμένεται, αλλάζει η διάταξη που έχει βρεθεί στο στόχαστρο και του ΣΕΒ και της ΕΣΕΕ και προβλέπει παρακράτηση φόρου 8% στα τιμολόγια άνω των 300 ευρώ που εκδίδουν οι επιχειρήσεις. Παράγοντες της αγοράς έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση ότι το μέτρο μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ρευστότητας κατά 1,2 δισ. ευρώ. Τον κίνδυνο αναγνώρισε και ο υπουργός, είπε όμως ότι δεν είναι έτοιμος να δεσμευτεί στην παρούσα φάση.
Χαραμάδα για ενδεχόμενες αλλαγές άφησε, επίσης, ο υπουργός για τους αγρότες που πουλάνε τα προϊόντα τους εντός του νομού που έχουν τις καλλιέργειές τους και έτσι δεν αποκλείεται αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία να εξαιρεθεί από την υποχρέωση ταμειακής μηχανής. Σημείωσε, πάντως, πως επειδή νομός είναι η Αττική με το Μαραθώνα και η Θεσσαλονίκη, η όποια αλλαγή θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική. Επίσης, για γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς, η κυβέρνηση επιμένει στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης. Θα εξεταστούν, όμως, ειδικά θέματα, όπως για τους μηχανικούς η μεταφορά ζημίας από τη μία χρήση στην άλλη και θέματα αποδείξεων, καθώς υπάρχουν για παράδειγμα γιατροί που δεν εξοφλούνται από την πρώτη επίσκεψη. Η κυβέρνηση δεν αποκλείει μεγαλύτερη έκπτωση φόρου για δαπάνες ενεργειακής απόδοσης.
Επίδομα επικινδυνότητας
Αντίθετα, αδιάλλακτος εμφανίστηκε ο κ. Παπακωνσταντίνου απέναντι σε όσους βουλευτές τον κάλεσαν να μην καταργήσει την αυτοτελή φορολόγηση στο επίδομα επικινδυνότητας, που λαμβάνουν ιπτάμενοι, πυροτεχνουργοί, αλεξιπτωτιστές, ναρκαλιευτές και άλλοι. Όπως είπε η κυβέρνηση θα επιμείνει στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης διότι το κράτος πρέπει να εξασφαλίσει έσοδα, ώστε και οι δικαιούχοι να μπορούν να συνεχίσουν να το εισπράττουν. Ο υπουργός φάνηκε να μη συμμερίζεται ούτε τις παροτρύνσεις να μην καταργηθεί η αυτοτελής φορολόγηση για τους διπλωματικούς υπαλλήλους (σ.σ. στόχος είναι να διασφαλιστεί η σίτιση και οι ανάγκες διαβίωσης στο εξωτερικό), είπε όμως ότι η κυβέρνηση θα δει αν μπορεί να αντιμετωπίσει το θέμα με κάποιο τρόπο. Ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα των διπλωματών έκανε και η Ντόρα Μπακογιάννη, τονίζοντας ότι αυτή τη στιγμή 60% των διπλωματών κάνουν αίτηση επιστροφής στο κέντρο.
Η κυβέρνηση αναμένεται να επιφέρει αλλαγές και στη φορολόγηση των μπόνους (σ.σ. προβλέπεται φορολογία 90%), αλλά όπως ξεκαθάρισε ο κ. Παπακωνσταντίνου η κυβέρνηση επιμένει στη διάταξη, καθώς στόχος είναι να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τα πολύ υψηλά μπόνους, ωστόσο η προσέγγιση και εκεί θα γίνει με τη λογική της κλίμακας, ώστε να μην υπάρξει υπέρμετρη επιβάρυνση για χαμηλά μπόνους.
Ο υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε χθες στη Βουλή ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται να καθιερώσει τεκμήρια διαβίωσης με βάση την ηλικία, καθώς όπως τόνισε «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει εξαίρεση από τα τεκμήρια συνταξιούχων 50 ετών» και ότι θα εισαγάγει τεκμήριο εισοδήματος με «δίκαιο τρόπο». Η υπαγωγή των συνταξιούχων στα τεκμήρια δεν θα είναι η μόνη αλλαγή, καθώς ο κ. Παπακωνσταντίνου δέχθηκε ότι «πρέπει να γίνουν διορθωτικές κινήσεις» στο σύστημα των τεκμηρίων, το οποίο «δεν μπορεί να τους πιάσει όλους, θα αποτελέσει όμως ένα μεγάλο δίχτυ για την αποκάλυψη φορολογητέας ύλης».
Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός προανήγγειλε όχι μόνον αλλαγές επί το αυστηρότερον με τεκμήρια για την «πολυτελή διαβίωση», αλλά και ελαφρύνσεις στα τεκμήρια για τα χαμηλά εισοδήματα. Κατά τη χθεσινή συζήτηση του φορολογικού νομοσχεδίου στη Βουλή, ο υπουργός προανήγγειλε, επίσης, σωρεία αλλαγών, διευκρινίζοντας, πάντως, ότι μπορεί η κυβέρνηση να ανακοινώσει τροποποιήσεις-βελτιώσεις, αλλά δεν θα κάνει πίσω στη βασική γραμμή και φιλοσοφία τού φορολογικού νομοσχεδίου, για το οποίο ανέφερε ότι θα ισχύσει σε «βάθος χρόνου».
Τι επανεξετάζεται
Ο υπουργός γνωστοποίησε ότι υπό εξέταση είναι η πρόταση για δικαιότερη φορολόγηση όσων πληρώνουν ιδιωτικά σχολεία και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο τα ιδιωτικά σχολεία να αντιμετωπίζονται φορολογικά με βάση τις αποδείξεις. Είχε προηγηθεί η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία είχε επισημάνει στον υπουργό ότι «δεν είναι ίδιο το Κολλέγιο Αθηνών με το ιδιωτικό νηπιαγωγείο στο Γαλάτσι». Αντίστοιχες συστάσεις είχαν απευθύνει στην κυβέρνηση πολλοί βουλευτές, ανάμεσα στους οποίου ο Ν. Αλευράς και ο Χρ. Πρωτόπαπας.
Σύμφωνα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, θα κατατεθεί τροποποίηση με την οποία θα υπάρξει πιο ξεκάθαρος διαχωρισμός ανάμεσα στα μικρά και τα πολύ μεγάλα σκάφη και ότι υπό εξέταση τελεί ο τρόπος που θα συμπεριληφθούν οι οικιακές βοηθοί στα τεκμήρια, προκειμένου να αποτραπούν φαινόμενα φοροαποφυγής με μαύρη εργασία. «Περίσσεψε ο λαϊκισμός κάποιων που λένε να μπουν ακόμη πιο αυστηρά τεκμήρια για εκείνους που έχουν αεροπλάνα, ελικόπτερα και κότερα», παρατήρησε η Ντ. Μπακογιάννη και πρόσθεσε: «Και 100% φόρο να βάλουμε στα αεροπλάνα, δεν υπάρχει ούτε ένας που να το έχει δηλωμένο στο όνομά του. Και τα πολυτελή κότερα είναι με κάτι περίεργες σημαίες, στο όνομα κάποιων εταιρειών. Με το νομοσχέδιο, όπως πάτε, θα χτυπήσετε την ελληνική αγορά των σκαφών και θεωρείτε πλούσιο κάποιον με μία βάρκα έξι μέτρων».
Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και αγρότες
Εξάλλου, με άλλη τροποποίηση που αναμένεται, αλλάζει η διάταξη που έχει βρεθεί στο στόχαστρο και του ΣΕΒ και της ΕΣΕΕ και προβλέπει παρακράτηση φόρου 8% στα τιμολόγια άνω των 300 ευρώ που εκδίδουν οι επιχειρήσεις. Παράγοντες της αγοράς έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση ότι το μέτρο μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ρευστότητας κατά 1,2 δισ. ευρώ. Τον κίνδυνο αναγνώρισε και ο υπουργός, είπε όμως ότι δεν είναι έτοιμος να δεσμευτεί στην παρούσα φάση.
Χαραμάδα για ενδεχόμενες αλλαγές άφησε, επίσης, ο υπουργός για τους αγρότες που πουλάνε τα προϊόντα τους εντός του νομού που έχουν τις καλλιέργειές τους και έτσι δεν αποκλείεται αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία να εξαιρεθεί από την υποχρέωση ταμειακής μηχανής. Σημείωσε, πάντως, πως επειδή νομός είναι η Αττική με το Μαραθώνα και η Θεσσαλονίκη, η όποια αλλαγή θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική. Επίσης, για γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς, η κυβέρνηση επιμένει στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης. Θα εξεταστούν, όμως, ειδικά θέματα, όπως για τους μηχανικούς η μεταφορά ζημίας από τη μία χρήση στην άλλη και θέματα αποδείξεων, καθώς υπάρχουν για παράδειγμα γιατροί που δεν εξοφλούνται από την πρώτη επίσκεψη. Η κυβέρνηση δεν αποκλείει μεγαλύτερη έκπτωση φόρου για δαπάνες ενεργειακής απόδοσης.
Επίδομα επικινδυνότητας
Αντίθετα, αδιάλλακτος εμφανίστηκε ο κ. Παπακωνσταντίνου απέναντι σε όσους βουλευτές τον κάλεσαν να μην καταργήσει την αυτοτελή φορολόγηση στο επίδομα επικινδυνότητας, που λαμβάνουν ιπτάμενοι, πυροτεχνουργοί, αλεξιπτωτιστές, ναρκαλιευτές και άλλοι. Όπως είπε η κυβέρνηση θα επιμείνει στην κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης διότι το κράτος πρέπει να εξασφαλίσει έσοδα, ώστε και οι δικαιούχοι να μπορούν να συνεχίσουν να το εισπράττουν. Ο υπουργός φάνηκε να μη συμμερίζεται ούτε τις παροτρύνσεις να μην καταργηθεί η αυτοτελής φορολόγηση για τους διπλωματικούς υπαλλήλους (σ.σ. στόχος είναι να διασφαλιστεί η σίτιση και οι ανάγκες διαβίωσης στο εξωτερικό), είπε όμως ότι η κυβέρνηση θα δει αν μπορεί να αντιμετωπίσει το θέμα με κάποιο τρόπο. Ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα των διπλωματών έκανε και η Ντόρα Μπακογιάννη, τονίζοντας ότι αυτή τη στιγμή 60% των διπλωματών κάνουν αίτηση επιστροφής στο κέντρο.
Η κυβέρνηση αναμένεται να επιφέρει αλλαγές και στη φορολόγηση των μπόνους (σ.σ. προβλέπεται φορολογία 90%), αλλά όπως ξεκαθάρισε ο κ. Παπακωνσταντίνου η κυβέρνηση επιμένει στη διάταξη, καθώς στόχος είναι να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τα πολύ υψηλά μπόνους, ωστόσο η προσέγγιση και εκεί θα γίνει με τη λογική της κλίμακας, ώστε να μην υπάρξει υπέρμετρη επιβάρυνση για χαμηλά μπόνους.
ΠΟΙΟΣ ΚΥΒΕΡΝΑΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ;Καταστροφικό ήταν χθες το κλίμα που περνούσαν για τη δανειοληπτική ικανότητα της Ελλάδας οι σοβαρές εφημερίδες της Ευρώπης και της Αμερικής.
Με μεγαλύτερη ή μικρότερη οξύτητα στις διατυπώσεις, όλες θεωρούσαν αποτυχημένη την έκδοση του 7ετούς ελληνικού ομολόγου. Ο λόγος είναι φυσικά το ότι το επιτόκιο δανεισμού κρίνεται υπερβολικά υψηλό.
του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ
Αυτό το 6% θα καταβροχθίσει ουσιαστικά και θα μεταφέρει στους ξένους δανειστές όλα τα χρήματα που περικόπηκαν από τους εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, από το πάγωμα των συντάξεων, αλλά και τα έσοδα από τους νέους φόρους που επέβαλε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Θυσίες χωρίς κανένα νόημα και κανένα αποτέλεσμα καθίστανται έτσι τα όσα υπομένει ο ελληνικός λαός, αφού καταλήγουν στις τσέπες των επιτήδειων κερδοσκόπων.
"Οι ελληνικές ελπίδες τσακίστηκαν από την ασθενή ανταπόκριση στην πώληση ομολόγων", ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος του σχετικού ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας "Γκάρντιαν", η οποία σημειωτέον είναι φιλοσοσιαλιστική. "Η Αθήνα πουλάει περισσότερα ομόλογα, αλλά πληρώνει βαρύ αντίτιμο. Η επίδειξη υποστήριξης από την ΕΕ απέτυχε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών", έγραφε στους πρωτοσέλιδους τίτλους της η παγκόσμια έκδοση των "Τάιμς της Νέας Υόρκης", η οποία άρχιζε σαρκαστικά το ρεπορτάζ της:
"Ποια είναι τέλος πάντων η αξία μιας υπόσχεσης από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης; Οχι και μεγάλη, όπως φαίνεται", έγραφε, αναφερόμενη στο γεγονός ότι δεν στάθηκε επαρκές το σχέδιο βοήθειας της ΕΕ για να ρίξει τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας. Την ίδια κατ' ουσίαν άποψη εξέφραζε και η γερμανική "Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε", τονίζοντας μεταξύ άλλων: "Δεν εκπληρώθηκε μέχρι τώρα η ελπίδα της ελληνικής κυβέρνησης για αισθητή μείωση των αποδόσεων (των ελληνικών ομολόγων), μετά την υπόσχεση βοήθειας σε περίπτωση ανάγκης από το ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους εταίρους".
Απογοητευμένη ήταν και η σοσιαλιστική ισπανική "Ελ Παΐς", η οποία ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως γιατί δεν αποκλείεται καθόλου στο σύντομο μέλλον να βρεθεί και η Ισπανία σε κατάσταση ανάλογη με αυτή της Ελλάδας. "Η Ελλάδα πέρασε οριακά το πρώτο τεστ της αγοράς μετά την υποστήριξη της ΕΕ", ήταν ο τίτλος σχεδόν ολοσέλιδου σχετικού ρεπορτάζ της.
"Δεν πείστηκαν" ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος και των "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς" του Λονδίνου, που αναφερόταν στις αγορές και την άποψή τους για το υποτιθέμενο σχέδιο διάσωσης της ελληνικής οικονομίας που κατάρτισε η ΕΕ.
Η αλήθεια είναι πως κανένας σοβαρός αναλυτής δεν περίμενε αποκλιμάκωση των ελληνικών επιτοκίων δανεισμού, αφού, όπως έχουμε ήδη αναλύσει, η απόφαση της Ευρωζώνης ναι μεν διακηρύσσει ότι η χώρα θα βοηθηθεί όταν φτάσει στο χείλος της χρεοκοπίας, αλλά παράλληλα υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα απαγορεύεται να βοηθηθεί από την ΕΕ πριν φτάσει στο σημείο αυτό, πράγμα που αντικειμενικά ενθαρρύνει, δεν αποθαρρύνει τους κερδοσκόπους.
Στο προχθεσινό μάλιστα φύλλο τους οι "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς" είχαν ανάλυση ενός από τους κορυφαίους αρθρογράφους τους, του Βόλφγκανγκ Μινχάου, με τον άκρως αποκαλυπτικό τίτλο "Η Ευρώπη δεν έλυσε τίποτα γύρω από την Ελλάδα". "Καπνό και καθρεφτάκια που μπορούν να κοροϊδέψουν κάποιον για ένα λεπτό", χαρακτήριζε απερίφραστα το περιβόητο σχέδιο στήριξης.
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, η έκδοση του 7ετούς ομολόγου μέσω της αποτυχίας της έδειξε ότι επρόκειτο για πολιτικό σφάλμα. Σφάλμα με σοβαρές οικονομικές, αλλά επιπροσθέτως και επικοινωνιακές - ψυχολογικές διαστάσεις. Η ασθενής προσέλκυση δανειστών, που επισημαίνεται από τους πάντες, επιδείνωσε σοβαρά το κλίμα για τα ελληνικά ομόλογα.
Η κατάσταση χειροτέρευσε περισσότερο από το δεύτερο πολιτικό σφάλμα, τη χθεσινή αψυχολόγητη έκδοση 20ετούς ομολόγου, ύψους μόλις ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, το οποίο στάθηκε αδύνατο να καλυφθεί, καθώς τελικά αγοράστηκαν μόνο 390 εκατομμύρια.
Ούτως ή άλλως αναμενόταν νέο κύμα κερδοσκοπικών επιθέσεων, δεδομένης της πιεστικής ανάγκης της Ελλάδας να δανειστεί μέσα στον Απρίλιο και τον Μάιο τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ ακόμη. Με αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, αυτό το κύμα θα έχει σίγουρα ισχυρότερη ένταση, δυστυχώς.
Οι Γερμανοί
Να δανειστούμε ακριβότερα, λένε!
Αποφασισμένο να μη βοηθήσει την Ελλάδα ακόμη και αν φτάσει στο σημείο να δανείζεται και με 7% και με 8% και με 9% δείχνει το Βερολίνο! "Πότε επέρχεται κατάσταση ανάγκης; Σίγουρα όχι όταν οι Ελληνες πρέπει μόνο να πληρώσουν υψηλότερα επιτόκια", γράφει σε πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της η "Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε" και συνεχίζει: "Η Ελλάδα δεν πρόκειται να βρεθεί αύριο υπερχρεωμένη. Τα τοκοχρεολύσια ως τμήμα των συνολικών εξόδων βρίσκονται με 11% σε ιστορικά χαμηλό σημείο. Παλαιότερα βρίσκονταν στο 30%", τονίζει. Χρωστάμε λίγα, επομένως, κατά τους Γερμανούς, οι οποίοι στην πραγματικότητα απαιτούν να δανειστούμε περισσότερα και με ακριβότερα επιτόκια!
του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ
Αυτό το 6% θα καταβροχθίσει ουσιαστικά και θα μεταφέρει στους ξένους δανειστές όλα τα χρήματα που περικόπηκαν από τους εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, από το πάγωμα των συντάξεων, αλλά και τα έσοδα από τους νέους φόρους που επέβαλε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Θυσίες χωρίς κανένα νόημα και κανένα αποτέλεσμα καθίστανται έτσι τα όσα υπομένει ο ελληνικός λαός, αφού καταλήγουν στις τσέπες των επιτήδειων κερδοσκόπων.
"Οι ελληνικές ελπίδες τσακίστηκαν από την ασθενή ανταπόκριση στην πώληση ομολόγων", ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος του σχετικού ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας "Γκάρντιαν", η οποία σημειωτέον είναι φιλοσοσιαλιστική. "Η Αθήνα πουλάει περισσότερα ομόλογα, αλλά πληρώνει βαρύ αντίτιμο. Η επίδειξη υποστήριξης από την ΕΕ απέτυχε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών", έγραφε στους πρωτοσέλιδους τίτλους της η παγκόσμια έκδοση των "Τάιμς της Νέας Υόρκης", η οποία άρχιζε σαρκαστικά το ρεπορτάζ της:
"Ποια είναι τέλος πάντων η αξία μιας υπόσχεσης από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης; Οχι και μεγάλη, όπως φαίνεται", έγραφε, αναφερόμενη στο γεγονός ότι δεν στάθηκε επαρκές το σχέδιο βοήθειας της ΕΕ για να ρίξει τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας. Την ίδια κατ' ουσίαν άποψη εξέφραζε και η γερμανική "Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε", τονίζοντας μεταξύ άλλων: "Δεν εκπληρώθηκε μέχρι τώρα η ελπίδα της ελληνικής κυβέρνησης για αισθητή μείωση των αποδόσεων (των ελληνικών ομολόγων), μετά την υπόσχεση βοήθειας σε περίπτωση ανάγκης από το ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους εταίρους".
Απογοητευμένη ήταν και η σοσιαλιστική ισπανική "Ελ Παΐς", η οποία ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως γιατί δεν αποκλείεται καθόλου στο σύντομο μέλλον να βρεθεί και η Ισπανία σε κατάσταση ανάλογη με αυτή της Ελλάδας. "Η Ελλάδα πέρασε οριακά το πρώτο τεστ της αγοράς μετά την υποστήριξη της ΕΕ", ήταν ο τίτλος σχεδόν ολοσέλιδου σχετικού ρεπορτάζ της.
"Δεν πείστηκαν" ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος και των "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς" του Λονδίνου, που αναφερόταν στις αγορές και την άποψή τους για το υποτιθέμενο σχέδιο διάσωσης της ελληνικής οικονομίας που κατάρτισε η ΕΕ.
Η αλήθεια είναι πως κανένας σοβαρός αναλυτής δεν περίμενε αποκλιμάκωση των ελληνικών επιτοκίων δανεισμού, αφού, όπως έχουμε ήδη αναλύσει, η απόφαση της Ευρωζώνης ναι μεν διακηρύσσει ότι η χώρα θα βοηθηθεί όταν φτάσει στο χείλος της χρεοκοπίας, αλλά παράλληλα υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα απαγορεύεται να βοηθηθεί από την ΕΕ πριν φτάσει στο σημείο αυτό, πράγμα που αντικειμενικά ενθαρρύνει, δεν αποθαρρύνει τους κερδοσκόπους.
Στο προχθεσινό μάλιστα φύλλο τους οι "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς" είχαν ανάλυση ενός από τους κορυφαίους αρθρογράφους τους, του Βόλφγκανγκ Μινχάου, με τον άκρως αποκαλυπτικό τίτλο "Η Ευρώπη δεν έλυσε τίποτα γύρω από την Ελλάδα". "Καπνό και καθρεφτάκια που μπορούν να κοροϊδέψουν κάποιον για ένα λεπτό", χαρακτήριζε απερίφραστα το περιβόητο σχέδιο στήριξης.
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, η έκδοση του 7ετούς ομολόγου μέσω της αποτυχίας της έδειξε ότι επρόκειτο για πολιτικό σφάλμα. Σφάλμα με σοβαρές οικονομικές, αλλά επιπροσθέτως και επικοινωνιακές - ψυχολογικές διαστάσεις. Η ασθενής προσέλκυση δανειστών, που επισημαίνεται από τους πάντες, επιδείνωσε σοβαρά το κλίμα για τα ελληνικά ομόλογα.
Η κατάσταση χειροτέρευσε περισσότερο από το δεύτερο πολιτικό σφάλμα, τη χθεσινή αψυχολόγητη έκδοση 20ετούς ομολόγου, ύψους μόλις ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, το οποίο στάθηκε αδύνατο να καλυφθεί, καθώς τελικά αγοράστηκαν μόνο 390 εκατομμύρια.
Ούτως ή άλλως αναμενόταν νέο κύμα κερδοσκοπικών επιθέσεων, δεδομένης της πιεστικής ανάγκης της Ελλάδας να δανειστεί μέσα στον Απρίλιο και τον Μάιο τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ ακόμη. Με αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, αυτό το κύμα θα έχει σίγουρα ισχυρότερη ένταση, δυστυχώς.
Οι Γερμανοί
Να δανειστούμε ακριβότερα, λένε!
Αποφασισμένο να μη βοηθήσει την Ελλάδα ακόμη και αν φτάσει στο σημείο να δανείζεται και με 7% και με 8% και με 9% δείχνει το Βερολίνο! "Πότε επέρχεται κατάσταση ανάγκης; Σίγουρα όχι όταν οι Ελληνες πρέπει μόνο να πληρώσουν υψηλότερα επιτόκια", γράφει σε πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της η "Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε" και συνεχίζει: "Η Ελλάδα δεν πρόκειται να βρεθεί αύριο υπερχρεωμένη. Τα τοκοχρεολύσια ως τμήμα των συνολικών εξόδων βρίσκονται με 11% σε ιστορικά χαμηλό σημείο. Παλαιότερα βρίσκονταν στο 30%", τονίζει. Χρωστάμε λίγα, επομένως, κατά τους Γερμανούς, οι οποίοι στην πραγματικότητα απαιτούν να δανειστούμε περισσότερα και με ακριβότερα επιτόκια!
Τετάρτη 31 Μαρτίου 2010
Αυτές τις μέρες, με την ευκαιρία των εορτών του Πάσχα, κεντρικό βιβλιοπωλείο της Γενεύης διακόσμησε την βιτρίνα του με πολυτελές λεύκωμα κάποιων σκοπιανών "πλαστογράφων" (Sacho Korunovski-Elizabeta Dimitrova) με τον εξωφρενικό τίτλο "Η Βυζαντινή Μακεδονία"
Σκοπιανές πλαστογραφίες
Είχαμε αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτησή μας στις πλαστογραφίες της Ιστορίας, όχι μόνον της ελληνικής, αλλά και της βουλγαρικής, από τους Σκοπιανούς "ιστορικούς", αλλά και το επίσημο Σκοπιανό κράτος, μέσω διαφόρων "ινστιτούτων", "πανεπιστημίων", "Μ.Κ.Ο." κ.λπ.
Δυστυχώς, αυτή η τακτική φαίνεται ότι αποδίδει, κυρίως σε χώρες που οι πολίτες τους ελάχιστα ασχολούνται με ιστορικά ζητήματα ή τα τεκταινόμενα στα εξωτικά Βαλκάνια।
Αυτές τις μέρες, με την ευκαιρία των εορτών του Πάσχα, κεντρικό βιβλιοπωλείο της Γενεύης διακόσμησε την βιτρίνα του με βιβλία θρησκευτικού γενικά περιεχομένου, με βασικό θέμα την βυζαντινή θρησκευτική τέχνη: Εικόνες, αρχιτεκτονική, αγιογραφίες και τα σχετικά.
Στο κέντρο της βιτρίνας (βλ. παραπάνω φωτογραφία) φιγουράρει ένα πολυτελές λεύκωμα κάποιων σκοπιανών "πλαστογράφων" (Sacho Korunovski-Elizabeta Dimitrova) με τον εξωφρενικό τίτλο "Η Βυζαντινή Μακεδονία", εννοώντας βεβαίως την περιοχή των Σκοπίων. Ο υπότιτλος είναι αρκούντως διαφωτιστικός: Ιστορία της "μακεδονικής" (sic) τέχνης από τον 9ο έως τον 14ο αιώνα (!!!)।
Υπενθυμίζουμε ότι η περίοδος αυτή περιλαμβάνει ακριβώς την εποχή του λεγομένου Α΄ Βουλγαρικού Βασιλείου (681-1018) και ειδικότερα μετά τον μαζικό εκχριστιανισμό των Βουλγάρων (864) από τον ηγεμόνα τους Βόρι Ι (852-888), ο οποίος αποδέχθηκε την υπαγωγή στην Βυζαντινή Εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, καθώς και την εποχή του Β΄ Βουλγαρικού Βασιλείου (1185-1393)। Στα χρόνια εκείνα οι Βούλγαροι, παρ' όλες τις συγκρούσεις και τους πολέμους τους με το Βυζάντιο, είχαν αφομοιωθεί από τον βυζαντινό πολιτισμό (λογικό!) και είχαν επιδοθεί στην βυζαντινή τέχνη, με αξιολογότατα αποτελέσματα
Οι τοιχογραφίες στην περίφημη εκκλησία της Μπογιάνα, λίγο έξω από την Σόφια συμπεριλαμβάνονται στα ύψιστα καλλιτεχνικά επιτεύγματα του Σλαβικού κόσμου και ο ναός θεωρείται παγκόσμιο προστατευόμενο πολιτιστικό μνημείο από την UNESCO. Σπουδαία θρησκευτικά καλλιτεχνήματα Βουλγάρων αγιογράφων, τεχνιτών κλπ υπάρχουν στην σημερινή περιοχή των Σκοπίων (π.χ. Αχρίδα), χρονολογούμενα από εκείνην την περίοδο. Αυτά λοιπόν τα έργα τέχνης βαφτίστηκαν "μακεδονικά" και έτσι οι Σκοπιανοί απέκτησαν και βυζαντινές ρίζες, αλλά και βυζαντινή "μακεδονική" τέχνη!!!
Και μη χειρότερα...
ΔΕΕ
Είχαμε αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτησή μας στις πλαστογραφίες της Ιστορίας, όχι μόνον της ελληνικής, αλλά και της βουλγαρικής, από τους Σκοπιανούς "ιστορικούς", αλλά και το επίσημο Σκοπιανό κράτος, μέσω διαφόρων "ινστιτούτων", "πανεπιστημίων", "Μ.Κ.Ο." κ.λπ.
Δυστυχώς, αυτή η τακτική φαίνεται ότι αποδίδει, κυρίως σε χώρες που οι πολίτες τους ελάχιστα ασχολούνται με ιστορικά ζητήματα ή τα τεκταινόμενα στα εξωτικά Βαλκάνια।
Αυτές τις μέρες, με την ευκαιρία των εορτών του Πάσχα, κεντρικό βιβλιοπωλείο της Γενεύης διακόσμησε την βιτρίνα του με βιβλία θρησκευτικού γενικά περιεχομένου, με βασικό θέμα την βυζαντινή θρησκευτική τέχνη: Εικόνες, αρχιτεκτονική, αγιογραφίες και τα σχετικά.
Στο κέντρο της βιτρίνας (βλ. παραπάνω φωτογραφία) φιγουράρει ένα πολυτελές λεύκωμα κάποιων σκοπιανών "πλαστογράφων" (Sacho Korunovski-Elizabeta Dimitrova) με τον εξωφρενικό τίτλο "Η Βυζαντινή Μακεδονία", εννοώντας βεβαίως την περιοχή των Σκοπίων. Ο υπότιτλος είναι αρκούντως διαφωτιστικός: Ιστορία της "μακεδονικής" (sic) τέχνης από τον 9ο έως τον 14ο αιώνα (!!!)।
Υπενθυμίζουμε ότι η περίοδος αυτή περιλαμβάνει ακριβώς την εποχή του λεγομένου Α΄ Βουλγαρικού Βασιλείου (681-1018) και ειδικότερα μετά τον μαζικό εκχριστιανισμό των Βουλγάρων (864) από τον ηγεμόνα τους Βόρι Ι (852-888), ο οποίος αποδέχθηκε την υπαγωγή στην Βυζαντινή Εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, καθώς και την εποχή του Β΄ Βουλγαρικού Βασιλείου (1185-1393)। Στα χρόνια εκείνα οι Βούλγαροι, παρ' όλες τις συγκρούσεις και τους πολέμους τους με το Βυζάντιο, είχαν αφομοιωθεί από τον βυζαντινό πολιτισμό (λογικό!) και είχαν επιδοθεί στην βυζαντινή τέχνη, με αξιολογότατα αποτελέσματα
Οι τοιχογραφίες στην περίφημη εκκλησία της Μπογιάνα, λίγο έξω από την Σόφια συμπεριλαμβάνονται στα ύψιστα καλλιτεχνικά επιτεύγματα του Σλαβικού κόσμου και ο ναός θεωρείται παγκόσμιο προστατευόμενο πολιτιστικό μνημείο από την UNESCO. Σπουδαία θρησκευτικά καλλιτεχνήματα Βουλγάρων αγιογράφων, τεχνιτών κλπ υπάρχουν στην σημερινή περιοχή των Σκοπίων (π.χ. Αχρίδα), χρονολογούμενα από εκείνην την περίοδο. Αυτά λοιπόν τα έργα τέχνης βαφτίστηκαν "μακεδονικά" και έτσι οι Σκοπιανοί απέκτησαν και βυζαντινές ρίζες, αλλά και βυζαντινή "μακεδονική" τέχνη!!!
Και μη χειρότερα...
ΔΕΕ
ΔΩΡΕΑΝ ΜΑΘΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΓΩΝΑ: Ιστορία των Πομάκων
Στην οροσειρά της Ροδόπης τόσο από την Βουλγαρική πλευρά όσο και από την ελληνική, ζει από την αρχαιότητα μια ιδιόμορφη και παρεξηγημένη φυλή, οι Πομάκοι. Οι Πομάκοι, κατοικούν στη Θράκη στον ορεινό όγκο της Ροδόπης εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η οροσειρά Ροδόπη βρίσκεται στο μεγαλύτερο μέρος της μέσα στη Βουλγαρία και οι περισσότεροι Πομάκοι ζουν εκεί ενώ η πλειοψηφία τους στην Ελλάδα βρίσκεται στο νομό Ξάνθης. Ο πληθυσμός των Πομάκων υπολογίζεται γύρω στις 350.000 από αυτούς όμως μόνο οι 36.000 (απογραφή 1991) κατοικούν στην Ελλάδα (23.000 στο νομό Ξάνθης, 11.000 στο νομό Ροδόπης, 2.000 στο νομό Έβρου). Οι υπόλοιποι βρίσκονται στη Βουλγαρία.
Οι Βούλγαροι, στηριζόμενοι βασικά στο γλωσσικό τους ιδίωμα, τους διεκδικούν σαν Βούλγαρους, ενώ οι Τούρκοι, στηριζόμενοι στο γεγονός ότι είναι μουσουλμάνοι, τους θεωρούν Τούρκους. Κατά τους Ρουμάνους, οι Πομάκοι είναι απομεινάρι αρχαίου θρακικού φύλου το οποίο διαδοχικά εκρωμαΐστηκε, εκσλαβίστηκε και εξισλαμίστηκε.
Η συνεχής και επίμονη πλύση εγκεφάλου, που τους γίνεται άλλοτε από την Βουλγαρία και άλλοτε από την Τουρκία, συνοδευόμενη από την μόνιμη αδιαφορία της Ελλάδας έχει συντελέσει, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν χάσει τις εθνικές τους ρίζες και να πλέουν σ’ ένα πέλαγος χωρίς πυξίδα εθνικού προσανατολισμού.
Η προέλευση της λέξης «Πομάκος»
Πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν ετυμολογικά τη λέξη «Πομάκοι» με επικρατέστερη άποψη αυτή των Βουλγάρων, σύμφωνα με την οποία η προέλευση της λέξης οφείλεται στο ρήμα pomagam που σημαίνει βοηθώ. Οι Βούλγαροι αποκαλούσαν τους Πομάκους «πομαγκάστ» δηλαδή βοηθούς, υποτελείς, βασανισμένους, δούλους, χωρίς δική τους ατομική και συλλογική οντότητα. Κατά μία ελληνική εκδοχή, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ιππομάχος. Ήταν αυτοί που απάρτιζαν το φοβερό ιππικό του Μ. Αλεξάνδρου. Κατά μία άλλη ελληνική ερμηνεία, η λέξη προέρχεται από το ελληνικό Πομάξ (πότης) εξαιτίας της παλιάς συνήθειας των Θρακών να πίνουν πολύ. Οι ίδιοι όμως οι Πομάκοι τη θεωρούν προσβλητική και υβριστική ονομασία και θέλουν να αυτοαποκαλούνται «Αχριάν», δηλαδή «Αγριάνες», όνομα αρχαίας θρακικής φυλής, που κατοικούσε στα άγονα κι ορεινά μέρη του όρους Σκόμιο και στη Βορειοδυτική Ροδόπη και που λέγονταν κι αλλιώς «Αγρίες», «Αγραίοι» κι «Αγριείς». Φημίζονταν σαν επιδέξιοι ακοντιστές. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, σύμφωνα με τις έρευνες των εθνολόγων, ότι οι Πομάκοι είναι απόγονοι των αρχαίων Θρακών. Την άποψη, ότι δηλαδή οι Πομάκοι κατάγονται από την αρχαία ελληνική φυλή, παρουσίασαν και το 1946 στον ΟΗΕ και στους Αμερικανούς οι ίδιοι οι Πομάκοι (Ελλάδας και Βουλγαρίας) και ζήτησαν σαν Έλληνες να ενταχθούν με τους Έλληνες στην Ελλάδα.
Οι Πομάκοι είναι κατά την πλειοψηφία υψηλοί, ξανθοί, γαλανομάτηδες, δολιχοκέφαλοι, φιλοπρόοδοι, δεν έχουν μογγολικά χαρακτηριστικά και κατοικούν στα ορεινά της Θράκης της Δυτικής Θράκης. Επίσης, η εθνολογική έρευνα υποστηρίζει βασίμως, ότι οι σλαβόφωνοι Πομάκοι είναι απόγονοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτόχθονος πληθυσμού. Εξάλλου, αιματολογική εξέταση σε 1.030 κατοίκους στα χωριά Εχίνος, Σάτραι, Ωραίον, Μελίβοια και Κοτύλη, δηλαδή το 1/20 του συνολικού πληθυσμού των Πομάκων 4, διαπιστώνει αιματολογική συγγένεια Πομάκων και Ελλήνων σε ποσοστό 50-70%. Αλλά και ξένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι Πομάκοι είναι εξισλαμισμένοι και εκσλαβισθέντες γλωσσικώς, απόγονοι ή τα τελευταία υπολείμματα των αρχαίων Θρακών και ότι έχουν φλέβα ελληνική.
Γραπτά μνημεία της γλώσσας των Πομάκων, όπως και της γλώσσας όλων των αρχαίων θρακικών φυλών δεν υπάρχουν. Είναι δηλαδή η γλώσσα ομιλούμενη, αλλά μη γραφόμενη. Όλοι γενικά οι Πομάκοι της ελληνικής ορεινής Ροδόπης μιλούν την πομακική γλώσσα, ένα γλωσσικό ιδίωμα σλαβικό, συγγενικό με τη βουλγαρική γλώσσα (χωρίς οι Πομάκοι να αισθάνονται Βούλγαροι ή Σλάβοι), που διασώζει όμως πολλές ελληνικές λέξεις, ίσως και πολλές θρακικές κι έχει ανάμεσα κι ορισμένες τουρκικές λέξεις, πράγμα που συμβαίνει σε όλες τις γλώσσες των Βαλκανίων, που ζυμώθηκαν αναγκαστικά με την τουρκική γλώσσα, μέσα σε τόσους αιώνες τουρκικής κατάκτησης. Παρατηρείται ότι η πομακική γλώσσα στην ανατολική περιοχή της Δυτικής Θράκης έχει επηρεασθεί από την τουρκική γλώσσα, ενώ αντίθετα στο δυτικό τμήμα της από τη βουλγαρική. Πάμπολλες είναι οι ελληνικές λέξεις – και μάλιστα οι αρχαιοπρεπείς, γεγονός που ενισχύει την άποψη για την αρχαία καταγωγή των Πομάκων και τη συγγένειά τους με τους Έλληνες.
Μέχρι και το τέλος του 20ού αιώνα, που η πομακική γλώσσα ήταν άγραφη, πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να την καταγράψουν, με πρωτοπόρο τον Πομάκο Ριτβάν Καραχότζα.
Το 1996 εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Αίγειρος» της Θεσσαλονίκης, με τη χορηγία και ηθική συμπαράσταση του Πρ. Εμφιετζόγλου, το τρίτομο έργο για την πομακική γλώσσα που εκπονήθηκε υπό την εποπτεία και την ενεργό συμμετοχή του δασκάλου Πέτρου Θεοχαρίδη. Το έργο περιλαμβάνει ελληνο-πομακικό και πομακο-ελληνικό λεξικό και γραμματική της πομακικής γλώσσας. Γράφτηκαν επίσης, γραμματικές, παραμύθια, εφημερίδες, τραγούδια.
Επισημαίνεται ότι οι ελληνικές λέξεις είναι ουσιαστικά και ρήματα, ώστε δεν μπορούν να θεωρηθούν απλά δάνεια, δεδομένης της θεμελιώδους σημασίας των ουσιαστικών και ρημάτων σε κάθε γλώσσα. Εξάλλου, μεταξύ Διδυμοτείχου και Ορτακιόι υπήρχαν αποκλειστικά ελληνόφωνοι Πομάκοι γνωστοί με την ονομασία Μάρηδες και Γραβανίτες. Ενδεικτικά παρατίθεται κατάλογος με λέξεις ελληνικών ρημάτων και ουσιαστικών: Ρήματα: αργάσβαμ = εργάζομαι, αρέσβαμ = αρέσκομαι, αρνήσβαμ = αρνούμαι, αφορίσβαμ = αφορίζω, βιάσαμ = βιάζομαι, βολιάσβαμ = εμβολιάζω, βουλώσβαμ = βουλώνω, ζαπεικάσουβαμ = απεικάζω, ζηλώσβιαμ = ζηλεύω, ζυβγκαρωσβαμ = ζευγαρώνω, ακτοικιάσβαμ = κατοικώ, κερντίσβαμ = κερδίζω, κινήσβαμ = κινώ, λειψούβαμ = λείπω, μαρτυρήσβαμ = μαρτυρώ, μοιάζαμ = μοιάζω, ορίσβαμ = ορίζω, πατάξαμ = πατάσσω, νταπαιντέψαμ = παιδεύω, νταπάψαμ = παύω, στοιβάσβαμ = στοιβάζωτυπώσβαμ = τυπώνω, φτάσβαμ = φθάνω κ.λ.π. Ουσιαστικά: αργκάτ = εργάτης, βλαστάρ = βλαστάρι, γκωνία = γωνία, ντρούμ = δρόμος, έντρο = αδρός, εγκρίστρα = άγκιστρο, κεραμή = κεραμίδι, κλωβία = κλουβί (κλωβός), κουμίν = κάμινος, κρομμύντ = κρομμύδι, παιντεψία = παίδευση, παίπελ = παιπάλη (δηλαδή σκόνη), παναγκύρ = πανηγύρι, παρασπούρ = παρασπόρι, πέλκα = πέλεκυς σκύφαλα = σκύβαλα, στόμνα = στάμνα, σύνορ = σύνορο, φυτάρια = φύτρο, χρομύλ = χειρόμυλος, χορό = χορός κ.λ.π. Από έρευνα του Κ. Μητσάκη, διαπιστώθηκε ότι στα Πομάκικα συναντούμε το γνωστό τραγούδι Γεφύρι της Άρτας. Τραγούδι ευρύτερα γνωστό, με ρίζες πολύ πριν από τη μάχη του Ματζικέρτ (1071), στην Ελλάδα. Οι Πομάκοι απομονωμένοι γεωγραφικά, κοινωνικά και πολιτιστικά, διατήρησαν την πιο αρχαία μορφή του τραγουδιού που συγγενεύει με την παραλλαγή της Καππαδοκίας, όπου αρχικά γεννήθηκε.
Ο εξισλαμισμός των Πομάκων
Από τους Κώδικες της Μητροπόλεως Φιλιππουπόλεως, προκύπτει ότι τα μέσα του 17ου αιώνα (το 1628 κατά τους Βούλγαρους, κατ?άλλους το 1636 – 1672) οι πρόκριτοι των πομάκων, για λόγους επιβίωσης αποφάσισαν ομαδικό εξισλαμισμό. Το γεγονός αυτό αποδέχονται και οι ιστορικοί, ο Τσέχος Κ. Jerecek και ο Βούλγαρος πρώην πρεσβευτής στην Ελλάδα (ελληνικής καταγωγής από την μητέρα του), πρόεδρος της βουλγαρικής βουλής Ν. Todorov. Ειδικότερα, κατά τον προαναφερθέντα Τσέχο ιστορικό, ο εξοπλισμός που άρχισε σταδιακά τον 16ο αιώνα επί Σελίμ Α (1512 -1520), ολοκληρώθηκε επί Μεχμέτ Δ (1641 – 1661).
Τότε οι πρόκριτοι των Πομάκων παρουσιάσθηκαν στις αρχές της Φιλιππουπόλεως και γνωστοποίησαν την απόφασή τους να προσχωρήσουν στο ισλάμ. Ο Τούρκος διοικητής φοβήθηκε το σκάνδαλο και τους παρέπεμψε στο Μητροπολίτη Φιλιππουπόλεως Γαβριήλ (1636 – 1672). Ο τελευταίος προσπάθησε να τους αποτρέψει, αλλά προσέκρουσε στην απόφασή τους να απαλλαγούν από την τουρκική καταπίεση και να εκδικηθούν για την παλαιά βουλγαρική καταδυνάστευσή τους. Κατά την παράδοση των Ελλήνων της Φιλιππουπόλεως, η περιτομή έγινε πανηγυρικά στο παλαιό τζαμί κοντά στο Διοικητήριο. Με την επιστροφή τους στη Ροδόπη εξισλαμίσθηκαν και οι ομόφυλοί τους.
Ο Μέγας Βεζίρης Μεχμέτ Κιοπρουλού κατεδάφισε 218 εκκλησίες και 336 παρεκκλήσια, των οποίων ερείπια ανευρίσκονται σήμερα στα πομακοχώρια. Μόνη η ύπαρξη των ερειπίων αυτών αποδεικνύει ότι οι Πομάκοι ήταν χριστιανοί. Κατά την βουλγαρική παράδοση, οι Τούρκοι, επί Μεχμέτ Κιοπουρλού, απείλησαν τους Πομάκους λέγοντας: ή γίνεσαι μουσουλμάνος ή σου παίρνω το κεφάλι. Το 1656 οι δυνάμεις του Μεχμέτ πασά εισέβαλαν στην περιοχή του Τσέπνι. Ο πασάς διέταξε να του φέρουν όλους τους προκρίτους. Τους κατηγόρησε ότι αντιστέκονταν και επαναστατούσαν. Γι αυτό είναι ανάγκη να σας σκοτώσω ή να δεχθείτε το ισλάμ τους είπε. Οι γενίτσαροι περίμεναν έτοιμοι με τα γυμνά τους γιαταγάνια να τους αποκεφαλίσουν. Έτσι, κατά την βουλγαρική παράδοση, εξισλαμίσθηκαν. Παρά τον εξισλαμισμό τους οι Πομάκοι διατήρησαν χριστιανικά έθιμα, μέχρι σήμερα, όπως το σταύρωμα του βρέφους στην κούνια του προτού κοιμηθεί, και της ζύμης αμέσως μετά το ζύμωμα. Το κύριο όνομα Ηλίας είναι διαδεδομένο μεταξύ των Πομάκων του Εχίνου και της Κοτύλης. Κατά τον Τσέχο ιστορικό και γλωσσολόγο του περασμένου αιώνα Λεοπόλδο Γκάιτλερ, ο Άγιος Δημήτριος είναι ο πιο αγαπητός από μηχανής θεός για όλες τις δύσκολες στιγμές. Επαινείται το χρυσό βιβλίο (Ευαγγέλιο), οι σταυροί, η στροφή προς τον χριστιανισμό και η ανέγερση εκκλησιών και μοναστηριών. Όλα αυτά τα εξυμνούν οι μωαμεθανοί Πομάκοι. Επίσης, μέχρι την απελευθέρωσή τους από τα ελληνικά στρατεύματα, πολλοί ήσαν οι κρυπτοχριστιανοί Πομάκοι.
Μνημονεύεται η περίπτωση του κρυπτοχριστιανού Πομάκου Γιουσούφ στο χωριό Κέχρος Ροδόπης που διατηρούσε σε μπαούλο τα ράσα και τις εικόνες του ιερέα παππού του. Σήμερα η Τουρκική προπαγάνδα τους εκβιάζει να προσλαμβάνουν Τουρκικά ονόματα. Οι συνοικισμοί στον Ωραίον Ξάνθης, Τεοτόκα (από το Θεοτόκος) και Σταματέσκο (από το Σταμάτιον), ή ο κεντρικός συνοικισμός στην κοινότητα Κέχρου Ροδόπης που λέγονταν Μαρικόζ (από το Καυδιά της Μαρίας Παναγίας όπου ανάβλυζε αγίασμα) αλλά και πρωτοχριστιανική πίττα με το νόμισμα, αποτελούν σημεία που μαρτυρούν το χριστιανικό παρελθόν των Πομάκων. Μεταξύ των Πομάκων διατηρείται ως παράδοση ότι τον εξισλαμισμό δεν τον δέχθηκαν νέες του χωριού Πάχνη, και μερικές από αυτές έπεσαν χορεύοντας σε παρακείμενο βάραθρο, πρόδρομοι των Σουλιωτισσών. Η μυστικιστική ισλαμική ζωή δεν ήκμασε στην περιοχή των Πομάκων, ούτε και στην ισλαμική τέχνη ρίζωσε. Η τελετουργική σχέση των Πομάκων με την θρησκεία τους είναι πρωτόγονη. Ίσως για το λόγο αυτό, η προσπάθεια των Βουλγάρων για βίαιο εκχριστιανισμό των Πομάκων το 1920 – 1930 είχε κάποια αποτελέσματα.
Οι προσπάθειες των Πομάκων να ενωθούν με την Ελλάδα
Στις αρχές του 1878, εν όψει του διεξαγόμενου Ρωσοτουρκικού πολέμου, ο υπόδουλος ελληνισμός της Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Ηπείρου και Κρήτης οργάνωσε επαναστατικά κινήματα. Οι Πομάκοι, στην ορεινή περιοχή της Ροδόπης, οργάνωσαν και αυτοί επαναστατικό κίνημα κατά της Τουρκίας προσβλέποντας να μεταπέσουν στην ελληνική κυριαρχία παρά στη βουλγαρική. Άλλωστε ουδέποτε έτρεφαν φιλοβουλγαρικά αισθήματα. Απόδειξη περί τούτου αποτελεί το εγγονός ότι οι Πομάκοι συνέπραξαν με τους Τούρκους στην κατάπνιξη της βουλγαρικής επαναστάσεως του 1875.
Όταν διαπίστωσαν ότι ήταν ανέφικτη η μετάπτωσή τους στην ελληνική κυριαρχία και ότι αντιθέτως η περιοχή τους περιλαμβανόταν στη Μεγάλη Βουλγαρία της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, απέκλεισαν ενόπλως όλες τις διόδους της Ροδόπης και ίδρυσαν την Αυτόνομη Πομακική Δημοκρατία, η οποία περιελάμβανε 21 χωριά. Στην ενέργεια τους αυτή, οι Πομάκοι υποκινήθηκαν από Ούγγρους και Άγγλους αξιωματικούς που έφθασαν στην περιοχή των Πομάκων μέσω Καβάλας. Και τούτο, διότι τα συμφέροντα της Αυστροουγγαρίας και της Αγγλίας συνέπιπταν στην αποτροπή της επεκτάσεως προς νότο της Ρωσίας. Ανάχωμα στη ρωσική κάθοδο αποτελούσε η Αυτόνομη Πομακική Δημοκρατία.
Οι Πομάκοι της Δράμας, στης 7 Μαρτίου 1878, αδελφοποιήθηκαν (αρχαίο ελληνικό έθιμο) και αποφάσισαν να δράσουν. Εκφράσθηκαν με συμπάθεια προς τα ελληνικά επαναστατικά κινήματα της Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας και δήλωσαν ότι προτιμώσι να τεθώσιν υπό το σκήπτρον του Βασιλέως των Ελλήνων και μείνωσιν ευχαρίστως εις τας εστίας των. Η Πομακική Δημοκρατία διατηρήθηκε μέχρι της προσαρτήσεως της Ανατολικής Ρουμελίας στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο 1885. Σε προηγούμενο δημοσίευμα (Ακτίνες Φεβρ. 1995, σελ. 51), έγινε μνεία του διαβήματος των μουσουλμάνων βουλευτών (Πομάκων και Τουρκογενών) της Δυτ. Θράκης στη Βουλγαρική Βουλή το 1919, δια του οποίου εξέφραζαν την επιθυμία του μουσουλμανικού πληθυσμού να απαλλαγή από το βουλγαρικό ζυγό και γι?αυτό ζητούσαν τη Διασυμμαχική κατάληψη της Δυτ. Θράκης. Όπως μαρτυρείτε, ο Πομάκος δικηγόρος – δημοσιογράφος Μεχμέτ Τεφρίκ αφηγήθηκε στον Γάλλο δημοσιογράφο της εποχής εκείνης Λεών Σαβατζιάν (Leon Sauadzian) τα δεινά των Πομάκων υπό τη βουλγαρική κατοχή, που καταχωρήθηκαν στο βιβλίο του Εn Trace Occidentale.
Οι Πομάκοι, μαζί με τους άλλους μουσουλμάνους οδηγήθηκαν στο ανωτέρω διάβημα διότι ήθελαν να ενταχθούν στον ελληνικό χώρο και όπως ισχυρίζονταν στο υπόμνημα, της Δυτ. Θράκης είχαν πάντοτε φιλελεύθερες διαθέσεις απέναντι τους και ήσαν μέλη ενός έθνους που συμφωνούσαν μαζί του. Το αίτημα τους αυτό δεν ικανοποιήθηκε τότε πλήρως. Το επανέλαβαν και πάλι μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, με αντιπροσώπους τους στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι το 1946. Τότε η Ελλάδα ενδιαφερόταν για λόγους ασφαλείας να διαρρυθμιστούν τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Ο Τύπος και τα ραδιόφωνα της εποχής εκείνης στης ΗΠΑ προέβαλαν το γεγονός.
Ειδικότερα, ο διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού της Ουάσιγκτον Albert Verner, έλεγε σε μια εκπομπή: Εν ακόμη πρόβλημα μειονότητας παρουσιάστηκε σήμερον εις Ουάσιγκτον εν τω προσώπω των Πομάκων, οι οποίοι είναι αρχαία ελληνική φυλή, ιστορούμενη από την προ του Μεγάλου Αλεξάνδρου εποχής. Οι Πομάκοι ποιούνται νύν έκκλησιν προς το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΟΗΕ) και προς το Αμερικανικόν επί των Εξωτερικών Υπουργείον και ζητούν την διενέργεια δημοψηφίσματος, ίνα ελευθερωθούν εκ της Βουλγαρίας και απολαύσουν την ελευθερία την οποία απολαμβάνουν οι Πομάκοι της Ελλάδας. Ο τύπος επίσης έγραφε : Το παρελθόν Σάββατον εις το ξενοδοχείο Πενσυλβάνια έλαβε χώρα συνέντευξις προς τους αντιπροσώπους του Αμερικανικού και Ελληνικού τύπου εκ μέρους των κ.κ. Χάμδη Χουσείν Βέη, πρώην βουλευτού Ροδόπης, Χακή Σουλεϊμάν Βέη, αποτελούντων από την αντιπροσωπεία των Πομάκων Θράκης. Οι Πομάκοι εξέθεσαν προς τον τύπο τας απόψεις των και τα δίκαια των, ζητούντες την ένωσιν των με την Ελλάδα. Η προσπάθεια των Πομάκων δεν τελεσφόρησε διότι είχε προηγηθεί η διανομή της Ευρώπης μεταξύ των τριών μεγάλων δυνάμεων στη Γιάλτα, τον Φεβρουάριο του 1944.
Η στάση των Πομάκων κατά τη συνθήκη της Λωζάνης
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την αναγκαστική εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης, ακολούθησε η Συνθήκη της Λοζάνης της Ελβετίας το 1923. Σε μια κρίσιμη περίοδο των διαπραγματεύσεων τη άνοιξη του 1923, ο ταγματάρχης του τουρκικού στρατού Φουάτ Βέης, κατόπιν συνεννοήσεως με τη βουλγαρική κυβέρνηση, συγκρότησε τουρκοβουλγαρικό θρακικό κομιτάτο, με σκοπό τη δημιουργία αντιπερισπασμού στα νώτα του ελληνικού στρατού. Βάση των σχετικών επιχειρήσεων θα ήσαν οι Πομάκοι της Βουλγαρίας, που θα σχημάτιζαν συμμορίες και εισήρχοντο στη Δυτική Θράκη. Τα σχέδια του κομιτάτου ματαιώθηκαν, διότι οι Πομάκοι αρνήθηκαν να επιτεθούν κατά της Ελλάδας. Επίσης είναι βεβαιωμένο ότι είχε ασκηθεί πίεση της βουλγαρικής κυβερνήσεως προς τους Πομάκους. Επίσης, ο Φουάτ Βέης περιόδευσε πολλές φορές στα πομακοχώρια, συναντώντας την άρνηση των Πομάκων. Για τη στάση τους αυτή, πολλοί προύχοντες των Πομάκων δολοφονήθηκαν. Η συμπεριφορά αυτή των Πομάκων οφείλεται στο χαρακτήρα τους – δεν είναι ύπουλοι, ούτε καιροσκόποι – που τους διαφοροποιεί από τους Τούρκους και τους Βούλγαρους.
Η ελληνική στάση
Τους Πομάκους, τους απογόνους των αρχαίων Αγριάνων, το ελλαδικό κράτος δεν τους εγκατέλειψε, αλλά τους έστειλε στην αγκαλιά της Τουρκίας, η οποία θεωρεί ότι είναι προστάτης των μουσουλμάνων.
Το 1954 η ελληνική Κυβέρνηση υποχρέωσε όλα τα μουσουλμανικά σχολεία να ονομάζονται τουρκικά για να πετύχει διάκριση από τα αντίστοιχα μουσουλμανικά της Βουλγαρίας.
Το 1955 δόθηκε εντολή στον επιθεωρητή μουσουλμανικών σχολείων να οργανώσει συνέδρια Πομάκων δασκάλων για την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου, δηλαδή της τουρκικής γλώσσας αφού οι Νεότουρκοι έχουν υιοθετήσει το λατινικό αλφάβητο.
Η εισαγωγή του λατινικού αλφάβητου και της τουρκικής γλώσσας στα σχολεία των Πομάκων ολοκληρώθηκε το 1973.
Το 1995, βάσει τουρκοελληνικής συμφωνίας διετάχθη από την ελληνική κυβέρνηση ο επιθεωρητής μουσουλμανικών σχολείων Δυτ. Θράκης και συγκάλεσε τοπικά συνέδρια Πομάκων δασκάλων με σκοπό να τους συστήσει όπως εγκαταλείψουν την αραβική (παλαιοτουρκική) γραφή και να χρησιμοποιούν τη λατινική. Επίσης, το Σεπτέμβριο 1973, επισκέφθηκε τη Δυτ. Θράκη ο τότε πρέσβης της Τουρκίας στην Ελλάδα , Γκιουρούν, με αποτέλεσμα την επιβολή της λατινικής γραφής στους μωαμεθανούς Πομάκους.
Μέχρι το 1996 δεν ήταν ελεύθερη η πρόσβαση για τα πομακοχώρια και για να πας από την πόλη της Ξάνθης στα Πομακοχώρια έπρεπε να περάσεις πρώτα από την περιβόητη «μπάρα» (φυλάκιο για έλεγχο χαρτιών και άδειας από την Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης). Δηλαδή συνοριακός έλεγχος μέσα στην Ελλάδα.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να χαρίζουμε ολόκληρη τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης με τη φυλετική, γλωσσική και τη θρησκευτική της ανομοιογένεια στους σουλτάνους του νεοτουρκικού επεκτατισμού.
Οι Πομάκοι έτειναν δυστυχώς μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες να διαμορφώνουν τουρκική συνείδηση. Επρόκειτο για ένα είδος γενοκτονίας, γιατί τα δικά μας λάθη στέλνουν το λαό των Πομάκων κατευθείαν στο στόμα του νεοτουρκικού εθνικισμού καθώς ευρίσκοντο στο στόχαστρο της Τουρκικής προπαγάνδας.
Στη Θράκη οι πράκτορες της Τουρκίας έχουν εκμεταλλευτεί τις δικές μας παραλείψεις και έχουν επιβάλει ένα ιδιότυπο καθεστώς ομηρίας στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Έχουμε φθάσει στο σημείο να χαρίζουμε στο νεοτουρκικό καθεστώς μία ανομοιογενή από κάθε άποψη μουσουλμανική κοινότητα, η οποία αποτελείται από τρεις ομάδες, τους «τουρκογενείς», τους Πομάκους και τους Αθίγγανους. Μουσουλμάνοι κατευθυνόμενοι από τον Επιτήδειο Ουδέτερο, προσπαθούν να επιβάλλουν στους Πομάκους να μην μιλούν την μητρική τους γλώσσα. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σημειώνεται το γεγονός ότι στις 15 Νοεμβρίου 1989, σε συγκέντρωση γονέων και κηδεμόνων του Σχολείου του Εχίνου και σε συνεργασία με την σχολική εφορία, συζητήθηκε η ανάγκη να ομιλούν οι μουσουλμανόπαιδες της περιοχής την τουρκική και όχι την πομακική στους δημόσιους χώρους. Σκοπός της Τουρκίας ήταν και είναι να εξαφανισθεί η πομακική και να κυριαρχήσει η τουρκική στους μουσουλμάνους.
Πηγή http://www.pare-dose.net/blog/?p=90
Κιζηλμπάσηδες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Κιζηλμπάσηδες Πομάκοι, επειδή η αίρεση τους εμφανίζει κοινά χαρακτηριστικά τόσο προς την χριστιανική πίστη όσο και προς τις αρχαίες μυστηριακές τελετές. Ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή Μεγάλου Δερείου – Ρούσσας, όπου υπάρχει αποδεδειγμένη συνέχεια της ανθρώπινης παρουσίας τουλάχιστον από το 1100 π.χ. Αυτό αποδεικνύεται από την βραχογραφία με τα εγχάρακτα σχέδια αλλά και από τους μεγαλιθικούς τάφους τύπου Dolmen , που βρίσκονται στη Ρούσσα.
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως οι Πομάκοι που λέγονται και Αχριάν είναι απόγονοι του αρχαίου Θρακικού φύλου των Αγριάνων. Άλλοι λένε πως οι Κιζηλμπάσηδες έχουν σχέση με τους Ερεθρίνους. Όπως και να έχουν τα πράγματα, οι Κιζηλμπάσηδες χιλιάδες χρόνια κρατούν κλειστά τα στόματά τους σχετικά με τη μυστηριακή λατρεία τους. Σταυρώνουν το ψωμί όταν το κόβουν, κεντάνε σταυρούς στο κάτω μέρος στις κάλτσες τους, πίνουν νερό από τα αγιάσματα και επισκέπτονται χριστιανικά ξωκλήσια, τρώνε χοιρινό και πίνουν οινοπνευματώδη σε αντίθεση με τους ομόθρησκους τους. Η γλώσσα τους είναι σλαβική με πολλές αρχαιοελληνικές λέξεις.
Στην περιοχή του νομού Έβρου, κατοικούν Κιζηλμπάσηδες Πομάκοι. Ονομάζονται έτσι γιατί είναι αιρετικοί μουσουλμάνοι που υποχρεώθηκαν μετά το βίαιο εξισλαμισμό τους να φορούν κόκκινο σκούφο. Η αίρεση αυτή είναι μπεκτασική και η περιοχή που κατοικούν περιλαμβάνει τα παρακάτω χωριά και οικισμούς : Κόρυμβος, Σιδηρώ, Μικρό και Μεγάλο Δέρειο, Ρούσσα, Ανω και Κάτω Μικράκιο, Κισσός, Μεσημέρι και Ουράνια.
Το εορτολόγιο τους σύμφωνα με τον καθηγητή Ευστράτιο Ζεγκίνη, έχει πολλές ομοιότητες με το χριστιανικό και πολλές γιορτές τους συμπίπτουν με το παλιό ημερολόγιο. Την περίοδο των Χριστουγέννων γιορτάζουν το Τζέμ, που περιλαμβάνει εξομολόγηση, οινοποσία και χορό, ενώ κατηγορούνται ότι προβαίνουν σε όργια μετά αυτού
Οι Βούλγαροι, στηριζόμενοι βασικά στο γλωσσικό τους ιδίωμα, τους διεκδικούν σαν Βούλγαρους, ενώ οι Τούρκοι, στηριζόμενοι στο γεγονός ότι είναι μουσουλμάνοι, τους θεωρούν Τούρκους. Κατά τους Ρουμάνους, οι Πομάκοι είναι απομεινάρι αρχαίου θρακικού φύλου το οποίο διαδοχικά εκρωμαΐστηκε, εκσλαβίστηκε και εξισλαμίστηκε.
Η συνεχής και επίμονη πλύση εγκεφάλου, που τους γίνεται άλλοτε από την Βουλγαρία και άλλοτε από την Τουρκία, συνοδευόμενη από την μόνιμη αδιαφορία της Ελλάδας έχει συντελέσει, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν χάσει τις εθνικές τους ρίζες και να πλέουν σ’ ένα πέλαγος χωρίς πυξίδα εθνικού προσανατολισμού.
Η προέλευση της λέξης «Πομάκος»
Πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν ετυμολογικά τη λέξη «Πομάκοι» με επικρατέστερη άποψη αυτή των Βουλγάρων, σύμφωνα με την οποία η προέλευση της λέξης οφείλεται στο ρήμα pomagam που σημαίνει βοηθώ. Οι Βούλγαροι αποκαλούσαν τους Πομάκους «πομαγκάστ» δηλαδή βοηθούς, υποτελείς, βασανισμένους, δούλους, χωρίς δική τους ατομική και συλλογική οντότητα. Κατά μία ελληνική εκδοχή, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ιππομάχος. Ήταν αυτοί που απάρτιζαν το φοβερό ιππικό του Μ. Αλεξάνδρου. Κατά μία άλλη ελληνική ερμηνεία, η λέξη προέρχεται από το ελληνικό Πομάξ (πότης) εξαιτίας της παλιάς συνήθειας των Θρακών να πίνουν πολύ. Οι ίδιοι όμως οι Πομάκοι τη θεωρούν προσβλητική και υβριστική ονομασία και θέλουν να αυτοαποκαλούνται «Αχριάν», δηλαδή «Αγριάνες», όνομα αρχαίας θρακικής φυλής, που κατοικούσε στα άγονα κι ορεινά μέρη του όρους Σκόμιο και στη Βορειοδυτική Ροδόπη και που λέγονταν κι αλλιώς «Αγρίες», «Αγραίοι» κι «Αγριείς». Φημίζονταν σαν επιδέξιοι ακοντιστές. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, σύμφωνα με τις έρευνες των εθνολόγων, ότι οι Πομάκοι είναι απόγονοι των αρχαίων Θρακών. Την άποψη, ότι δηλαδή οι Πομάκοι κατάγονται από την αρχαία ελληνική φυλή, παρουσίασαν και το 1946 στον ΟΗΕ και στους Αμερικανούς οι ίδιοι οι Πομάκοι (Ελλάδας και Βουλγαρίας) και ζήτησαν σαν Έλληνες να ενταχθούν με τους Έλληνες στην Ελλάδα.
Οι Πομάκοι είναι κατά την πλειοψηφία υψηλοί, ξανθοί, γαλανομάτηδες, δολιχοκέφαλοι, φιλοπρόοδοι, δεν έχουν μογγολικά χαρακτηριστικά και κατοικούν στα ορεινά της Θράκης της Δυτικής Θράκης. Επίσης, η εθνολογική έρευνα υποστηρίζει βασίμως, ότι οι σλαβόφωνοι Πομάκοι είναι απόγονοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτόχθονος πληθυσμού. Εξάλλου, αιματολογική εξέταση σε 1.030 κατοίκους στα χωριά Εχίνος, Σάτραι, Ωραίον, Μελίβοια και Κοτύλη, δηλαδή το 1/20 του συνολικού πληθυσμού των Πομάκων 4, διαπιστώνει αιματολογική συγγένεια Πομάκων και Ελλήνων σε ποσοστό 50-70%. Αλλά και ξένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι Πομάκοι είναι εξισλαμισμένοι και εκσλαβισθέντες γλωσσικώς, απόγονοι ή τα τελευταία υπολείμματα των αρχαίων Θρακών και ότι έχουν φλέβα ελληνική.
Γραπτά μνημεία της γλώσσας των Πομάκων, όπως και της γλώσσας όλων των αρχαίων θρακικών φυλών δεν υπάρχουν. Είναι δηλαδή η γλώσσα ομιλούμενη, αλλά μη γραφόμενη. Όλοι γενικά οι Πομάκοι της ελληνικής ορεινής Ροδόπης μιλούν την πομακική γλώσσα, ένα γλωσσικό ιδίωμα σλαβικό, συγγενικό με τη βουλγαρική γλώσσα (χωρίς οι Πομάκοι να αισθάνονται Βούλγαροι ή Σλάβοι), που διασώζει όμως πολλές ελληνικές λέξεις, ίσως και πολλές θρακικές κι έχει ανάμεσα κι ορισμένες τουρκικές λέξεις, πράγμα που συμβαίνει σε όλες τις γλώσσες των Βαλκανίων, που ζυμώθηκαν αναγκαστικά με την τουρκική γλώσσα, μέσα σε τόσους αιώνες τουρκικής κατάκτησης. Παρατηρείται ότι η πομακική γλώσσα στην ανατολική περιοχή της Δυτικής Θράκης έχει επηρεασθεί από την τουρκική γλώσσα, ενώ αντίθετα στο δυτικό τμήμα της από τη βουλγαρική. Πάμπολλες είναι οι ελληνικές λέξεις – και μάλιστα οι αρχαιοπρεπείς, γεγονός που ενισχύει την άποψη για την αρχαία καταγωγή των Πομάκων και τη συγγένειά τους με τους Έλληνες.
Μέχρι και το τέλος του 20ού αιώνα, που η πομακική γλώσσα ήταν άγραφη, πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να την καταγράψουν, με πρωτοπόρο τον Πομάκο Ριτβάν Καραχότζα.
Το 1996 εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Αίγειρος» της Θεσσαλονίκης, με τη χορηγία και ηθική συμπαράσταση του Πρ. Εμφιετζόγλου, το τρίτομο έργο για την πομακική γλώσσα που εκπονήθηκε υπό την εποπτεία και την ενεργό συμμετοχή του δασκάλου Πέτρου Θεοχαρίδη. Το έργο περιλαμβάνει ελληνο-πομακικό και πομακο-ελληνικό λεξικό και γραμματική της πομακικής γλώσσας. Γράφτηκαν επίσης, γραμματικές, παραμύθια, εφημερίδες, τραγούδια.
Επισημαίνεται ότι οι ελληνικές λέξεις είναι ουσιαστικά και ρήματα, ώστε δεν μπορούν να θεωρηθούν απλά δάνεια, δεδομένης της θεμελιώδους σημασίας των ουσιαστικών και ρημάτων σε κάθε γλώσσα. Εξάλλου, μεταξύ Διδυμοτείχου και Ορτακιόι υπήρχαν αποκλειστικά ελληνόφωνοι Πομάκοι γνωστοί με την ονομασία Μάρηδες και Γραβανίτες. Ενδεικτικά παρατίθεται κατάλογος με λέξεις ελληνικών ρημάτων και ουσιαστικών: Ρήματα: αργάσβαμ = εργάζομαι, αρέσβαμ = αρέσκομαι, αρνήσβαμ = αρνούμαι, αφορίσβαμ = αφορίζω, βιάσαμ = βιάζομαι, βολιάσβαμ = εμβολιάζω, βουλώσβαμ = βουλώνω, ζαπεικάσουβαμ = απεικάζω, ζηλώσβιαμ = ζηλεύω, ζυβγκαρωσβαμ = ζευγαρώνω, ακτοικιάσβαμ = κατοικώ, κερντίσβαμ = κερδίζω, κινήσβαμ = κινώ, λειψούβαμ = λείπω, μαρτυρήσβαμ = μαρτυρώ, μοιάζαμ = μοιάζω, ορίσβαμ = ορίζω, πατάξαμ = πατάσσω, νταπαιντέψαμ = παιδεύω, νταπάψαμ = παύω, στοιβάσβαμ = στοιβάζωτυπώσβαμ = τυπώνω, φτάσβαμ = φθάνω κ.λ.π. Ουσιαστικά: αργκάτ = εργάτης, βλαστάρ = βλαστάρι, γκωνία = γωνία, ντρούμ = δρόμος, έντρο = αδρός, εγκρίστρα = άγκιστρο, κεραμή = κεραμίδι, κλωβία = κλουβί (κλωβός), κουμίν = κάμινος, κρομμύντ = κρομμύδι, παιντεψία = παίδευση, παίπελ = παιπάλη (δηλαδή σκόνη), παναγκύρ = πανηγύρι, παρασπούρ = παρασπόρι, πέλκα = πέλεκυς σκύφαλα = σκύβαλα, στόμνα = στάμνα, σύνορ = σύνορο, φυτάρια = φύτρο, χρομύλ = χειρόμυλος, χορό = χορός κ.λ.π. Από έρευνα του Κ. Μητσάκη, διαπιστώθηκε ότι στα Πομάκικα συναντούμε το γνωστό τραγούδι Γεφύρι της Άρτας. Τραγούδι ευρύτερα γνωστό, με ρίζες πολύ πριν από τη μάχη του Ματζικέρτ (1071), στην Ελλάδα. Οι Πομάκοι απομονωμένοι γεωγραφικά, κοινωνικά και πολιτιστικά, διατήρησαν την πιο αρχαία μορφή του τραγουδιού που συγγενεύει με την παραλλαγή της Καππαδοκίας, όπου αρχικά γεννήθηκε.
Ο εξισλαμισμός των Πομάκων
Από τους Κώδικες της Μητροπόλεως Φιλιππουπόλεως, προκύπτει ότι τα μέσα του 17ου αιώνα (το 1628 κατά τους Βούλγαρους, κατ?άλλους το 1636 – 1672) οι πρόκριτοι των πομάκων, για λόγους επιβίωσης αποφάσισαν ομαδικό εξισλαμισμό. Το γεγονός αυτό αποδέχονται και οι ιστορικοί, ο Τσέχος Κ. Jerecek και ο Βούλγαρος πρώην πρεσβευτής στην Ελλάδα (ελληνικής καταγωγής από την μητέρα του), πρόεδρος της βουλγαρικής βουλής Ν. Todorov. Ειδικότερα, κατά τον προαναφερθέντα Τσέχο ιστορικό, ο εξοπλισμός που άρχισε σταδιακά τον 16ο αιώνα επί Σελίμ Α (1512 -1520), ολοκληρώθηκε επί Μεχμέτ Δ (1641 – 1661).
Τότε οι πρόκριτοι των Πομάκων παρουσιάσθηκαν στις αρχές της Φιλιππουπόλεως και γνωστοποίησαν την απόφασή τους να προσχωρήσουν στο ισλάμ. Ο Τούρκος διοικητής φοβήθηκε το σκάνδαλο και τους παρέπεμψε στο Μητροπολίτη Φιλιππουπόλεως Γαβριήλ (1636 – 1672). Ο τελευταίος προσπάθησε να τους αποτρέψει, αλλά προσέκρουσε στην απόφασή τους να απαλλαγούν από την τουρκική καταπίεση και να εκδικηθούν για την παλαιά βουλγαρική καταδυνάστευσή τους. Κατά την παράδοση των Ελλήνων της Φιλιππουπόλεως, η περιτομή έγινε πανηγυρικά στο παλαιό τζαμί κοντά στο Διοικητήριο. Με την επιστροφή τους στη Ροδόπη εξισλαμίσθηκαν και οι ομόφυλοί τους.
Ο Μέγας Βεζίρης Μεχμέτ Κιοπρουλού κατεδάφισε 218 εκκλησίες και 336 παρεκκλήσια, των οποίων ερείπια ανευρίσκονται σήμερα στα πομακοχώρια. Μόνη η ύπαρξη των ερειπίων αυτών αποδεικνύει ότι οι Πομάκοι ήταν χριστιανοί. Κατά την βουλγαρική παράδοση, οι Τούρκοι, επί Μεχμέτ Κιοπουρλού, απείλησαν τους Πομάκους λέγοντας: ή γίνεσαι μουσουλμάνος ή σου παίρνω το κεφάλι. Το 1656 οι δυνάμεις του Μεχμέτ πασά εισέβαλαν στην περιοχή του Τσέπνι. Ο πασάς διέταξε να του φέρουν όλους τους προκρίτους. Τους κατηγόρησε ότι αντιστέκονταν και επαναστατούσαν. Γι αυτό είναι ανάγκη να σας σκοτώσω ή να δεχθείτε το ισλάμ τους είπε. Οι γενίτσαροι περίμεναν έτοιμοι με τα γυμνά τους γιαταγάνια να τους αποκεφαλίσουν. Έτσι, κατά την βουλγαρική παράδοση, εξισλαμίσθηκαν. Παρά τον εξισλαμισμό τους οι Πομάκοι διατήρησαν χριστιανικά έθιμα, μέχρι σήμερα, όπως το σταύρωμα του βρέφους στην κούνια του προτού κοιμηθεί, και της ζύμης αμέσως μετά το ζύμωμα. Το κύριο όνομα Ηλίας είναι διαδεδομένο μεταξύ των Πομάκων του Εχίνου και της Κοτύλης. Κατά τον Τσέχο ιστορικό και γλωσσολόγο του περασμένου αιώνα Λεοπόλδο Γκάιτλερ, ο Άγιος Δημήτριος είναι ο πιο αγαπητός από μηχανής θεός για όλες τις δύσκολες στιγμές. Επαινείται το χρυσό βιβλίο (Ευαγγέλιο), οι σταυροί, η στροφή προς τον χριστιανισμό και η ανέγερση εκκλησιών και μοναστηριών. Όλα αυτά τα εξυμνούν οι μωαμεθανοί Πομάκοι. Επίσης, μέχρι την απελευθέρωσή τους από τα ελληνικά στρατεύματα, πολλοί ήσαν οι κρυπτοχριστιανοί Πομάκοι.
Μνημονεύεται η περίπτωση του κρυπτοχριστιανού Πομάκου Γιουσούφ στο χωριό Κέχρος Ροδόπης που διατηρούσε σε μπαούλο τα ράσα και τις εικόνες του ιερέα παππού του. Σήμερα η Τουρκική προπαγάνδα τους εκβιάζει να προσλαμβάνουν Τουρκικά ονόματα. Οι συνοικισμοί στον Ωραίον Ξάνθης, Τεοτόκα (από το Θεοτόκος) και Σταματέσκο (από το Σταμάτιον), ή ο κεντρικός συνοικισμός στην κοινότητα Κέχρου Ροδόπης που λέγονταν Μαρικόζ (από το Καυδιά της Μαρίας Παναγίας όπου ανάβλυζε αγίασμα) αλλά και πρωτοχριστιανική πίττα με το νόμισμα, αποτελούν σημεία που μαρτυρούν το χριστιανικό παρελθόν των Πομάκων. Μεταξύ των Πομάκων διατηρείται ως παράδοση ότι τον εξισλαμισμό δεν τον δέχθηκαν νέες του χωριού Πάχνη, και μερικές από αυτές έπεσαν χορεύοντας σε παρακείμενο βάραθρο, πρόδρομοι των Σουλιωτισσών. Η μυστικιστική ισλαμική ζωή δεν ήκμασε στην περιοχή των Πομάκων, ούτε και στην ισλαμική τέχνη ρίζωσε. Η τελετουργική σχέση των Πομάκων με την θρησκεία τους είναι πρωτόγονη. Ίσως για το λόγο αυτό, η προσπάθεια των Βουλγάρων για βίαιο εκχριστιανισμό των Πομάκων το 1920 – 1930 είχε κάποια αποτελέσματα.
Οι προσπάθειες των Πομάκων να ενωθούν με την Ελλάδα
Στις αρχές του 1878, εν όψει του διεξαγόμενου Ρωσοτουρκικού πολέμου, ο υπόδουλος ελληνισμός της Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Ηπείρου και Κρήτης οργάνωσε επαναστατικά κινήματα. Οι Πομάκοι, στην ορεινή περιοχή της Ροδόπης, οργάνωσαν και αυτοί επαναστατικό κίνημα κατά της Τουρκίας προσβλέποντας να μεταπέσουν στην ελληνική κυριαρχία παρά στη βουλγαρική. Άλλωστε ουδέποτε έτρεφαν φιλοβουλγαρικά αισθήματα. Απόδειξη περί τούτου αποτελεί το εγγονός ότι οι Πομάκοι συνέπραξαν με τους Τούρκους στην κατάπνιξη της βουλγαρικής επαναστάσεως του 1875.
Όταν διαπίστωσαν ότι ήταν ανέφικτη η μετάπτωσή τους στην ελληνική κυριαρχία και ότι αντιθέτως η περιοχή τους περιλαμβανόταν στη Μεγάλη Βουλγαρία της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, απέκλεισαν ενόπλως όλες τις διόδους της Ροδόπης και ίδρυσαν την Αυτόνομη Πομακική Δημοκρατία, η οποία περιελάμβανε 21 χωριά. Στην ενέργεια τους αυτή, οι Πομάκοι υποκινήθηκαν από Ούγγρους και Άγγλους αξιωματικούς που έφθασαν στην περιοχή των Πομάκων μέσω Καβάλας. Και τούτο, διότι τα συμφέροντα της Αυστροουγγαρίας και της Αγγλίας συνέπιπταν στην αποτροπή της επεκτάσεως προς νότο της Ρωσίας. Ανάχωμα στη ρωσική κάθοδο αποτελούσε η Αυτόνομη Πομακική Δημοκρατία.
Οι Πομάκοι της Δράμας, στης 7 Μαρτίου 1878, αδελφοποιήθηκαν (αρχαίο ελληνικό έθιμο) και αποφάσισαν να δράσουν. Εκφράσθηκαν με συμπάθεια προς τα ελληνικά επαναστατικά κινήματα της Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας και δήλωσαν ότι προτιμώσι να τεθώσιν υπό το σκήπτρον του Βασιλέως των Ελλήνων και μείνωσιν ευχαρίστως εις τας εστίας των. Η Πομακική Δημοκρατία διατηρήθηκε μέχρι της προσαρτήσεως της Ανατολικής Ρουμελίας στη Βουλγαρία τον Σεπτέμβριο 1885. Σε προηγούμενο δημοσίευμα (Ακτίνες Φεβρ. 1995, σελ. 51), έγινε μνεία του διαβήματος των μουσουλμάνων βουλευτών (Πομάκων και Τουρκογενών) της Δυτ. Θράκης στη Βουλγαρική Βουλή το 1919, δια του οποίου εξέφραζαν την επιθυμία του μουσουλμανικού πληθυσμού να απαλλαγή από το βουλγαρικό ζυγό και γι?αυτό ζητούσαν τη Διασυμμαχική κατάληψη της Δυτ. Θράκης. Όπως μαρτυρείτε, ο Πομάκος δικηγόρος – δημοσιογράφος Μεχμέτ Τεφρίκ αφηγήθηκε στον Γάλλο δημοσιογράφο της εποχής εκείνης Λεών Σαβατζιάν (Leon Sauadzian) τα δεινά των Πομάκων υπό τη βουλγαρική κατοχή, που καταχωρήθηκαν στο βιβλίο του Εn Trace Occidentale.
Οι Πομάκοι, μαζί με τους άλλους μουσουλμάνους οδηγήθηκαν στο ανωτέρω διάβημα διότι ήθελαν να ενταχθούν στον ελληνικό χώρο και όπως ισχυρίζονταν στο υπόμνημα, της Δυτ. Θράκης είχαν πάντοτε φιλελεύθερες διαθέσεις απέναντι τους και ήσαν μέλη ενός έθνους που συμφωνούσαν μαζί του. Το αίτημα τους αυτό δεν ικανοποιήθηκε τότε πλήρως. Το επανέλαβαν και πάλι μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, με αντιπροσώπους τους στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι το 1946. Τότε η Ελλάδα ενδιαφερόταν για λόγους ασφαλείας να διαρρυθμιστούν τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Ο Τύπος και τα ραδιόφωνα της εποχής εκείνης στης ΗΠΑ προέβαλαν το γεγονός.
Ειδικότερα, ο διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού της Ουάσιγκτον Albert Verner, έλεγε σε μια εκπομπή: Εν ακόμη πρόβλημα μειονότητας παρουσιάστηκε σήμερον εις Ουάσιγκτον εν τω προσώπω των Πομάκων, οι οποίοι είναι αρχαία ελληνική φυλή, ιστορούμενη από την προ του Μεγάλου Αλεξάνδρου εποχής. Οι Πομάκοι ποιούνται νύν έκκλησιν προς το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΟΗΕ) και προς το Αμερικανικόν επί των Εξωτερικών Υπουργείον και ζητούν την διενέργεια δημοψηφίσματος, ίνα ελευθερωθούν εκ της Βουλγαρίας και απολαύσουν την ελευθερία την οποία απολαμβάνουν οι Πομάκοι της Ελλάδας. Ο τύπος επίσης έγραφε : Το παρελθόν Σάββατον εις το ξενοδοχείο Πενσυλβάνια έλαβε χώρα συνέντευξις προς τους αντιπροσώπους του Αμερικανικού και Ελληνικού τύπου εκ μέρους των κ.κ. Χάμδη Χουσείν Βέη, πρώην βουλευτού Ροδόπης, Χακή Σουλεϊμάν Βέη, αποτελούντων από την αντιπροσωπεία των Πομάκων Θράκης. Οι Πομάκοι εξέθεσαν προς τον τύπο τας απόψεις των και τα δίκαια των, ζητούντες την ένωσιν των με την Ελλάδα. Η προσπάθεια των Πομάκων δεν τελεσφόρησε διότι είχε προηγηθεί η διανομή της Ευρώπης μεταξύ των τριών μεγάλων δυνάμεων στη Γιάλτα, τον Φεβρουάριο του 1944.
Η στάση των Πομάκων κατά τη συνθήκη της Λωζάνης
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την αναγκαστική εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης, ακολούθησε η Συνθήκη της Λοζάνης της Ελβετίας το 1923. Σε μια κρίσιμη περίοδο των διαπραγματεύσεων τη άνοιξη του 1923, ο ταγματάρχης του τουρκικού στρατού Φουάτ Βέης, κατόπιν συνεννοήσεως με τη βουλγαρική κυβέρνηση, συγκρότησε τουρκοβουλγαρικό θρακικό κομιτάτο, με σκοπό τη δημιουργία αντιπερισπασμού στα νώτα του ελληνικού στρατού. Βάση των σχετικών επιχειρήσεων θα ήσαν οι Πομάκοι της Βουλγαρίας, που θα σχημάτιζαν συμμορίες και εισήρχοντο στη Δυτική Θράκη. Τα σχέδια του κομιτάτου ματαιώθηκαν, διότι οι Πομάκοι αρνήθηκαν να επιτεθούν κατά της Ελλάδας. Επίσης είναι βεβαιωμένο ότι είχε ασκηθεί πίεση της βουλγαρικής κυβερνήσεως προς τους Πομάκους. Επίσης, ο Φουάτ Βέης περιόδευσε πολλές φορές στα πομακοχώρια, συναντώντας την άρνηση των Πομάκων. Για τη στάση τους αυτή, πολλοί προύχοντες των Πομάκων δολοφονήθηκαν. Η συμπεριφορά αυτή των Πομάκων οφείλεται στο χαρακτήρα τους – δεν είναι ύπουλοι, ούτε καιροσκόποι – που τους διαφοροποιεί από τους Τούρκους και τους Βούλγαρους.
Η ελληνική στάση
Τους Πομάκους, τους απογόνους των αρχαίων Αγριάνων, το ελλαδικό κράτος δεν τους εγκατέλειψε, αλλά τους έστειλε στην αγκαλιά της Τουρκίας, η οποία θεωρεί ότι είναι προστάτης των μουσουλμάνων.
Το 1954 η ελληνική Κυβέρνηση υποχρέωσε όλα τα μουσουλμανικά σχολεία να ονομάζονται τουρκικά για να πετύχει διάκριση από τα αντίστοιχα μουσουλμανικά της Βουλγαρίας.
Το 1955 δόθηκε εντολή στον επιθεωρητή μουσουλμανικών σχολείων να οργανώσει συνέδρια Πομάκων δασκάλων για την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου, δηλαδή της τουρκικής γλώσσας αφού οι Νεότουρκοι έχουν υιοθετήσει το λατινικό αλφάβητο.
Η εισαγωγή του λατινικού αλφάβητου και της τουρκικής γλώσσας στα σχολεία των Πομάκων ολοκληρώθηκε το 1973.
Το 1995, βάσει τουρκοελληνικής συμφωνίας διετάχθη από την ελληνική κυβέρνηση ο επιθεωρητής μουσουλμανικών σχολείων Δυτ. Θράκης και συγκάλεσε τοπικά συνέδρια Πομάκων δασκάλων με σκοπό να τους συστήσει όπως εγκαταλείψουν την αραβική (παλαιοτουρκική) γραφή και να χρησιμοποιούν τη λατινική. Επίσης, το Σεπτέμβριο 1973, επισκέφθηκε τη Δυτ. Θράκη ο τότε πρέσβης της Τουρκίας στην Ελλάδα , Γκιουρούν, με αποτέλεσμα την επιβολή της λατινικής γραφής στους μωαμεθανούς Πομάκους.
Μέχρι το 1996 δεν ήταν ελεύθερη η πρόσβαση για τα πομακοχώρια και για να πας από την πόλη της Ξάνθης στα Πομακοχώρια έπρεπε να περάσεις πρώτα από την περιβόητη «μπάρα» (φυλάκιο για έλεγχο χαρτιών και άδειας από την Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης). Δηλαδή συνοριακός έλεγχος μέσα στην Ελλάδα.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να χαρίζουμε ολόκληρη τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης με τη φυλετική, γλωσσική και τη θρησκευτική της ανομοιογένεια στους σουλτάνους του νεοτουρκικού επεκτατισμού.
Οι Πομάκοι έτειναν δυστυχώς μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες να διαμορφώνουν τουρκική συνείδηση. Επρόκειτο για ένα είδος γενοκτονίας, γιατί τα δικά μας λάθη στέλνουν το λαό των Πομάκων κατευθείαν στο στόμα του νεοτουρκικού εθνικισμού καθώς ευρίσκοντο στο στόχαστρο της Τουρκικής προπαγάνδας.
Στη Θράκη οι πράκτορες της Τουρκίας έχουν εκμεταλλευτεί τις δικές μας παραλείψεις και έχουν επιβάλει ένα ιδιότυπο καθεστώς ομηρίας στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Έχουμε φθάσει στο σημείο να χαρίζουμε στο νεοτουρκικό καθεστώς μία ανομοιογενή από κάθε άποψη μουσουλμανική κοινότητα, η οποία αποτελείται από τρεις ομάδες, τους «τουρκογενείς», τους Πομάκους και τους Αθίγγανους. Μουσουλμάνοι κατευθυνόμενοι από τον Επιτήδειο Ουδέτερο, προσπαθούν να επιβάλλουν στους Πομάκους να μην μιλούν την μητρική τους γλώσσα. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σημειώνεται το γεγονός ότι στις 15 Νοεμβρίου 1989, σε συγκέντρωση γονέων και κηδεμόνων του Σχολείου του Εχίνου και σε συνεργασία με την σχολική εφορία, συζητήθηκε η ανάγκη να ομιλούν οι μουσουλμανόπαιδες της περιοχής την τουρκική και όχι την πομακική στους δημόσιους χώρους. Σκοπός της Τουρκίας ήταν και είναι να εξαφανισθεί η πομακική και να κυριαρχήσει η τουρκική στους μουσουλμάνους.
Πηγή http://www.pare-dose.net/blog/?p=90
Κιζηλμπάσηδες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Κιζηλμπάσηδες Πομάκοι, επειδή η αίρεση τους εμφανίζει κοινά χαρακτηριστικά τόσο προς την χριστιανική πίστη όσο και προς τις αρχαίες μυστηριακές τελετές. Ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή Μεγάλου Δερείου – Ρούσσας, όπου υπάρχει αποδεδειγμένη συνέχεια της ανθρώπινης παρουσίας τουλάχιστον από το 1100 π.χ. Αυτό αποδεικνύεται από την βραχογραφία με τα εγχάρακτα σχέδια αλλά και από τους μεγαλιθικούς τάφους τύπου Dolmen , που βρίσκονται στη Ρούσσα.
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως οι Πομάκοι που λέγονται και Αχριάν είναι απόγονοι του αρχαίου Θρακικού φύλου των Αγριάνων. Άλλοι λένε πως οι Κιζηλμπάσηδες έχουν σχέση με τους Ερεθρίνους. Όπως και να έχουν τα πράγματα, οι Κιζηλμπάσηδες χιλιάδες χρόνια κρατούν κλειστά τα στόματά τους σχετικά με τη μυστηριακή λατρεία τους. Σταυρώνουν το ψωμί όταν το κόβουν, κεντάνε σταυρούς στο κάτω μέρος στις κάλτσες τους, πίνουν νερό από τα αγιάσματα και επισκέπτονται χριστιανικά ξωκλήσια, τρώνε χοιρινό και πίνουν οινοπνευματώδη σε αντίθεση με τους ομόθρησκους τους. Η γλώσσα τους είναι σλαβική με πολλές αρχαιοελληνικές λέξεις.
Στην περιοχή του νομού Έβρου, κατοικούν Κιζηλμπάσηδες Πομάκοι. Ονομάζονται έτσι γιατί είναι αιρετικοί μουσουλμάνοι που υποχρεώθηκαν μετά το βίαιο εξισλαμισμό τους να φορούν κόκκινο σκούφο. Η αίρεση αυτή είναι μπεκτασική και η περιοχή που κατοικούν περιλαμβάνει τα παρακάτω χωριά και οικισμούς : Κόρυμβος, Σιδηρώ, Μικρό και Μεγάλο Δέρειο, Ρούσσα, Ανω και Κάτω Μικράκιο, Κισσός, Μεσημέρι και Ουράνια.
Το εορτολόγιο τους σύμφωνα με τον καθηγητή Ευστράτιο Ζεγκίνη, έχει πολλές ομοιότητες με το χριστιανικό και πολλές γιορτές τους συμπίπτουν με το παλιό ημερολόγιο. Την περίοδο των Χριστουγέννων γιορτάζουν το Τζέμ, που περιλαμβάνει εξομολόγηση, οινοποσία και χορό, ενώ κατηγορούνται ότι προβαίνουν σε όργια μετά αυτού
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)