ΜΙΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΛΟΣ ΛΙΜΝΗ ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ ΑΡΤΑ

 

Φράγμα Πουρναρίου

Κατά την περίοδο  1966-1972 πραγματοποιήθηκαν από ξένους κυρίως οίκους και την ΔΕΗ διάφορες έρευνες και μελέτες για την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων διαφόρων ποταμών μαζί και του Αράχθου.Κατά την περίοδο κατασκευής του φράγματος 1976-1980 ο ποταμός στο σημείο κατασκευής είχε εκτραπεί στην σήραγγα εκτροπής, πού είχε κατασκευαστεί στο δεξιό αντέρεισμα για να ξεκινήσουν οι εργασίες θεμελίωσης εντός της κοίτης του ποταμού. Ή σήραγγα ήταν πεταλοειδούς διατομής, με εσωτερική διάμετρο 10.5 μ. και είχε  μήκος περίπου 700 μ. Η κατασκευή της έγινε κατά την περίοδο 1973-76. Στις 10 Ιανουαρίου 1981 μετά την κατασκευή τού φράγματος έγινε ή οριστική έμφραξη της σήραγγας και έτσι ξεκίνησε να γεμίζει πλέον ο ταμιευτήρας τού φράγματος.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του ταμιευτήρα είναι ο μέγιστος όγκος αποθηκεύσεως των 865 εκατομμυρίων μ3, η ανώτατη στάθμη πλημμυρών είναι στα 126μ και η ανώτατη και κατώτατη στάθμη λειτουργίας για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι σε υψόμετρο 120μ και 100μ αντίστοιχα.
Το χωμάτινο φράγμα είναι συνολικού όγκου 9.000.000 μ2 . Η ονομαστική στέψη του βρίσκετε σε ύψος 128μ και το μέγιστο ύψος του από την θεμελίωση του πυρήνα φτάνει στα 107μ. Το πλάτος του στην κορυφή υπερβαίνει τα 10μ και το πλάτος του φράγματος στην βάση του (φυσική κοίτη του ποταμού) είναι 450μ. Το μήκος του φράγματος στην κορυφή είναι 580μ..Η λίμνη έχει επιφάνεια 18.3 τ.χλμ., μέγιστο μήκος τα 17.7 χλμ. και μέγιστο πλάτος τα 7.3 χλμ

Στο δεξιό αντέρεισμα τού φράγματος βρίσκεται ο υπερχειλιστής για τον έλεγχο των πλημμυρών τού ποταμού.Η παροχετευτικότητα τού εκχειλιστή για την πλημμύρα μελέτης φτάνει μέχρι τα 6.100μ3/δλ. Ή υδραυλική συμπεριφορά του εκχειλιστή μελετήθηκε σε υδραυλικό ομοίωμα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Φράγμα Πουρναρίου Ι & ΙΙ

Το συγκρότημα εργοστασίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, περιλαμβάνει τρεις κατακόρυφες μονάδες στροβίλων francis ύψους πτώσεως μελέτης 68 μ. και ονομαστικής ισχύος παραγωγής 100mw η κάθε μια. Από τις 10 Ιανουαρίου 1981 άρχισε η πλήρωση του ταμιευτήρα και από 10 Μαρτίου 1981 ετέθη σε δοκιμαστική λειτουργία η πρώτη μονάδα,ακολουθούν τα επίσημα εγκαίνεια στις 29/3/1981. Η λειτουργία των επόμενων δύο μονάδων ξεκινάει τον Μάιο και Ιούλιο του 1981 αντίστοιχα.

Σχετικά εδώ ρεπορτάζ της εποχής από το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο.

Α.Η θεμελίωση και ουσιαστικά ή έναρξη κατασκευής του τεχνικού χωμάτινου αναχώματος του φράγματος γίνεται στις 12/9/1975.

---

Η θεμελίωση τού υδροηλεκτρικού έργου της ΔΕΗ στο Πουρνάρι της Άρτας έγινε από τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή,καθώς ήταν ένα από τα πρώτα μεγαλύτερα έργα της μεταπολίτευσης.

Το link που ακολουθεί συνδέεται με το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο και μπορείτε να δείτε το σχετικό υλικό.
Η θεμελίωση του φράγματος Πουρναρίου στόν Άραχθο ποταμό.

Ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής θεμελιώνει το μεγάλο υδροηλεκτρικό έργο της ΔΕΗ στο Πουρνάρι της Άρτας και γίνεται αντικείμενο θερμών εκδηλώσεων από το συγκεντρωμένο πλήθος. Στην τελετή παρίστανται επίσης ο Υπουργός Συντονισμού και Προγραμματισμού Παναγής Παππαληγούρας, ο Υπουργός Βιομηχανίας Κωνσταντίνος Κωνοφάγος, ο Υφυπουργός Βιομηχανίας Δημήτριος Καραϊσκάκης και άλλοι επίσημοι.

---

Β.Εγκαίνια του υδροηλεκτρικού έργου στο Πουρνάρι της Άρτας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή.

---

Το έργο τελειώνει μετά από πολλές ώρες δουλειάς και μεταφοράς χιλιάδων κυβικών φυσικών υλικών για την δημιουργία του υψηλού αναχώματος καθώς και του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Το επόμενο link συνδέεται με το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο και μπορείτε να δείτε το σχετικό υλικό.

Το φράγμα σε λειτουργία

Βλέπουμε μια γενική άποψη του φράγματος και της τεχνικής λίμνης στο Πουρνάρι της Άρτας. Εξωτερική άποψη του υδροηλεκτρικού σταθμού Πουρναρίου της ΔΕΗ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής να εγκαινιάζει το υδροηλεκτρικό έργο στο Πουρνάρι της Άρτας παρουσία διαφόρων επισήμων και πλήθους κόσμου. Ξενάγηση στους εσωτερικούς χώρους του υδροηλεκτρικού σταθμού Πουρναρίου. Ο Κων/νος Καραμανλής παρατηρεί μακέτα του υδροηλεκτρικού έργου και ξεναγείται στους εσωτερικούς χώρους του υδροηλεκτρικού σταθμού. Το φράγμα του Πουρναρίου ξεκινάει και επίσημα πλέον την λειτουργία του.

Μερικά ακόμη λόγια για το ποτάμι και το φράγμα.

Φράγμα Πουρναρίου

Ο ποταμός Άραχθος έχει μήκος 143 km . Τα νερά του καταλήγουν στον Αμβρακικό κόλπο. Πρόκειται για τον ποταμό που περνά κάτω από το θρυλικό γεφύρι της Άρτας. Οι πηγές του ξεκινούν από τα όρη Λάκμος, Μιτσικέλι, Μαυροβούνι, και από την οροσειρά των Τζουμέρκων. Τα φράγματα που έχουν κατασκευαστεί στον Άραχθο είναι αυτού του Πουρναρίου Ι και του Πουρναρίου ΙΙ. Το μεγάλο φράγμα Πουρνάρι Ι βρίσκεται 4,5 χιλιόμετρα πάνω από την Άρτα και η κατασκευή του έγινε για κυρίως για λόγους παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις αιχμές ενεργειακής ζήτησης, την ανάσχεση πλημμυρών, την αποθήκευση νερού για τις αρδευτικές ανάγκες του κάμπου.Ύστερα από την ολοκλήρωση του έργου μειώθηκε η τροφοδοσία του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, που γινόταν με την κατείσδυση του επιφανειακού νερού στα κατώτερα στρώματα, με αποτέλεσμα να μειωθεί η διαθεσιμότητα των υπόγειων υδάτων και να αλλάξει ριζικά το υδρολογικό υπόστρωμα στην περιοχή από την έξοδο του φράγματος μέχρι τις εκβολές του ποταμού. Για το λόγο αυτό κοντά στη βάση του φράγματος Πουρνάρι Ι κατασκευάσθηκε το Πουρνάρι ΙΙ για να παίζει ρυθμιστικό ρόλο, ώστε να υπάρχει μια μόνιμη ροή νερού στην κοίτη ακόμα και το καλοκαίρι. Ίσως με μια σωστή διαχείριση να επιτευχθεί και ο σταδιακός εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της πεδινής ζώνης, με τις πολλές γεωτρήσεις πού υπάρχουν τώρα.

H Σμίξη πριν το Φράγμα

Η μεγάλη τεχνική λίμνη είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας του φράγματος Πουρνάρι Ι αποτελεί το μεγαλύτερο φράγμα στην Ελλάδα (μετά από αυτό του Μόρνου), το δεύτερο στα Βαλκάνια σε όγκο και συγκρατεί τα νερά του Άραχθου ελέγχοντας και τη ροή του ποταμού, ο οποίος και περνά δίπλα από την πόλη της Άρτας μερικά χιλιόμετρα πιο κά τω στην φυσική ροή του για τον Αμβρακικό κόλπο.

Η λίμνη φιλοξενεί πολλές ποικιλίες ψαριών, όπως κυπρίνους, μπριάνες, άγρια πέστροφα, χέλι. Καταφύγιο βρίσκουν και πολλά πτηνά όπως πρασινοκέφαλες πάπιες αλκυόνες, ποταμοσφυριχτές κ.α.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προσεγγίζοντας τη λίμνη οδικώς από Πέτα προς Βουργαρέλι έχει όταν συναντάμε αριστερά τον παλαιό οικισμό της Κάτω Καλεντίνης, ο οποίος

Το δημοτικό σχολείο Κάτω Καλεντίνης

εγκαταλείφθηκε και καταποντίστηκε όταν δημιουργήθηκε το φράγμα Πουρναρίου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 πολλοί οικισμοί που ήταν στο ποτάμι εγκαταλείφθηκαν,κατακλύστηκαν από τα νερά τού φράγματος.Στό οικισμό της Κάτω Καλεντίνης η πτώση της στάθμης της λίμνης που γίνεται ανά περιόδους αποκαλύπτει κάποια παλιά σπίτια και άλλα κτήρια δημιουργώντας ένα μυστήριο σκηνικό, με εντυπωσιακότερο όλων, το παλιό δημοτικό σχολείο που αποτελεί και το μεγαλύτερο αυτών.

Όνειρο απατηλό εδώ και χρόνια αποτελεί η δημιουργία περιμετρικού δρόμου γύρω από την λίμνη, η εύκολη πρόσβαση και η αξιοποίησή της έτσι ώστε να δώσει ζωή κάποια στιγμή στους παραλίμνιους οικισμούς.