Xρήσιμη αυτογνωσία (περί Ελλήνων): Ο αείμνηστος σύγχρονος φιλόσοφος και πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας μετά τη Μεταπολίτευση Κωνσταντίνος Τσάτσος πριν από κάποιες δεκαετίες έδωσε στη δημοσιότητα μετάφραση αποσπασμάτων από επιστολές του ρωμαίου συγκλητικού Μενένιου Απιου προς τον φίλο του Ατίλιο Νάβιο, ο οποίος επρόκειτο να τον διαδεχθεί στη διακυβέρνηση της Αχαΐας. Σ΄ αυτές τον συμβουλεύει για το πώς μπορεί να χειριστεί τους Ελληνες αξιοποιώντας κυρίως τα ελαττώματά τους. Οι πάπυροι αυτοί με την αλληλογραφία των εν λόγω ρωμαίων αξιωματούχων βρέθηκαν στην τοποθεσία Οξύρρυγχος της Αιγύπτου και ονομάστηκαν ''Οξυρρύγχειοι Πάπυροι'':
«Ο Ελληνας είναι πιο εγωιστής από εμάς και συνεπώς από όλα τα έθνη του κόσμου. Το άτομό του είναι ''πάντων χρημάτων μέτρον'' κατά το ρητό του Πρωταγόρα. Αδέσμευτο, αυθαίρετο και ατίθασο, αλλά και αληθινά ελεύθερο, ορθώνεται το ''εγώ'' των Ελλήνων. Χάρις σε αυτό σκεφθήκανε πηγαία,πρώτοι αυτοί, όσα εμείς αναγκαζόμαστε σήμερα να σκεφθούμε σύμφωνα με τη σκέψη τους. Χάρις σε αυτό βλέπουν με τα μάτια τους και όχι με τα μάτια εκείνων που είδαν πριν από αυτούς.
'Ομως ήρθανε καιροί όπου ο ελληνικός εγωισμός ξέχασε την τέχνη που οικοδομεί τους ιδανικούς κόσμους, αλλά δεν ξέχασε την τέχνη που γκρεμίζει τις πραγματικές πολιτείες. Και εμείς τους συναντήσαμε σε τέτοιους καιρούς και γι΄ αυτό η κρίση μας γι΄ αυτούς συμβαίνει να είναι τόσο αυστηρή που κάποτε καταντά άδικη. Η μοίρα μας έταξε νομοθέτες του κόσμου και το ελληνικό άτομο περιφρονεί τον νόμο. Δεν παραδέχεται άλλη κρίση δικαίου παρά την ατομική του, που δυστυχώς στηρίζεται σε ατομικά κριτήρια. Απορείς πώς η πατρίδα των πιο μεγάλων νομοθετώνέχει τόση λίγη πίστη στον νόμο. Πείθονται μόνο στα ρήματα τα δικά τους και ή αλλάζουν τους νόμους κάθε λίγο ανάλογα με τα κέφια της στιγμήςή,όταν δεν μπορούν να τους αλλάξουν, τους αντιμετωπίζουν σαν εχθρικές δυνάμεις και τότε μεταχειρίζονται εναντίον τους ή τη βία ή τον δόλο. Α! πόσο την χαίρεται ο Ελληνας την εύστροφη καταδολίευσή τους, τους σοφιστικούς διαλογισμούς που μεταβάλλουν τους νόμους σε ράκη! Ο Ελληνας έχει την πιο αδύναμη μνήμη από μας, έχει λιγότερη συνέχεια. Θες να σαγηνεύσεις την εκκλησία του δήμου σε μια πόλη ελληνική; Πες τους: ''Σας υπόσχομαι αλλαγή''. Πες τους: ''Θα θεσπίσω νέους νόμους''.
Οι Ελληνες λίγα πράγματα σέβονται και σπάνια όλοι τους τα ίδια. Και προς καλού και προς κακού στέκουν επάνω από τα πράγματα. Για να κρίνουν αν ένας νόμος είναι δίκαιος θα τον μετρήσουν με το μέτρο της προσωπικής τους περίπτωσης, ακόμα κι όταν υπεύθυνα τον κρίνουν στην εκκλησία ή στο δικαστήριο. Ο Ελληνας ζητεί από τον νόμο δικαιοσύνη για τη δική του προσωπική περίπτωση. Εάν τύχει και ο νόμος, δίκαιος στην ολότητά του και δεν ταιριάζει σε λίγες περιπτώσεις όπως η δική του, δεν μπορεί να το παραδεχθεί. Δεν δέχεται να θυσιάσει την δική του περίπτωση, το δικό του εγώ σε έναν νόμο σκόπιμο και δίκαιο στη γενικότητά του...
Κινημένος από την ίδια εγωπάθεια, τη ρίζα αυτή του κάθε ελληνικού κακού, ο Ελληνας δεν συγχωρεί στον συμπολίτη του καμιά προκοπή. Οποιος τον ξεπεράσει, ο Ελληνας τον φθονεί με πάθος και αν είναι στο χέρι του να τον γκρεμίσει από εκεί που ανέβηκε θα το κάνει.Μα το πιο σπουδαίο,για να καταλάβεις τον Ελληνα, είναι να σπουδάσεις τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνει τον φθόνο του, τον τρόπο που εφηύρε για να γκρεμίζει καλύτερα. Είναι ένας τρόπος πιο κομψός από το δικό μας γέννημα σοφιστικής ευστροφίας και διανοητικής δεξιοτεχνίας. Δεν του αρέσει η χοντροκομμένη δολοφονία στους διαδρόμους του παλατιού, αλλά η λεπτοκαμωμένη συκοφαντία, ένα είδος αναίμακτου, ηθικού φόνου, ενός φόνου διακριτικότερου και εντελέστερου που αφήνει του δολοφονημένου τη σάρκα σχεδόν ανέπαφη, να περιφέρει την ατίμωση και τη γύμνια της στους δρόμους και στις πλατείες. Γιατί και τη συκοφαντία, αγαπητέ μου, την έχουν αναγάγει σε τέχνη οι θαυμάσιοι, οι φιλότεχνοι Ελληνες, οι πρώτοι δημιουργοί του καλού και του κακού λόγου. Η τέχνη είναι να βρίσκεις τον διφορούμενο λόγο, που άμα σε ρωτήσουν γιατί τον είπες, να μπορείς να πεις πως τον είπες με την καλή σημασία, και πάλι εκείνος που τον ακούει να αισθάνεται ότι πρέπει να τον εννοήσει με την κακή του σημασία. Αυτό είναι το αγχέμαχο όπλο με το οποίο πολεμάει ο Ελληνας τον Ελληνα, ο ηγέτης τον ηγέτη, ο φιλόσοφος τον φιλόσοφο, ο ποιητής τον ποιητή αλλά και ο ανάξιος τον άξιο, ο ουσιαστικά αδύνατος τον ουσιαστικά δυνατό».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου