“Υπάρχει τρόπος βελτίωσης των ελληνορωσικών;”, ρωτήσαμε καλά πληροφορημένο ρώσο αξιωματούχο. “Για ένα διάστημα είναι προφανές ότι θα σας κρίνουμε πιο αυστηρά για την ικανότητά σας να τηρείτε τα υπεσχημένα”, απάντησε, εκτιμώντας ότι “χρειάζονται πράξεις, χρειάζεται επιτέλους να ξεκινήσουμε ξανά από κάτι συγκεκριμένο, αλλά κι από την άλλη τι να σας κάνουμε εμείς όταν φέρεστε ως χώρα μειωμένης εθνικής κυριαρχίας;”.
των ΘΑΝΑΣΗ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ & ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΙΝΑΝΙΔΗ
Οι παλιότεροι στα ελληνορωσικά πράγματα θυμούνται καλά τα χρόνια που ο Γιώργος Παπανδρέου επισκεπτόταν τακτικά τη Μόσχα ως υπουργός των Εξωτερικών τη δεκαετία του 1990, όταν φλέγονταν τα Βαλκάνια και διαλυόταν η Γιουγκοσλαβία.
Με πρόεδρο τότε τον Μπορίς Γέλτσιν και υπουργό Εξωτερικών τον Ίγκορ Ιβανόφ η Ρωσία μάλιστα φαινόταν να δείχνει μια περισσή εύνοια στην Ελλάδα και τη διπλωματία της, που κρατούσε μία από τις πλησιέστερες στο Κρεμλίνο γραμμές και είχε σαφή αντίληψη των δραματικών εξελίξεων στην ταραγμένη χερσόνησο. Όπως και των συνεπειών τους στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες ως και σήμερα μας ταλαιπωρούν. Ο διπλωματικός θρύλος θέλει, όμως, τον Γ. Παπανδρέου να αραιώνει τις συχνές επισκέψεις και να τις σταματά ολοκληρωτικά έπειτα από τις ενοχλημένες παρατηρήσεις της Μαντλίν Ολμπράιτ, τότε επικεφαλής του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η εποχή Σημίτη πέρασε σχεδόν απαρατήρητη για τα ελληνορωσικά, χωρίς ποτέ να υπάρξει κάποιο σοβαρό “κλίμα επικοινωνίας” μεταξύ Μαξίμου και Κρεμλίνου, με εξαίρεση ίσως τις επιδόσεις Άκη Τσοχατζόπουλου σε ορισμένα καλά για όλες τις πλευρές συμβόλαια προμήθειας ρωσικών όπλων. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, πέραν των πολλών άλλων προβλημάτων δυσκόλευε την κατάσταση και η έλλειψη κάθε είδους “χημείας” μεταξύ του νέου τότε προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και του έλληνα πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, ο οποίος έμοιαζε να επισκέπτεται τη Μόσχα για να της δώσει “ευρωπαϊκά και δημοκρατικά μαθήματα”, μια διαδικασία κι ένας τρόπος συμπεριφοράς που προκαλούσε διαρκώς όλο και μεγαλύτερη αλλεργία στη νέα Ρωσία.
Η Ρωσία “πουλάει” στην Ελλάδα
Η επόμενη “χρυσή εποχή” για τα ελληνορωσικά έμοιαζε να θεμελιώθηκε την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης από τον Κώστα Καραμανλή, όταν συμφωνήθηκαν ή ανανεώθηκε το ενδιαφέρον για τα μεγάλα ενεργειακά σχέδια με τη συμμετοχή Ρωσίας και Ελλάδας, και ειδικότερα ο αγωγός φυσικού αερίου και πρώτου ενδιαφέροντος για τη Μόσχα South Stream και ο πετρελαιαγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, το σύγχρονο αυτό γεφύρι της Άρτας, που έκλεισε αισίως 17 χρόνια συζητήσεων. Όμως και κατά τη διακυβέρνηση του Κ. Καραμανλή, τα δύο τελευταία χρόνια έμοιαζαν “νεκρά” από ελληνορωσικές εξελίξεις.
Ο Πούτιν αποχώρησε από τη ρωσική προεδρία την άνοιξη του 2008, φροντίζοντας ώστε ο έλληνας πρωθυπουργός να είναι ο τελευταίος ξένος ηγέτης που έβλεπε στο Κρεμλίνο και δείχνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη σημαντική εύνοια της ρωσικής ηγεσίας, όμως πολύ σύντομα οι Ρώσοι υποχρεώθηκαν να κάνουν πολλές δεύτερες σκέψεις και προπαντός ότι “οι Έλληνες πολιτικοί μοιάζει να έρχονται στη Ρωσία περισσότερο για να φωτογραφηθούν με φόντο το Κρεμλίνο και την Κόκκινη Πλατεία, γνωρίζοντας ότι έχουν μόνο να κερδίσουν στον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό”.
Η Ρωσία λοιπόν “πουλάει” στην Ελλάδα, αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι έλληνες πολιτικοί, αλλά και το Κρεμλίνο φαίνεται πως μας “κατάλαβε” και στην καλύτερη περίπτωση συνειδητοποίησε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις δυσκολεύονται να ξεφύγουν από το πλέγμα πιέσεων, που καθιστά κάθε γρήγορη ή εντυπωσιακή ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Κι αφού δεν μπορούν να πετύχουν τίποτε καλύτερο, σαν να περιορίζονται λοιπόν στα εξωτικά ενσταντανέ και στις θερμές πόζες με τον Β. Πούτιν, έναν ομολογουμένως από τους παγκόσμιους ηγέτες με αδιαμφισβήτητα τεράστια επιρροή.
Από πολλούς σχολιαστές η “κοιλιά” των ελληνορωσικών στα τελευταία χρόνια διακυβέρνησης Καραμανλή αποδόθηκε σε ισχυρές πιέσεις, προειδοποιήσεις και αρνητικά μηνύματα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση και ενδεχομένως συνεχίζει ως και τώρα να λαμβάνει και να “πληρώνει”.
Υποβαθμισμένες οι ελληνικές θέσεις
Ίσως χρειαστεί να περάσουν αρκετές δεκαετίες πριν μάθουμε κάποιες εξηγήσεις για μερικά τουλάχιστον από τα σημερινά μας προβλήματα, πάντως το γεγονός είναι ότι ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ήρθε στη Μόσχα τη Δευτέρα που πέρασε και είχε διαδοχικές συναντήσεις την Τρίτη με ολόκληρη τη ρωσική ηγεσία σε μια αδιάφορη έως πολύ μέτρια στιγμή για τις ελληνορωσικές σχέσεις, που μοιάζουν να προωθούνται με πολλά λόγια, πολλές διακηρύξεις, πολλές αναμνήσεις για το αρχαίο κάλλος και το Βυζάντιο, αλλά χωρίς σπουδαίο περιεχόμενο.
Μετρώντας μια σειρά από συμβολισμούς θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ακόμη και ότι η επίσκεψη ή οι ελληνικές θέσεις έδειχναν πολύ υποβαθμισμένες, με πιο χαρακτηριστική τη μάλλον αγενή επιλογή του προέδρου Μεντβέντεφ να σχολιάσει την επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού απουσία του και μετά την επόμενη κατά χρονική σειρά συνάντησή του με τον επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ. Η δήλωση Μεντβέντεφ “συνέστησα στην Ελλάδα να απευθυνθεί στο ΔΝΤ και στην Παγκόσμια Τράπεζα” θα μπορούσε να είναι μια υπερβολή του σχετικά άπειρου Μεντβέντεφ, όμως μάλλον αντανακλά σκέψεις και εκτιμήσεις της ρωσικής ηγεσίας, που “υποβιβάζουν” τη σημασία της Αθήνας στις αξιολογήσεις του Κρεμλίνου.
Ενδεικτικά ήταν προς αυτήν την κατεύθυνση και μια σειρά σχολίων στον ρωσικό Τύπο, που πολύ σπάνια ακολουθούσε άλλοτε τις διεθνείς τάσεις σε περιόδους συστηματικών επικρίσεων εναντίον της Ελλάδας, όμως τώρα “επέτρεψε” στον εαυτό του ειρωνικούς τίτλους, όπως “Φωνάξαμε για μεροκάματα τους Έλληνες στο Σότσι”, αναφερόμενος στην έτσι κι αλλιώς απίθανη περίπτωση να αναλάβουν ελληνικές εταιρείες οποιαδήποτε έργα για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2014.
Αναρτήθηκε από ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου